De Arend

Wouw, Noord-Brabant
bestaande molen

media-bestand
Molen 00708 De Arend (Wouw)
Marijn Kaufman (3-13-2013).

korte karakteristiek

naam
De Arend
modeltype
Ronde molen, beltmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1825
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
adres
Akkerstraat 11
4724 SX Wouw
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate Nr
00708
inventarisnr
NB114

locatie

plaats
Wouw
plaats aanduiding
gemeente
Roosendaal, Noord-Brabant
kadastrale aanduiding
Gemeente Wouw, sectie L, nr. 1591
geo positie
X: 85.465, Y: 392.418
N: 51.51647, O: 4.3854
biotoop waarde
Zeer groot
biotoop toelichting

contact en bezoek

bezoek/postadres
Akkerstraat 11
4724 SX Wouw
molenaar
Marijn Kaufman / Jesse Bergquist / Coen Heijkoop
telefoon
06-8344 5061 of 06-2843 4877
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
dinsdag en zaterdag van 10.00 uur tot 16.00 uur en op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
Meelproducten
meelverkoop
ja
museum informatie
gericht op scholen
nee
AKG lid
nee
bijzonderheden

levensloop

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
omwentelingen

constructie

modeltype
Ronde molen, beltmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen; belt deels afgegraven en vervangen door een stenen werkruimte.
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 17der blauwe en één koppel 17der kunststenen (gatenstenen); elevator; klopbuil; sleepluiwerk

versieringen

Zeer eenvoudige baard, op de koppen van de voeghouten aangebracht, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de opschriften 'Arend' en 'Anno 1811'

Achterop de kap een eenvoudige windwijzer in de vorm van een haan.

kenmerken windmolens

plaats bediening
beltmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; kruilier.
vlucht
25,85 / 26,10 m.
vang
Hoepelvang (metaal). Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel; pal.
overbrenging

Bovenwiel 72 kammen
Bovenschijfloop 31 staven, 12,0 cm.
Spoorwiel 83 kammen
Steenschijflopen 28 staven, steek 9,3 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,88

hoogte
van de belt: 3,50 m.
wiekvorm
Binnenroede systeem Fauël met remkleppen; buitenroede Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx 676 buiten 1991 1991 buiten aanw. 26,10
media-bestand
Roede 1741, Pot
Pot
1741 binnen 1895 1895 binnen aanw. 25,85
media-bestand
Roede 1016, Pot
Pot
1016 buiten 1876 buiten 1992 25,85
wiekverbeteringen

De buitenroede was van 1937 tot 1964 voorzien van het systeem Van Riet. Thans is die weer Oud-Hollands opgehekt. Al vóór 1964 had de binnenroede het systeem Fauël (fokwieken).

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 175-A, Enthoven & Co, L.I.
Enthoven & Co, L.I.
175-A 1857 aanw. 04,25

geschiedenis

Het was Jacobus Aerden die het in 1811, juist toen de Nederlanden bezuiden de Waal bij het Napoleontische keizerrijk waren ingelijfd, aandurfde deze molen te laten bouwen. Of hem voor de naamgeving het veldteken van de nieuwe keizer voor ogen heeft gestaan is niet bekend. Molens moesten er intussen overal zijn maar in het voormalige Staats-Brabant - dat voor zijn welvaart (of wat daar voor doorging) niet zo afhankelijk van de handel was als de zeeprovincies - kreeg de landbouw in die periode van sterk toenemende verarming nieuwe impulsen, zeker bij de stijgende graanprijzen.

In 1825 brandde de molen uit maar werd nog datzelfde jaar geheel hersteld. Zo bleef hij tot 1914 in het bezit van de familie Aerden. Toen werd Jacobus Potters eigenaar; deze droeg De Arend datzelfde jaar aan zijn zoon over.
Nog altijd is de familie Potters eigenaar; in april 2012 kreeg de Stichting Wouwse Molen de Arend de molen in erfpacht.

De molen had op dat moment op diverse punten herstel nodig en de Stichting beijverde zich daar hard voor: zo was het dak van de ruimte die de molenberg vervangt lek en moest het metselwerk hoognodig worden hersteld en opnieuw gevoegd.
Begin oktober 2012 stond de molen met één roede: de binnenroede was gestreken maar bleek toch niet al te slecht: deze werd kort daarop, na reparatie, weer gestoken.

Nadat er binnen in de molen grondig was opgeruimd, is er in maart 2013 voor het eerst in jaren weer gemalen. In de loop van 2015 zijn de bedrijfsruimten om de molen gerestaureerd. Hierin zijn een meelwinkel en een (bescheiden) horecagelegenheid ondergebracht.

In september 2016 werden beide roeden kaalgezet en vervolgens gestreken: de geklonken binnenroede is daarna naar Limburg getransporteerd alwaar een gespecialiseerd bedrijf de klinknagels en het verroeste plaatwerk heeft hersteld. De gelaste roede is ter plaatse gerepareerd. Op 22 december dat jaar werden beide roeden weer gestoken. Inmiddels was ook het bovenwiel hersteld en voorzien van een nieuwe voering, zodat het vangen, dat hier al langere tijd als moeilijk gold, nu veel makkelijker gaat.

De molen draait veelvuldig waarbij vaak wordt gemalen.


aanvullingen

toelichting naam

Niet helemaal duidelijk is, wanneer de huidige naam 'De Arend' in gebruik is gekomen. Op een ansichtkaart uit 1908 wordt gesproken van 'Aerden's molen'. De familie Aerden bleef tot 1914 hier eigenaar. Ten Bruggencate noemt in 1924(bij inschrijving van deze molen in het archief van DHM) geen naam.
Wat blijft opvallen is dat 'Arend' bijna een anagram is van 'Aerden'.

advertentie afbeelding

foto's

foto's