Molen Wissink's Möl (voor de verplaatsing naar Buurse), Usselo

Usselo, Overijssel
v

korte karakteristiek

naam
Wissink's Möl (voor de verplaatsing naar Buurse)
modeltype
Standerdmolen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01027 a
oude dbnr.
V2650
Meest recente aanpassing
| Algehele revisie gegevens
media-bestand
Molen 01027 a Wissink's Möl (voor de verplaatsing naar Buurse) (Usselo)
(Fotoarchief NSR)

locatie

plaats
Usselo
plaatsaanduiding
Helmerstraat w.z.
gemeente
Enschede, Overijssel
streek
Twente
kadastrale aanduiding 1811-1832
Lonneker K (4) 291 Harm Bos, landb.
geo positie
X: 253652, Y: 468525
N: 52.19601, O: 6.83015

constructie

modeltype
Standerdmolen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
open voet
plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
zetelkruier
vlucht
25.10m
wiekvorm
oud-hollands
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
verplaatst
geschiedenis

De historie van Wissink’s Möl is nauw verbonden met het eeuwenoude erve Wissink, dat na ruim vier eeuwen horigheid in 1770 door Thijs en Marten Wissink van het Stift Vreden gekocht kon worden. De zoon van Thijs: Jan Hendrik Wissink nam in 1802 het initiatief tot het bouwen een windmolen bij zijn erf. In diezelfde tijd werd ook de huidige boerderij gebouwd. In de Hölting (de marktvergadering) rees echter verzet van omliggende boeren, die vreesden dat de draaiende wieken gevaar zouden kunnen opleveren voor hun vee.
Uiteindelijk werd toch toestemming verleend, mits er op 63 voeten afstand rondom de molen een degelijk hekwerk geplaatst zou worden.
Historici vermoeden, gelet op de ouderdom van verschillende onderdelen van de molen alsook de bouwwijze, dat de molen deels ouder is dan 1802. Vermoedelijk zijn onder meer onderdelen gebruikt van een van rond 1700 stammende Westfaalse standerdmolen. Als de molen gebouwd is wordt boer Jan Hendrik Wissink tevens molenaar. Het gaat hem en zijn nazaten geruime tijd voor de wind. Usselo krijgt door de molen een nieuw hart, want de molen is een belangrijk ontmoetingspunt. Op de molen wordt voornamelijk rogge gemalen voor de Wissink’s zelf, maar ook voor andere boeren in de omgeving.
Al met al is de molen ruim een eeuw in het bezit geweest van de Wissink’s. Echter al vanaf de eeuwwisseling wordt het steeds moeilijker er geld mee te verdienen. In 1896 is er in Lonneker een machinale maalderij gebouwd, waar moeilijk tegen te concurreren viel. Gerrit Hendrik Wissink, vijfde generatie molenaar, besluit in 1921 de handdoek in de ring te gooien. Hij denkt het vele hout waaruit de molen opgebouwd is nog wel te kunnen gebruiken om een schuur mee te bouwen. Dit komt de in Enschede wonende historicus J.J. van Deinse ter ore, die diverse pogingen doet om de molen te redden. Hij weet dan zijn vriend Jan Bernhard van Heek ervan te overtuigen dat de molen goed past in diens plannen
om achter zijn Villa Zonnenbeek te Buurse een openluchtmuseum te creëren. Voor 10.000 gulden wordt de molen gekocht van boer Wissink. Daarna wordt hij compleet afgebroken en weer gerestaureerd en wel te Buurse opgebouwd. Doordat J.B. van Heek in 1923 overleed is er van dit openluchtmuseum verder nooit wat gekomen.

Informatie/tekst van Toine Zwitserlood, 17-10-2023

Overijsselsche courant, 02-11-1824 
Men is voornemensop Woensdag den 24sten November aanstaande, ten huize van den Kastelein Herm van Smirren bij Vollenhove, openbaar te veilen en op den 10den der maand daaropvolgende, aan de meestbiedenden finaal te verkoopen de nagenoemde VASTE GOEDEREN ter plaatse voormeld gelegen , als: 
1°. Een wel beklante PEL- en EEK MOLEN, met annexe SCHUREN, TOEBEHOREN, enz.

Op Vrijdag den 12den November aanstaande, zal publiek worden VERPACHT voor den tijd van zes jaren , een WIND- KOORNMOLEN, staande in Ussel, Gemeente Lonneker, toebehorende de Wed. HARMANNUS WISSINK aldaar, - die daartoe genegen is vervoege zich bij den ondergeteekenden Notaris.
Enschede den 23 October 1824.
W.F. G R E V E, Notaris.

nog waarneembaar

aanvullingen

trivia

In 1921 verplaatst naar het Buurser Zand te Haaksbergen. In 1981 is de molen weer terug geplaatst naar zijn originele plek, op de nog bestaande fundamenten.