Molen Oostbospolder, Leidschendam

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1813

verdwenen

1958

gesloopt

geschiedenis

Oostbospolder, Stichting en grenzen

Op een lijst van alle polders onder Voorschoten en Veur uit 1641 komt de polder al voor: "de polder daer de moelen op staende is op de landen van de heer Sixti, genaempt de Oostboschmoelen, groot 41 morgen." Op de overzichtskaart van 1647 van het hoogheemraadschap van Rijnland staat hier aan de Vliet al een molentje ingetekend. De polder ontleent de naam aan de ligging ten oosten van het Schakenbosch.
Volgens een kaart van het "Schaakelbosch" werd het gebied in Veur ten noorden van de samenkomst van de Heerweg (Veurseweg) en Lytweg (Veurse Achterweg) het "Oost-Schaakelbosken" genoemd. De polder lag ingeklemd tussen de laan naar Haagwijk (noordelijk), de Vliet (oostelijk), de hoge landen van het Schakenbosch en de Heerweg (zuidelijk en westelijk).
In 1663 kreeg Willem Dedel, bewoner van het buiten Haagwijk, vergunning van Rijnland om anderhalve morgen land in de polder te mogen brengen en te laten bemalen door de poldermolen. Hij ging dan meebetalen in de polderlasten, "morgen morgens gelijk".
Everard van Husen, eigenaar van Oostbosch, kreeg op 28 december 1720 van Rijnland vergunning om een vaarsloot te graven. Rijnland verleende die onder voorwaarde dat hij de polderkade weer zou herstellen.
Caspar Balthasar Doll van Ourijck, die in 1732 eigenaar van Haagwijk was geworden, vroeg zich in 1734 af waarom hij polderlasten moest betalen voor land dat nogal afzijdig van deze polder was gelegen. Hij ging op archiefonderzoek uit en vond tussen de paperassen over de buitenplaats het stuk over de inpoldering. Hij meende dat bemaling van deze houtakkers, die in de loop der jaren hoger waren geworden, niet meer nodig was en vroeg ontpoldering aan. Schoorvoetend stemden daarop de molenmeesters met de ontpoldering in.
De volgende eigenaar van Haagwijk, Frederik Zigismund Alexander Torck, heer van Voorschoten, ging in 1815 nog een stapje verder. Hij wilde de gehele buitenplaats uit de polder hebben. De molenmeesters kwamen in verzet, omdat het omslaggebied weer verkleind werd en de molen toch was gebouwd voor een bepaalde capaciteit. Maar dijkgraaf en hoogheemraden van Rijnland stemden in met het verzoek van Torck. Het polderbestuur kon nog wel gedaan krijgen dat de omslag over de jaren 1811-1814 terstond betaald zou worden. De nieuwe poldergrens werd nu gevormd door de vaarsloot tussen Haagwijk en Oostbosch.
Op 10 maart 1832 keurde Rijnland het eerste reglement voor de polder goed.

Bemaling

De vermindering van inkomsten door het ontpolderen van de stukjes buitenplaats deed het bestuur overwegen om voor bemaling door de nabijgelegen Knippolder te kiezen. De plannenmakerij, waarvoor een fraaie kaart van beide polders werd vervaardigd, duurde van 1814 tot 1829. Maar uiteindelijk kwam er niets van. Men bleef toch maar bemalen met de eigen schepradmolen. Het maalwerktuig, met een vlucht van iets meer dan 14 meter, stond dichtbij de Vliet. Een eeuw later werd overgegaan op een elektromotor met centrifugaalpomp. Dat moet dan zijn 1929 en dat betekende het einde van de windbemaling

Bron: 1.2.5.7 Oostboschpolder Rijnland archief
N. Varkevisser
Vrijdag 4 december 2020

In 1952 kreeg de polder een elektrische bemaling.

Bron: A.J. Marrenga-Stapff.
A.A. de Groodt, 30 januari 2009.