Molen Woudse Polder / Woudse Droogmakerij, De Woudsche Watermolen, 't Woudt

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1846

verdwenen

1957

verbrand

geschiedenis

De polder was geen gedeelte van de Harnaschpolder. Het was en is een aparte droogmakerij in de Woudsche polder, van 90 ha, binnen de waterkering van de Woudse polder.

De Oude Woudsche of Hoge Heulmolen bemaalde het hoger gelegen gedeelte van de Woudsche polder en de Nieuwe molen bemaalde het lage gedeelte. Ze waren beide molens van de Woudsche polder.

De bemaling vond onafhankelijk plaats van de overige polder. In het begin van de 19e eeuw werd tot vervening overgegaan. Op 31 oktober 1845 werd toestemming voor droogmaking verleend; met behulp van een in 1846 gebouwde achtkante windvijzelmolen werd de plas drooggemaakt. Ook deze molen sloeg uit op de Harnaschwatering. De vlucht bedroeg 28,6 m.

In 1890 brak een houten roede waardoor de molen geruime tijd niet maalvaardig was; in 1892 brak de toen nog houten vijzelspil en werd getracht de molen een centrifugaalpomp te laten aandrijven. Aangezien deze proef volledig mislukte, werd de vijzelbalk alsnog vernieuwd. In 1917 werd een stalen vijzel aangebracht.

In 1934 vond verbetering van het gevlucht plaats door het Dekker-wieksysteem erop aan te brengen. De polder leende ƒ 2000 om dit werk te kunnen uitvoeren en was hiermee de eerste molen in Delfland met het Dekker-systeem.

De molen bleek na de oorlog niet meer aan de verwachtingen van de ingelanden te kunnen voldoen. Hoge eisen moesten gesteld worden vanwege de tuinbouw die er werd beoefend. In 1946 werd dan ook een mechanisch hulpgemaal bij de molen geplaatst. Nadat in 1950 door het Hoogheemraadschap vergunning was verleend, werd in 1951 de installatie vervangen door een elektrische aandrijving.

Na enkele jaren van verval besloot de polder in april 1956 de molen te restaureren. Het werk was in 1957 nagenoeg afgerond toen op 11 december ten gevolge van blikseminslag brand uitbrak en de molen geheel verloren ging.

Het Binnenhof, 11 dec. 1957:
"Molen verbrand in Schipluiden
De Woudse vijzelmolen in de Woudse droogmakerijpolder te Schipluiden is vanmorgen in alle vroegte door een korte, naar felle brand volkomen uitgebrand. Pogingen om het vuur met een schuimblusapparaat te bedwingen mislukten, vanwege de grote rookontwikkeling. De Wateringse brandweer, die inmiddels was gewaarschuwd, kon de molen met de grote wagen niet bereiken, omdat tweehonderd meter voor de molen de rijweg ophield. Met een handspuit werd toen de strijd met het vuur aangebonden, echter zonder resultaat. De machinist, die de molen pas sinds kort bewoonde ontdekte om vijf uur de brand. Volgens verklaringen van de rijkspolitie was die in de keuken ontstaan. Over de oorzaak wilde men zich verder niet uitlaten. De elektrische bemalingsinstallatie, die zich onder is molen bevond, is onbeschadigd gebleven. De molen, die in 1846 werd gebouwd, was onlangs gerestaureerd door toedoen van de vereniging de Hollandse Molen."

Momenteel staat het gemaal en de woning van de machinist op de fundering van de molen. Omdat het gemaal van jonge datum is, zal hier niet nader op worden ingegaan. Bovendien staat het buiten het Reconstructiegebied. De molen was ook seinmolen.

De heer A. van der Zalm was daar molenaar van 1935 t/m 1944. In 1944 sloeg de molen op hol en kon niet meer worden gestopt, en daardoor verbrandde de kap geheel. De molen werd daarna weer hersteld.
Vanaf 1944 t/m 1957 was W. van der Zalm molenaar (een broer van A. van der Zalm).

De molen brandde in 1957 af na kortsluiting.
Tekst: Wim Berendse.