De Nijverheid / v.h. De Raaf

Ravenstein, Noord-Brabant
bestaande molen

media-bestand
Molen 01220 De Nijverheid / v.h. De Raaf (Ravenstein)
Frank Hendriks (12-7-2021)

korte karakteristiek

naam
De Nijverheid / v.h. De Raaf
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
adres
Molensingel 6
5371 AW Ravenstein
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate Nr
01220
inventarisnr
NB080

locatie

plaats
Ravenstein
plaats aanduiding
gemeente
Oss, Noord-Brabant
kadastrale aanduiding
Gemeente Ravenstein, sectie A, nr. 1659
geo positie
X: 173.124, Y: 423.143
N: 51.79664, O: 5.64994
biotoop waarde
Zeer groot, dominerende functie ten opzichte van de stadsbebouwing.
biotoop toelichting

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molensingel 6
5371 AW Ravenstein
molenaar
Michiel Beerens / Bart Tonies jr. / Jan Scheirs
telefoon
0486412163
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
zaterdag 12.00 - 17.00 uur en op afspraak
toegangsprijzen
Op zaterdag tijdens opening: Vrije gift Rondleiding op speciaal verzoek: € 3,= p/p met een minimum van €25, =
winkelinformatie
Diverse streekproducten waaronder onze ambachtelijk gemalen meel, bloem en pannenkoekmix. Tevens versgebakken brood en koekjes uit de ambachtelijke oven van ons Bakhuys
meelverkoop
ja
museum informatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen
Er is veel mogelijk ! Stuur een mail naar: info@molenravenstein.nl
AKG lid
ja
bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 17der blauwe en één koppel 17der kunststenen; sleepluiwerk; diverse elektrisch aangedreven maalapparatuur.

kenmerken windmolens

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; kruilier
vlucht
25,50 / 25,60 m.
vang
Vlaamse vang; vangbalk met haak; vangtrommel
overbrenging

Bovenwiel 65 kammen
Bovenschijfloop 34 staven, steek 12,8 cm.
Spoorwiel 82 kammen
Steenschijflopen resp. 27 en 28 staven, steek 10,5 cm.
Overbrengingsverhoudingen resp. 1 : 5,81 en 1 : 5,60

hoogte
van de stelling: 12,50 m.
wiekvorm
Systeem van Bussel met neusremkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx 804 buiten 1995 1995 buiten aanw. 25,60
Derckx 805 binnen 1995 1995 binnen aanw. 25,50
Pot 1620 binnen 1891 1891? binnen 1995 25,48
Pannevis buiten ? buiten 1995 25,74
wiekverbeteringen

Van 1937 tot 1967 was deze molen op beide roeden voorzien van het systeem Van Bussel. Dat werd weer vervangen door Oud-Hollandse ophekking. In 1995 keerde het systeem Van Bussel terug, nu met neusremkleppen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. 1847 aanw. 04,76
motor(en)
fabrikant motornr type motor brandstof vermogen bouwjaar jaar geplaatst jaar verdwenen
Thomassen 2520 W2O olie 20 1931

geschiedenis

De molen is gelegen op het voormalige bastion 'Utrecht' van dit stadje. In 1857 werd hij gebouwd in opdracht van Matthias Versterren.

Na 1930 braken er moeilijke tijden aan en dreigde zelfs afbraak: door het zware kruien en lastige bedienen (men moest drie trappen omhoog voor de maalzolder bereikt was), voelde de molenaar meer voor een motor.
Zo ver kwam het gelukkig niet en in de zomer van 1937 werd de molen zelfs behoorlijk opgeknapt: de kap kreeg een rode icopal bedekking, er kwam een nieuwe lange spruit en schoren en er werd een nieuwe ijzeren staartbalk aangebracht, gefabriceerd door de fa. Pot uit Kinderdijk. Uiteraard werd de molen ook 'verbusseld'.

