- naam
- Bonkmolen / Molen den Bonk
- modeltype
- Wipmolen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Bemalen van de polder Lakerveld, thans op vrijwillige basis; woning
- adres
-
Lakerveld 282
4128 LM Meerkerk - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate Nr
- 00826
- inventarisnr
- ZH188
Bonkmolen / Molen den Bonk
Lexmond, Utrecht
bestaande molen

locatie
- plaats
- Lexmond
- plaats aanduiding
- gemeente
- Vijfheerenlanden, Utrecht
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Lexmond, sectie C, nr. 2523
- geo positie
-
X: 128.779, Y: 437.083N: 51.92161, O: 5.00604
- biotoop waarde
- Zeer groot; fraai gelegen aan het Merwedekanaal
- biotoop toelichting
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Lakerveld 282
4128 LM Meerkerk - molenaar
- Leen van Aalsburg
- telefoon
-
- website
- social media
- open voor publiek
- nee
- gericht op scholen
- nee
- AKG lid
- nee
- bijzonderheden
levensloop
- toestand
- werkend
- bouwjaar
-
onb.
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Bemalen van de polder Lakerveld, thans op vrijwillige basis; woning
- omwentelingen
constructie
- modeltype
- Wipmolen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ondertoren gedekt met riet
- kap
- Bovenhuis groen geverfd; kap gedekt met gepotdekselde planken
- inrichting
Open ijzeren scheprad buiten de molen, Ø 5,95 m.; breedte 0,43 m.
Woning in de molen
kenmerken windmolens
- plaats bediening
- grondzeiler
- bediening kruiwerk
- plaats kruiwerk
- middenkruier
- kruiwerk
- Zetelkruiwerk; kruilier
- vlucht
- 25,60 / 25,75 m.
- vang
- Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; evenaar. Kneppel.
- overbrenging
Bovenwiel 55 kammen
Bovenschijfloop 25 staven, steek 14,8 cm.
Onderschijfloop 18 staven
Onderwiel 84 kammen, steek 17,0 cm.
Overbrengingsverhouding 2,12 : 1- hoogte
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Derckx 660 binnen 1990 1990 binnen aanw. 25,60 Derckx 659 buiten 1990 1990 buiten aanw. 25,75 Pot 1230 buiten 1880 1926 buiten 1990 25,42 Pot 2454 buiten 1920 1920? buiten 1990 25,40 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.
- bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 879 1873 1873? aanw. 05,80
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 25817
eigendom
- eigenaar
- SIMAV
- eigendomsvorm
- Stichting
- eigendomshistorie
De SIMAV is eigenaar sinds 1972; daarvoor was dat de polder Lakerveld.
geschiedenis
De Bonkmolen bemaalde samen met de nog bestaande Vlietmolen, de tussen deze beide molens gelegen Lekkersche Molen en de eveneens aan de Vliet gelegen Rode- of Overtogtmolen de polder Lakerveld. Deze polder was tot 1814 een zelfstandige gemeente. Het werd toen samengevoegd met de Gemeente Lexmond-Achthoven tot de gemeente Lexmond-Lakerveld. Beide gelegen in de Vijfheerenlanden. Meerkerk is gelegen in de Alblasserwaard. Inmiddels is de Polder Lakerveld uitgebreid met de Polders Achthoven (ten NW van de Vlietmolen) en Lexmond (waarvan de ondertoren van de Pluck-op Molen nog resteert).
Van de Bonkmolen af gezien stonden richting de Lek: de Lekkersche molen, de Vlietmolen en de Rode- of Overtogtmolen.
Na de brand van de Vlietmolen in 1997 kwam op één van de balken de tekst "No. 3" tevoorschijn. Door de complete vernieuwing van de kop van de Bonkmolen is dit hier niet meer zichtbaar, maar waarschijnlijk zijn de molens van de Bonk naar de Lek oplopend genummerd, de Bonkmolen - die peilmolen was voor de Lakerveldse molens - zou dan No.1 gehad moeten hebben. De nummers 2 en 4, resp. Lekkersche en Rode- of Overtogtmolen zijn gesloopt na de bouw van het stoomgemaal op het einde van de Vliet (volgens een 18e eeuwse kaart: "St. Nicolaasvliet").
Omdat het gemaal pal naast de Rode molen werd gebouwd kwam die te vervallen en bleef de Vlietmolen voorlopig staan. Omdat de Lekkersche molen zeer slecht was werd ook die gesloopt.
De Bonk bleef voorlopig staan: men wilde de twee overgebleven molens vooralsnog enkele jaren bewaren voor als het gemaal onvoldoende capaciteit zou hebben. Het geluk was met beide molens: de vele regenval in die jaren heeft de bestuurders doen besluiten de molens te handhaven, sterker nog: de Vlietmolen bleef, tezamen met het gemaal, hoofdbemaling en heeft tot 1985 de polder Lakerveld bemalen.
Dit gold dus niet De Bonk: die kwam reeds in 1945 buiten gebruik. In 1972 kwam de molen in bezit van de SIMAV, op dat moment was de toestand al slecht.
Op 2 september 1976 werd de molen na een grote restauratie, waarbij onder meer het bovenhuis geheel werd vernieuwd, officieel in gebruik gesteld. In het kader van de toenmalige wet Bescherming Waterstaatswerken in Oorlogstijd (BWO) is de restauratie van de molen voor 90% gefinancierd door het rijk.
Het sintelstuk is afkomstig van de molen van de polder Quakernaak. In het begin van de 20ste eeuw werd het kruihaspel vervangen door een lier.
In het voorjaar van 2009 werd begonnen met een forse onderhoudsbeurt: de muurplaat onder één van de hoekstijlen werd aangegoten, het kruiwerk nagekeken en het bovenwiel gerond en van een nieuwe voering voorzien.
aanvullingen
foto's
- foto's
-
Molen 00826 Bonkmolen / Molen den Bonk (Lexmond)Ronald Bakker (4-4-2020)Molen 00826 Bonkmolen / Molen den Bonk (Lexmond)Mark Dwarswaard (25-2-2006)Molen 00826 Bonkmolen / Molen den Bonk (Lexmond)Henk ten Bos (7-11-2018)Molen 00826 Bonkmolen / Molen den Bonk (Lexmond)Chris van Gijs (30-4-2009).Molen 00826 Bonkmolen / Molen den Bonk (Lexmond)Chris van Gijs (18-9-2008).Molen 00826 Bonkmolen / Molen den Bonk (Lexmond)Toby de Kok (20-1-2007).Molen 00826 Bonkmolen / Molen den Bonk (Lexmond)Vincent Mepschen (23-10-2021)Molen 00826 Bonkmolen / Molen den Bonk (Lexmond)Vincent Mepschen (23-10-2021)Molen 00826 Bonkmolen / Molen den Bonk (Lexmond)Vincent Mepschen (23-10-2021)Molen 00826 Bonkmolen / Molen den Bonk (Lexmond)Vincent Mepschen (23-10-2021)Molen 00826 Bonkmolen / Molen den Bonk (Lexmond)Vincent Mepschen (23-10-2021)
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | tekstbijdragen over de motor in deze molen insturen (indien van toepassing)
- foto's
- foto's insturen