Molen Polder Het Land der Zes Molens, Kleine Wielmolen, Hoornaar

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1635

verdwenen

1931

verbrand

voorganger

Hoornaar (Polder Het Land der Zes Molens /Grote Wielmolen)

geschiedenis

Nieuwe Gorinchemse Courant, 5 juli 1891:
In de gister gehouden vergadering van Ingelanden van den polder ,”De zes molens, ‘s Lands van Arkel beneden de Zouwe,” werd
1. Het rapport der Commissie betreffende de toepassing van stoomkracht bij hun watergemaal door de ingelanden met belangstelling vernomen.
2. Het voorstel van het bestuur, om met behoud van het windgemaal, stoomvermogen te doen brengen in de z.g.n. wielmolen, om bij stilte of flauwen wind met deszelfs scheprad door te kunnen malen, met bijna algemeene stemmen en
3. het bestuur gemachtigd dat werk te doen uitvoeren enz., met algemeene stemmen aangenomen.

Advertentieblad, 10 juli 1891:
Door stemgerechtigde ingelanden van het Land der zes mo1ens is met 855 tegen 27 stemmen besloten, met behoud van windkracht, stoomvermogen aan te brengen in de zoogenaamde wielmolen, onder Hoornaar. Voorts werd het bestuur gemachtigd tot uitvoering van dat werk en het des noodig ter leen opnemen van de daarvoor benoodigde gelden.

Nieuwe Gorinchemse Courant, 19 juli 1891:
Van wege het bestuur van het ,,Land der Zes Molens” is het aanbrengen van stoomvermogen, bij behoud van windkracht, in den Wielmolen te Hoornaar, aanbesteed en dit werk gegund aan den heer L. Smulders te Utrecht voor ƒ 9000.

Nieuwe Gorinchemse Courant, 14 februari 1892:
Hoornaar, 12 Febr. Het stoomgemaal in den Wielmolen alhier, nadert zijne voltooiing. Eergisteren is de machine reeds met goeden uitslag in werking geweest, zoodat weldra de proefmaling zal plaats hebben.

Nieuwe Gorinchemse Courant, 28 februari 1892:
H o o r n a a r, 26 Febr. Heden had alhier in den wielmolen de proefmaling plaats van het nieuwe stoom werktuig, op last van het polderbestuur van het “Land der zes molens” daarin aangebracht, om, ingeval van stilte of flauwen wind, wanneer de windmolen niet kan malen, het scheprad door stoom in werking te brengen. Het scheprad maakte 8 a10 omwentelingen per minuut en de machine voldeed aan de gestelde eischen. Het werktuig werd vervaardigd en gesteld door de firma L. Smulders te Utrecht onder toezicht van den heer A. van der Haven te Over-Slingeland.
Vele autoriteiten van polders en waterschappen waren aanwezig en betuigden hunne tevredenheid met de resultaten van stoom- en windbemaling in dezen wind- watermolen.

Nieuwe Gorinchemse Courant, 5 maart 1893:
Hoornaar, 3 Maart. L.1. Dinsdag heeft hier de laatste proefmaling en aflevering plaats gehad van de machine in den Wielmolen om bij windstilte door stoom het scheprad te doen werken. Even als bij reeds vroeger herhaalde proefmalingen heeft ook bij deze de machine in alle opzichten aan de beste verwachting voldaan.

Nieuwe Gorinchemse Courant, 5 januari 1893:
DANKBETUIGING
De Stoommachine, den 26sten Februari 1.1. in een onzer vijf windmolens geplaatst, om bij windstilte het scheprad in werking te houden, heeft thans reeds herhaalde malen, telkens met het beste succes dienst gedaan.
Wij gevoelen ons daarom gedrongen, den vervaardigers dezer machine, den Heeren LOUIS SMULDERS & Co te Utrecht, onze volle tevredenheid te betuigen voor hunne solide en nette behandeling.
Namen, het Bestuur van het Land der zes Molens,
De Voorzitter,
D. K. AANEN.
HOORNAAR, 2 Januari 1893.

Nieuwe Gorinchemse Courant, 29 augustus 1897:
Hoornaar, 26 Aug. Bij een kort doch hevig onweder sloeg hier gistermorgen te 10 uur de bliksem in den Wielmolen, verbrijzelde eene roede en richtte ook in den molen nog al belangrijke schade aan. Twee in den molen voor den geweldigen stortregen schuilende personen, bleven ongedeerd en kwamen met den schrik vrij.
Informatie van J. Hoek, 9 oktober 2013.
-----

De Wielmolen bemaalde samen met de Essemolen de Kromme Giessen op de Giessen.

De molen verbrandde op 5 juni 1931 tijdens de bouw van een motorcentrifugaal-gemaal, waarbij overspringende vonken uit de stoomheimachine de molen vlam deden vatten.

Haagsche courant, 8 juni 1931
Brand te Giessen-Nieuwkerk.
Een watermolen en een boerderij in de asch gelegd. Te Giessen-Nieuwkerk is de z.g. Wiel molen, een der drie watermolens langs den Schelluinschen Vliet, afgebrand, waarschijnlijk als gevolg van het overwaaien van vonken uit een heimachine, waarmee men in de onmiddellijke nabijheid aan het werk was. Brandende stukken riet van den molen woeien door den vrij krachtige Oostenwind honderden meters ver door de lucht, meldt men aan de ,,N. R. Ct.". Hierdoor ontstond ook brand in twee boerderijen te GiessenNieuwkerk, beide met riet gedekt. De eene boerderij, bewoond door de gezinnen van G. de Koning en G. Terlouw, is grootendeels afgebrand; in de andere boerderij, bewoond door H. van Hoorne, was men den brand spoedig meester. Hier is de waterschade zeer groot.

Rotterdamsch nieuwsblad, 08-06-1931
Watermolen* en boerenhofstede afgebrand.
Sedert eenigen tijd is men bezig om op de grens Hoornaar—Giessen-NieuwkierK, den watermolen „Wielmolen" van den polder „Het Land van de Zes Molens”, te vervangen door een motorgemaal, uitkomende on de Kromme Giessen.
De oude stoom- en windmolen zou daarna worden gesloopt. Het ongeluk wilde echter anders, want Vrijdagnamiddag is de molen., vermoedelijk door vonken uit de heimachine, op het rieten dak, geheel afgebrand; alléén het scheprad bleef op zijn plaats.
Door den fellen wind aangewakkerd, sloegen de vlammen over on de boeren hofstede, staande aan den anderen kant van de Giessen* in de gemeente Giessen Nieuwkerk en bewoond door de familie De Koning. Ook hier was het rieten dak oorzaak, dat het groote gebouw in korten tijd in lichterlaaie sitond.
De brandweer stond geheel machteloos tegenover het vuur en weldra lag ook dit huis tegen den grond, hoewel de motorspuit van Giessen-Nieuwkerk met vier stralen water gaf. Het vee, een gedeelte van den Inboedel en het geld konden worden gered, terwijl verzekering de schade gedeeltelijk dekt. Nog waren de vlammen niet verzadigd en tastten de boerenhofstede van H. van Hoorne aan. Het rieten dak moest er gedeeltelijk aan gelooven, doch hier wist de brandweer het vuur te stuiten, zoodat het bij zeer veel waterschade bleef.
De familie De Koning heeft in de gespaard gebleven varkensschuur haar in trek genomen.