Rooie Wip

geschiedenis

In 1567 werd een eerste poging gedaan tot stichting van wat nu de Gemenewegse polder is. Zonder conflicten ging dit niet: er was tegenstand vanwege de beoogde plaats van de molen en de kosten. Pas in 1573 werd een overeenkomst gesloten. Aan te nemen is dat in dat jaar of kort daarna een molen is gebouwd.

De huidige molen dateert uit 1639 en is opvolger van de molen die uit 1573 moet dateren en elders in de polder stond. Ook de bouw van deze molen ging bepaald niet zonder slag of stoot: zo dateerde de aanvraag voor de bouw van 1 maart 1636, maar niet eerder dan 2 juni 1639 was de nieuwe molen maalvaardig.

Eind 1708 werd het bovenhuis van de molen door een zware storm van de ondertoren geblazen, waarna prompt herstel volgde. In 1876 kreeg de molen een ijzeren scheprad en in 1881 een dito bovenas.

De molen bleef tot eind 1956 in functie, in januari 1957 kwam een nieuw elektrisch gemaal officieel in bedrijf. De molen bleef tot ongeveer 1980 in functie als hulpgemaal, voor het geval dat het gemaal een storing had.
In 1960 was de molen met zomer huis voor ƒ 7500,-- aan particuliere verkocht. Dit wel op voorwaarde dat zij de molen maalvaardig liet restaureren en ter beschikking stelde als hulpgemaal.
Het overtollig water werd via de Lodewijksvaart geloosd op de Oude Rijn. Dit bleef zo tot eind 1980. Na de verkoop aan de tweede particuliere eigenaar werd de molen definitief uit zijn functie gezet en de Lodewijksvaart ter hoogte van de Rijndijk afgedamd. Ter plekke kwam een overstort, die later weer werd verplaatst naast de molen. Sinds 1980 maalt de molen dus in circuit.

In 1994/95 onderging de molen een grondige restauratie door molenmakerij Verbij. Hierbij werden onder meer nieuwe roeden gestoken.

Bij een latere herstelbeurt heeft men de bladen van het scheprad vernieuwd en daarbij iets versmald uitgevoerd, nl. van 37 naar 31 cm. Mocht in de toekomst blijken dat het scheprad bij deze breedte onvoldoende water geeft, dan worden verbreedsels aangebracht. Men heeft deze constructie bedacht, omdat de binnenste krimpmuur een flink stuk uit het lood staat en in het verleden enkele bladen tegen de binnenste krimp en de achterwaterloop aan schuurden.

Eind mei 2020 stond de molen zonder schoren en windborden. Er was een flinke onderhoudsbeurt aan de gang.

Opmerkelijk is, dat de steenlijsten al sinds 1894 uitgevoerd zijn in profielstaal. Bij de laatste restauratie is deze aparte constructie gehandhaafd.