De Koe

Ermelo, Gelderland
bestaande molen

media-bestand
Molen 01236 De Koe (Ermelo)
Marianne Doense-van Doornik (19-11-2016)

korte karakteristiek

naam
De Koe
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het malen van graan op vrijwillige basis
adres
Molenaarsplein 26
3851 MZ Ermelo
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate Nr
01236
inventarisnr
GL214

locatie

plaats
Ermelo
plaats aanduiding
gemeente
Ermelo, Gelderland
kadastrale aanduiding
Gemeente Ermelo, sectie F, nr. 5426
geo positie
X: 171.492, Y: 479.263
N: 52.3011, O: 5.62899
biotoop waarde
Groot
biotoop toelichting

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenaarsplein 26
3851 MZ Ermelo
molenaar
Ed van der Graaf / Henk Geitenbeek / Arjan Donk / Merik Middelveld / Goof van den Brink / Reinard van den Top / Rosalie van Keulen
telefoon
0341-556440
social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
AKG lid
nee
bijzonderheden

levensloop

toestand
werkend
bouwjaar
onderbouw 1872
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het malen van graan op vrijwillige basis
molenmaker
Fa. Vaags, Aalten (2008)
voorganger
omwentelingen

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Grenen (douglas) achtkant, gedekt met riet, op gemetselde onderbouw.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 16der blauwe en twee koppel 16der kunststenen (blauwe voor consumptiemeel, kunststenen voor veevoer resp. eikenschors); één pelsteen, zift, waaierkast en buil.

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, blauw afgebiesd, met de jaartallen '1872' en '2008' en daaronder 'De Koe'.


Eenvoudige windvaan achterop de kap, in de vorm van - hoe kan het anders - een koe.


Zeer opvallend aan deze molen is de toepassing van de kleur blauw, zowel voor askop, windpeluw als het gehele achterkeuvelens.

kenmerken windmolens

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk; kruilier
vlucht
23,50 m.
vang
Vlaamse vang; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 62 kammen
Bovenbonkelaar 32 kammen, steek 12,5 cm
Spoorwiel: 97 kammen
Steenschijflopen 32 staven
Pelschijfloop 24 staven, steek: 9,0 cm

Overbrengingsverhoudingen
Maalwerk 1 : 5,87
Pelwerk 1 : 7,83

hoogte
van de stelling: 6,65 m.
wiekvorm
Systeem Fauël met automatische remkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Vaags 170 buiten 2008 2008 buiten aanw. 23,50
Vaags 171 binnen 2008 2008 binnen aanw. 23,50
wiekverbeteringen

De verbrande voorganger had van 1953 tot de onttakeling in 1972 het systeem Fauël (fokwieken) op beide roeden.
Bij de herbouw van 2008 is wederom gekozen voor dat systeem, nu evenwel met automatische remkleppen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 11, Geraedts
Geraedts
11 2008 2008 aanw. 04,34

geschiedenis

Molen De Koe is in 2008 gebouwd op de onderbouw van een uit 1872 daterende molen. Deze brandde op 30 augustus 1990 na blikseminslag af. Op dat moment stond die molen al geruime tijd zonder roeden en verkeerde in slechte staat.

De brand van 1990 was daar niet de eerste: de voorganger, een standerdmolen, brandde op 6 december 1871 af en werd totaal verwoest. Op een iets andere plaats werd door de Ermelose familie Rikkers een nieuwe korenmolen, een achtkante bovenkruier met stelling, neergezet.
De molen bleef tot 1920 in handen van de familie Rikkers. De eigenaren, zowel vader als zoon, waren landbouwer maar daarnaast ook wethouder van de gemeente Ermelo.
In 1920 volgde verkoop aan dorpsgenoot S. Blonk. Ook deze gebruikte de molen voor het malen van graan.

Na 1945 was er geruime tijd onduidelijkheid over de toekomst van deze molen, zo werd zelfs een sloopvergunning verleend. Evenwel ging men niet tot afbraak over, maar volgde in 1953 een forse herstelbeurt door de Leeuwarder molenmaker Roos. Hierbij kreeg de molen op beide roeden het fokwieksysteem (wat voor Nederland destijds nog betrekkelijk nieuw was).
Daarna werd er weer op windkracht gemalen, al duurde dit maar tot 1957. Vanaf dat moment werd motorkracht gebruikt; wél werd de molen af en toe nog aan het draaien gebracht. Uiteindelijk werd de uitwendige toestand slecht: in 1972 streek men beide roeden.

Onder de nieuwe eigenaar I. Besselsen begon voor de molen een nieuw 'leven' als videodancing. De volgende eigenaar, F. van der Linde, die het bedrijf in 1982 overnam, deed net zo, totdat op 30 augustus 1990 de bovenbouw van de molen door brand (na blikseminslag) geheel verwoest werd.
Van der Linde wilde de molen eigenlijk slopen: er was immers vrijwel niets meer van over, behalve de gewitte stenen onderbouw en de stelling. De Rijksdienst voor de Monumentenzorg gaf toestemming voor de sloop, hoewel de molenvoet op de Rijksmonumentenlijst stond. Er zou namelijk geen zicht zijn op wederopbouw. Maar vervolgens gaf de gemeente geen toestemming en dus bleef de onderbouw staan.

In 2001 kocht de gemeente grond, molenaarswoning en molenrestanten op. Vrij snel daarna werden de eerste plannen tot wederopbouw gemaakt. Mede dankzij royale subsidies van provincie en gemeente kon in 2007 met de herbouw worden gestart. Spectaculair was de plaatsing van het nieuwe bovenachtkant op 17 juli 2008: tegelijk hiermee werd ook de stelling aangebracht.
Op 20 november volgde de kap. Meteen hierna werden de roeden gestoken en de staartbalk aangebracht.

Op 12 december 2008 volgde de officiële opening door de heer Cornielje, Commissaris der Koningin in Gelderland.
In de loop van 2009 kwam het maalwerk gereed, zodat er ook weer kon worden gemalen. Wél moest de molen in datzelfde jaar, vanwege verzakkingen in de directe omgeving (die het gevolg waren van bouwwerkzaamheden) weer enige tijd stil worden gezet. Dit duurde evenwel maar kort.

In de molen wordt mout gebroken voor de plaatselijke brouwerij en (met een ander koppel) veevoer gemalen.


aanvullingen

toelichting naam

Deze molen wordt vanouds, waarschijnlijk al sinds 1872, "De Koe" genoemd.

advertentie afbeelding

foto's

foto's