Molen Oude Broekpolder, Oude Broekpoldermolen (2e), Naaldwijk

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1784

herbouwd

verdwenen

1881

gesloopt

voorganger

Naaldwijk (Oude Broekpolder, Oude Broekpoldermolen (1e))

geschiedenis

De Oude- en Nieuwe Broeks-molen bemaalden de Oude- en Nieuwe Broekpolder, 635 hectare
De Oude Broekpoldermolen bemaalde de Oude Broekpolder al in 1606 (kaart van Wena).

Willem Corstiaanszoon van Zijl, was watermolenaar op de Oude Broekmolen. Willem was geboren ± 1689 te Zandambacht, gehuwd met Ariaentie Gerritsdochter van der Hoeven geboren 21 september 1693 in ’t Woudt.
Bij de doop van hun kinderen werd als adres opgegeven:´Op de Swet´.
In de rekeningen van de ambachtsbewaarder van Wateringen (Hoogheemraadschap Delfland, nr. 1259) staat onder post 1740 t/m 1770: ´Ordinaris en bij quitantie. Aan Willem van Zijl voort maeken van drie wateringse hoeffslagen off crooswerken, als de 32e besteding in de Vlaardingse Vaert, de 10e agter Zion, en de 3e in de Groeneveldse Watering voor den jare ... f. 48,- ´. Krooswerk was overigens een gebruikelijke taak van de molenaar.

In 1768 werd Pieter Hendrikse Koenen (later Koene geschreven) molenaar. Hij leerde het vak van zijn schoonvader, Willem van Zeijl (ook Zijl), die voor hem de molenaar was.
In 1771 is Pieter Koenen molenaar, schoonzoon van Willem van Zijl. Deze Pieter wordt op een lijst van molenaars van Delfland d.d. 4 april 1776 genoemd als molenaar van de Oude-Broekmolen. Het lag voor de hand dat hij zijn schoonvader na diens dood op 15 dec 1770 opgevolgde. Willem was een zoon van Cors Janszoon van Zijl en ook deze Cors was watermolenaar. Maar ook de zoon van Willem, Cors Willemszoon werd molenaar, hij werd in 1761 benoemd op de Grote West-Eskampmolen aan de Leyweg in Haagambacht. Deze benoeming ging ten koste van Sijmen van der Valck, die daarmee misschien wel ten onrechte zijn ontslag kreeg.
In de nacht van 1 op 2 september 1781 brandde de Oude Broekmolen door blikseminslag tot de grond toe af.
Pieter Hendrikse Koenen bleef ook na de brand van 1781 in dienst van de polder op de herbouwde molen.

De bemaling werd overgenomen door de molen van de Nieuwe-Broekpolder.
In 1782 en 1783 heeft er een door paarden aangedreven " Trommelmolen "gestaan.
In 1784 werd een nieuwe schepradmolen aanbesteed.

Drie jaar later op 15 maart 1784 nam men eindelijk het besluit de Oude Broekmolen te vervangen door een schepradmolen.

In 1796 volgde zoon Willem Koene zijn vader op als molenaar. Willem Koene bleef molenaar tot 1842, hij was dan 80 jaar, toen zijn zoon Willem Koene de Jonge hem opvolgde.
Deze overleed in 1845.

Het werk als molenaar werd toen overgenomen door Pieter Koene, een kleinkind van Hendrik Koene, een broer van Willem senior. Hij bleef molenaar tot 1881, toen de polder overging op stoombemaling.
Veel anderen in deze familie waren ook watermolenaars.

Bron: Speurtocht naar het verleden. Een familie van watermolenaars in Delfland. Geschiedenis van meer dan tien generaties Koene, M.C.M. Koene, 2006.
Bron: www.monumentaalwestland.nl / Pieter van der Valk

In 1881 werd op de plaats van de molen aan de Zweth een stoomgemaal gebouwd, ter vervanging van 2 molens.

De heer J.P. van den Berg Janszoon ontwierp het gebouw in 1881 , in neoclassicistische stijl, in opdracht van de polderbesturen van de Oude- en Nieuwe Broekpolder.

In het lage gebouw staat weer de oude stoomketel opgesteld, waarmee het gemaal in het begin werd aangedreven. In het andere deel op de begane grond van het hoofdgebouw staan nog de dieselmotoren die vanaf 1953 dienst deden en de elektromotor die voor de huidige aandrijving van het gemaal zorgt. Op de verdieping was de woning van de machinist gesitueerd. 1977 was ook het jaar waarop alle polderbesturen, werden opgeheven en vanaf toen, werden niet alleen de boezemwaters maar ook de polders door het bestuur van het Hoogheemraadschap van Delfland gebracht.

Bron: www.monumentaalwestland.nl / Pieter van der Valk

Machinist Arie Willem Stierman was tot 1932 werkzaam. Hij kwam bij een noodlottig ongeval om het leven.

Machinist was Martinus Verkade, geb. 26 november 1910 te Overschie, gehuwd op 17 mei 1933, met Wilhelmina Post.

In 1944 werd M. Verkade opgevolgd door Simon van de Ruit.

nog waarneembaar