- naam
- Hogeveensemolen
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Bemalen van de Hogeveense polder; thans op vrijwillige basis
- adres
-
Leidsevaart 81
2211 VR Noordwijkerhout - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate Nr
- 00994
- inventarisnr
- ZH001
Hogeveensemolen
Noordwijkerhout, Zuid-Holland
bestaande molen

locatie
- plaats
- Noordwijkerhout
- plaats aanduiding
- gemeente
- Noordwijk, Zuid-Holland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Noordwijkerhout, sectie B, nr. 3945
- geo positie
-
X: 96.000, Y: 475.424N: 52.26368, O: 4.52295
- biotoop waarde
- Groot; de omgeving is wel wat rommelig door lintbebouwing.
- biotoop toelichting
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Leidsevaart 81
2211 VR Noordwijkerhout - molenaar
- Tom Melman
- telefoon
-
- website
- www.rijnlandsemolenstichting.nl
- social media
- open voor publiek
- nee
- gericht op scholen
- nee
- AKG lid
- nee
- bijzonderheden
levensloop
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Bemalen van de Hogeveense polder; thans op vrijwillige basis
- molenmaker
- Bartholomeus Dirksz. Klinkenbercg (1654)
- omwentelingen
constructie
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Eiken achtkant, gedekt met riet, op zeer lage gemetselde voet.
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
IJzeren scheprad Ø 4,80 m.; breed 0,34 m. Aandrijving van het onderwiel d.m.v. elektromotor van 30 Kw. met drijfriem (inmiddels buiten gebruik).
- versieringen
Eenvoudige baard met de tekst:
ANNO 1654
N.B. De oude baardopschriften '1654 - 1939' worden los in de molen bewaard.
kenmerken windmolens
- plaats bediening
- grondzeiler
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- 56 ijzeren rollen; kruihaspel
- vlucht
- 23,40 m.
- vang
- Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel.
- overbrenging
Bovenwiel 58 kammen
Bovenschijfloop 21 staven, steek 13,0 cm.
Onderschijfloop 19 staven
Onderwiel 70 kammen, steek 10,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1,33 : 1- hoogte
- wiekvorm
- Systeem Dekker op beide roeden
- wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Derckx 463 buiten 1984 1985 buiten aanw. 23,40 Derckx 464 binnen 1984 1985 binnen aanw. 23,40 Pot buiten 1872 1872 buiten 1984 23,40 Pot binnen 1872 1872 binnen 1984 23,40 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft sinds 1939 op beide roeden het systeem Dekker, daarvoor was de molen Oud-Hollands opgehekt.
- bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Sterkman & Zn, wed. A. 342 1865 1866 aanw. 05,35
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 30774
eigendom
- eigenaar
- Rijnlandse Molenstichting
- eigendomsvorm
- Stichting
- eigendomshistorie
De Rijnlandse Molenstichting is eigenaar sinds 1 juli 2018, daarvoor was dat het Hoogheemraadschap van Rijnland sinds 1 januari 2005; daarvoor het waterschap De Oude Rijnstromen.
geschiedenis
De molen bemaalt de Hogeveense polder (ca. 485 ha, opvoerhoogte 0,40 m.)
De houtconstructie van de molen is van hoge ouderdom, zo zijn enkele delen van het ondertafelement nog altijd 'kruisend', hetgeen een grote zeldzaamheid is. De molen is evenwel nooit een binnenkruier geweest.
In tegenstelling tot wat wel beweerd is, is deze molen niet verplaatst bij het graven van de trekvaart tussen Haarlem en Leiden: dat was wél het geval met de bijna tegenovergelegen Lageveense molen.
In 1866 werd een ijzeren bovenas gestoken, in 1869 kreeg de molen een ijzeren scheprad en in 1872 volgden ijzeren roeden. Molenaar was al die tijd F. van Leeuwen. De molen moet ook bewoond zijn geweest, maar daar is in de huidige situatie vrijwel niets meer van te zien: alleen een groot raam op ZW en een stukje plafond getuigen daar nog van.
In 1924 werd gesproken over verbetering van de bemaling. Door tussenkomst van ene Visser uit Santpoort werd een motor geplaatst. Deze was echter geen groot succes: de windkracht bleef in ieder geval in gebruik.