In de jaren '60 van de twintigste eeuw was de molen opnieuw in verval: er werd alleen nog met de elektromotor gemalen, de stelling was intussen deels verdwenen.
Als één van de eerste molens in de omgeving werd destijds besloten tot restauratie en daarbij kreeg de molen een Oud-Hollands opgehekt wiekenkruis. Vlak daarna werden de machines van de maalderij afgevoerd. In deze tijd heeft de molen veel gedraaid en ook gemalen, dankzij eigenaar Nol Voet en zijn medewerkers Harry en Martien van der Ven (later Van Aarsen).

Begin jaren '80 viel het windmaalbedrijf langzaamaan stil. Geluk bij een ongeluk ('ongeluk met geluk' is mogelijk beter) was de brand in De Witte Molen te Nijmegen van 6 november 1981: die molen brandde uit, waarbij het complete binnenwerk werd verwoest. De molenaars Peter Sturkenboom en Hans Titulaer weken vervolgens naar Ravenstein uit om daar hun (net begonnen) maalbedrijf voort te zetten. Het betekende voor deze molen nieuwe en ongekende activiteit. De keerzijde: toen De Witte Molen in Nijmegen volledig was hersteld, viel De Raaf weer stil. 

Leden van de Heemkundekring Land van Ravenstein besloten in 1991 onder leiding van Bart Tonies de Stichting De Ravensteinse molen in het leven te roepen, die niet veel later ook eigenaresse werd. Na een restauratie, die over enige jaren werd uitgesmeerd, kwam de molen weer op bescheiden schaal in gebruik: De Nijverheid vormt het middelpunt van een project rond de eeuwenoude graansoort spelt. Dit graan (Lat. Triticum Spelta) werd al meer dan 9000 jaar geleden in Europa verbouwd. Dit bijzonder sterke gewas bevat van alle graansoorten de meeste grondstoffen die bijdragen aan een goede gezondheid. Nadat spelt al eerder aan een revival begonnen was in België en Duitsland (daar heet het Dinkelbrot), is het graansoort thans ook in Nederland in opmars.
Het lichtbruine en luchtige speltbrood van De Nijverheid is in vele soorten verkrijgbaar bij bakkers in Herpen en Ravenstein. Daarnaast leent het graan zich ook prima voor verwerking tot bier en jenever en vormt de pel een uitstekende vulling voor kussens. Natuurlijk is het speltmeel ook verkrijgbaar op De Nijverheid.

Deze molen vertoon bouwtechisch zeer grote overeenkomsten met De Wielewaal te Beneden-Leeuwen en De Zeldenrust te Oss. Vermoedelijk zijn zij door dezelfde molenmaker en/of vanaf hetzelfde bestek gebouwd.

De bovenas is een zeer oude Enthoven en afkomstig van één van de vele Zuidplasmolens onder Waddinxveen of Moordrecht. Deze as moet ná 1876, het jaar waarin de windbemaling van de Zuidplas werd opgeheven en alle molens daar voor de sloop werden verkocht, in Ravenstein zijn gestoken.


aanvullingen

toelichting naam

De molen is gebouwd onder de naam "De Nijverheid". Bij de grote restauratie in de jaren '60 is dit gewijzigd in "De Raaf". Sommige molenliefhebbers betreuren het, dat de in de volksmond gebruikte naam 'De Raaf' in 1993 weer teruggewijzigd is in 'De Nijverheid'. Maar die laatste naam is historisch gezien inderdaad juister.

Meer over de naam van deze molen bij 'Trivia'.

trivia

Over de wijziging van de molennaam van "De Nijverheid" in "De Raaf" (en weer terug) is al iets opgemerkt. Maar: in de jaren '80 totaan de restauratie van 1993 stond op de (toen blauw geverfde) baard "Le Pilori" vermeld, "De schandpaal" (in het Frans). Waar dit betrekking op had, is vooralsnog niet bekend. Als de redactie een gooi mag doen: een (welbespraakte) schilder die boos was omdat hij nog niet was betaald?

advertentie afbeelding

foto's

foto's