Molen Bonkmolen / Molen den Bonk, Lexmond

geschiedenis

toestand

werkend

bouwjaar

onb.

bedrijfsvaardigheid

Maalvaardig

bestemming

Bemalen van de polder Lakerveld, thans op vrijwillige basis; woning

omwentelingen

eigenaar

SIMAV

eigendomsvorm

Stichting

eigendomshistorie

De SIMAV is eigenaar sinds 1972; daarvoor was dat de polder Lakerveld.

geschiedenis

De Bonkmolen bemaalde samen met de nog bestaande Vlietmolen, de tussen deze beide molens gelegen Lekkersche Molen en de eveneens aan de Vliet gelegen Rode- of Overtogtmolen de polder Lakerveld. Deze polder was tot 1814 een zelfstandige gemeente. Het werd toen samengevoegd met de Gemeente Lexmond-Achthoven tot de gemeente Lexmond-Lakerveld. Beide gelegen in de Vijfheerenlanden. Meerkerk is gelegen in de Alblasserwaard. Inmiddels is de Polder Lakerveld uitgebreid met de Polders Achthoven (ten NW van de Vlietmolen) en Lexmond (waarvan de ondertoren van de Pluck-op Molen nog resteert).

Van de Bonkmolen af gezien stonden richting de Lek: de Lekkersche molen, de Vlietmolen en de Rode- of Overtogtmolen.
Na de brand van de Vlietmolen in 1997 kwam op één van de balken de tekst "No. 3" tevoorschijn. Door de complete vernieuwing van de kop van de Bonkmolen is dit hier niet meer zichtbaar, maar waarschijnlijk zijn de molens van de Bonk naar de Lek oplopend genummerd, de Bonkmolen - die peilmolen was voor de Lakerveldse molens - zou dan No.1 gehad moeten hebben. De nummers 2 en 4, resp. Lekkersche en Rode- of Overtogtmolen zijn gesloopt na de bouw van het stoomgemaal op het einde van de Vliet (volgens een 18e eeuwse kaart: "St. Nicolaasvliet").
Omdat het gemaal pal naast de Rode molen werd gebouwd kwam die te vervallen en bleef de Vlietmolen voorlopig staan. Omdat de Lekkersche molen zeer slecht was werd ook die gesloopt.
De Bonk bleef voorlopig staan: men wilde de twee overgebleven molens vooralsnog enkele jaren bewaren voor als het gemaal onvoldoende capaciteit zou hebben. Het geluk was met beide molens: de vele regenval in die jaren heeft de bestuurders doen besluiten de molens te handhaven, sterker nog: de Vlietmolen bleef, tezamen met het gemaal, hoofdbemaling en heeft tot 1985 de polder Lakerveld bemalen.
Dit gold dus niet De Bonk: die kwam reeds in 1945 buiten gebruik. In 1972 kwam de molen in bezit van de SIMAV, op dat moment was de toestand al slecht.

Op 2 september 1976 werd de molen na een grote restauratie, waarbij onder meer het bovenhuis geheel werd vernieuwd, officieel in gebruik gesteld. In het kader van de toenmalige wet Bescherming Waterstaatswerken in Oorlogstijd (BWO) is de restauratie van de molen voor 90% gefinancierd door het rijk.

Het sintelstuk is afkomstig van de molen van de polder Quakernaak. In het begin van de 20ste eeuw werd het kruihaspel vervangen door een lier.

In het voorjaar van 2009 werd begonnen met een forse onderhoudsbeurt: de muurplaat onder één van de hoekstijlen werd aangegoten, het kruiwerk nagekeken en het bovenwiel gerond en van een nieuwe voering voorzien.