Johannes van Schie, molenaar sinds 1903, kreeg per 1 juni 1925 op eigen verzoek eervol ontslag. De als opvolger benoemde J. Granneman liet het echter vrijwel direct afweten, waarna Van Schie tijdelijk deze taak weer over moest nemen.
Het molenaarschap van de uit Hillegom afkomstige Leo Cozijn werd wél een succes: voor een jaar benoemd op 24 juni 1926, werd zijn functie per 1 juli 1927 officieel. 52 jaar later nam zijn zoon Bart dit over. Tot zijn overlijden op 30 januari 2000 woonde Leo Cozijn, windmolenaar met hart en ziel, naast de molen.
Rond 1930 nam de kritiek op de motor toe en werd een nieuwe gekocht, het polderbestuur wilde een Kromhout, enkele ingelanden een Deutz. Het werd de laatste.
Hoewel die motor goed voldeed, werd in 1939 besloten tot opknappen van de molen volgens de ideeën van A.J. Dekker uit Leiden. Voornaamste reden tot dit besluit was de vrees voor oorlog en daardoor brandstofschaarste. Op 18 november 1939 werd de molen, met de Dekkerwieken, in het bijzijn van talrijke molenvrienden feestelijk in gebruik genomen.
De vrees voor oorlog bleek, zoals bekend, juist. De windkracht werd ten volle benut. Pas in latere jaren plaatste men een elektromotor: die kon bij te weinig wind het scheprad aandrijven.
In 1978 volgde stilzetting volgde omdat roeden én Dekkersysteem aan vervanging toe waren: de elektromotor moest het werk tijdelijk alleen doen.
Herstel vond door omstandigheden pas plaats in 1985; naast roeden en Dekkersysteem werden ook windpeluw, onderschijfloop, koningspil en grote delen van het spilkalf vernieuwd.
In mei 2003 is het gehele Dekkersysteem met alle ophekking wederom vernieuwd. De molen bleef officieel in bedrijf, zij het dat het scheprad voornamelijk via de elektromotor werd aangedreven.
In 2014 viel het besluit, om deze molen met de hulpbemaling te vervangen door een nieuw te bouwen gemaal. Inmiddels is dat gemaal gereed en in bedrijf. Molenaar Bart Cozijn kreeg eind 2014 eervol ontslag.
Medio 2018 is de molen overgedragen aan de Rijnlandse Molenstichting en sindsdien draait en maalt de molen op vrijwillige basis.
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen wordt vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.
- unieke eigenschap
De in hout uitgevoerde delen van het ondertafelement zijn kruisend uitgevoerd.
Mogelijk de enige molen waar de vloer van een zolder getimmerd is op de vaste bintbalken.- trivia
Het polderbestuur was anno 1925 zeer verbolgen over het plotselinge vertrek van de net benoemde molenaar Granneman en liet dat in het Leidsch Dagblad van 3 juni 1925 duidelijk blijken: "De nieuw benoemde watermolenaar van den Hoogeveenschen polder, de heer Gronneman, heeft reeds genoeg van zijn baantje; hij liet na enige dagen, zonder kennisgeving, de heele boel in den steek".
foto's
- foto's
-
Molen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Tony Hop (27-10-2019)Molen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Tony Hop (27-10-2019)Molen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Piet Glasbergen (19-4-2013)Molen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Wim Koree (7-10-2018)Molen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Peter Warmerdam (14-12-2010)Molen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Piet Glasbergen (19-4-2013)Molen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Piet Glasbergen (19-4-2013).Molen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Peter Warmerdam (14-12-2010)Molen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Tony Hop (27-10-2019)Molen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Vincent Mepschen (24-10-2021)
AchtkantMolen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Vincent Mepschen (24-10-2021)
AchtkantMolen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)De Vang, kapzolderMolen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Vincent Mepschen (24-10-2021)
BovenschijfloopMolen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Vincent Mepschen (24-10-2021)
De lange spruit is een H-profielbalk.Molen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Vincent Mepschen (24-10-2021)
BovenwielMolen 00994 Hogeveensemolen (Noordwijkerhout)Vincent Mepschen (24-10-2021)
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | tekstbijdragen over de motor in deze molen insturen (indien van toepassing)
- foto's
- foto's insturen