Toen Het Fortuin (Tenbruggencatenummer 01049 c) in 1760 tot moutmolen werd omgebouwd, werd de Zijlmolen als reserve benoemd voor ƒ 50 per jaar.
De molen staat als KM aangegeven op de TMK van ca. 1850.
Bron: "De molens aan het Spaarne", hoofdstuk in "De loop van het Spaarne", 1987, Historische Werkgroep Haerlem. Verzameling H. van der Kaay.
04-12-1824: Opregte Haarlemsche Courant
J. M. GUEPIN, A. de WAAL MALEFIJT Jr., W. van der VLUGT en JAN BROESE Alexz. , Makelaars, presenteren (als last hebbende van hunne principalen) op Vrijdag den 24 December 1824 (zijnde Kers-avond) in het logement het Gulde Vlies, te Haarlem, in publieke Veiling te verkoopen: Ten overstaan van den Notaris J. SCHOLTING, en in tegenwoordigheid van den Vrederechter, kanton Haarlem,
No. 1 Een kapitale, hechte en sterke KOREN WIND-MOLEN, genaamd DE ZIJL, benevens een welgesitueerd WOONHUIS, waarbij een Molenaars KNECHTS-WONING, met een Stukje TEELLAND, staande en gelegen even buiten, en onder de Vrijdom dezer Stad, aan de Zijlweg of Straatweg, naar Overveen, get. B. Q3 No. 257,256 en 255.
een uitgebreidere beschrijving:
11-12-1824: Opregte Haarlemsche Courant
......WOONHUIS, continerede diverse Kamers en Keuken; item eene hechte , sterke en weldoortimmerde Molenaars KNECHTS-WONING, aller aangenaamst bij en nevens elkander gelegen aan de Nieuwe Straatweg van Haarlem naar Overveen en Bloemendaal, welke Molen sedert onheugelijke Jaren tot op den huidigen dag een deftig Burger bestaan heeft opgeleverd zijnde deze Molen voorzien van twee paar Tarwe- en een paar Rogge-Steenen; nevens dit Perceel een stukje TEELLAND, alles get. B. Q3 No. 255-256-257.
31-07-1860: Delftsche courant
De Zijlmolen was getroffen door de bliksem, staande even buiten het Zijlhek, thans toebehoorende aan den heer A.K. Ketting de Koning en vroeger behoord hebbende aan den heer C. Auckes. Het gevolg hiervan was, dat die molen binnen weinige oogenblikken in lichte laaije vlam stond, zoodat, in weerwil van alle mogelijke hulp van brandweer aan geen redden te denken viel.
Binnen 3/4 uur, was de molen tot den grond toe afgebrand, nadat hij met donderend gekraak was ingestort.
afb.1
Van Brussel schilderde de brand van molen Het Kruis. Op de voorgrond staat de achtkante stellingmolen De Zijlmolen. Deze molen verbrandde in 1860
afb.2
Kopergravure uit Gregorius Braun, s Civitatis orbis terrarum, 1570. Twee jaar voor het Spaans Beleg werd er een plattegrond van Haarlem gemaakt. Rechts op deze prent staat aan de westzijde van het centrum bij de Zijlpoort een standerdkorenmolen getekend. Deze molen werd tijdens het beleg in brand gestoken.
afb.3
Een detail van de kaart van Haarlem waar de grote stadsbrand van 1578 op aangegeven staat. Duidelijk is dat er weer een korenmolen is gebouwd op de zelfde plek als zijn voorganger. De Zijlmolen is een feit.
afb.4
Jordanus Hoorn, 1774, beeldbank Noord-Hollands archief, inventaris nummer NL-HlmNHA_53004113
externe afbeelding
Beeldbank Noord-Hollands Archief, inv.nr. 53-500108.
Een tekening met pen en penceel uit 1755. De Zijlmolen was ondertussen allang vervangen door een achtkante stellingmolen. Rechts staat molen het Kruis.
Informatie en afbeeldingen van Jos van Schooten, 2 jan. 2009.