Molen De Noordstar, Noordbroek

Noordbroek, Groningen
bestaande molen

naam: De Noordstar
modeltype: Kantige molen, stellingmolen
functie: korenmolen, pelmolen
bouwjaar: 1849
bedrijfsvaardigheid: Maalvaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming: Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf
adres: Molenlaan 3
9635 TB Noordbroek
kaart: Toon de molen in Google Streetview
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt: Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.: 00551
oude dbnr.: B345
Meest recente aanpassing: 16-09-2022 | Bedrijfsvaardigheid

plaats: Noordbroek
plaats aanduiding
gemeente: Midden-Groningen, Groningen
kadastrale aanduiding: Gemeente Noordbroek, sectie I, nr. 1144
geo positie: X: 254.193, Y: 580.338

N: 53.20049, O: 6.87165
biotoop waarde: Van ZW tot NW staat de molen geheel vrij, maar vanuit het dorp zelf is deze betrekkelijk kleine stellingmolen wat moeilijk zichtbaar.
biotoop toelichting

modeltype: Kantige molen, stellingmolen
krachtbron: wind
kenmerken
functie
romp: Houten achtkant, gedekt met dakleer, op stenen onderbouw met gewit tussenstuk
kap: Gedekt met dakleer
inrichting: Twee koppel maalstenen en één pelsteen; kammenluiwerk
versieringen: Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met de opschriften '1849' '1990' en daaronder „De Noordstar"

plaats bediening: stellingmolen
bediening kruiwerk: buitenkruier
plaats kruiwerk: bovenkruier
kruiwerk: Voeghoutenkruiwerk, kruilier met kabel en stellinghaak
vlucht: 19,15 m.
vang: Vlaamse vang; vangbalk met <i>houten</i> duim; vangstok
overbrenging: Bovenwiel 57 kammen
Bovenbonkelaar 28 kammen
Kammenluitafel 23 kammen
Luiaswiel 16 kammen
Spoorwiel 85 kammen
Pelschijfloop 19 staven
Steenschijflopen 23 en 28 staven
Overbrengingsverhoudingen 1 : 6,17 / 1 : 7,52 (maalwerk) en 1 : 9,10 (pelwerk)
hoogte: van de stelling: 5,50 m.
wiekvorm: Zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen op beide roeden
wiekenkruis: fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte

Buurma 228 binnen 1990 1990? binnen aanw. 19,15

Buurma 5 buiten 1962 1962? buiten aanw. 19,15

Pot 2395 binnen 1916 binnen? 1990? 19,10
wiekverbeteringen: Deze molen had lang op één roede zelfzwichting. Evenwel schijnt die enige tijd weer vervangen te zijn geweest door een zeilroede. Na 1942, toen een andere bovenas werd gestoken, zijn beide roeden voorzien van zelfzwichting.
bovenas: fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte

De Prins van Oranje 1406 1892 1942 aanw.

fabrikant	roenummer	positie bouw	fabricagejaar	jaar gestoken	positie	jaar verdwenen	lengte
Buurma	228	binnen	1990	1990?	binnen	aanw.	19,15
Buurma	5	buiten	1962	1962?	buiten	aanw.	19,15
Pot	2395	binnen	1916		binnen?	1990?	19,10

fabrikant	asnummer	fabricagejaar	jaar gestoken	jaar verdwenen	lengte
De Prins van Oranje	1406	1892	1942	aanw.

allemolens.nl: Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
monument: 31617
inventarisnummer: GR083

: Deze molen ligt aan de westzijde van het dorp, even ten zuiden van de kerk en is in 1849 in opdracht van J.N. Mulder gebouwd. Die laatste was de zoon van de molenaar van de zeer hoge stellingmolen 'Aurora' in hetzelfde dorp, gebouwd in 1833 en gesloopt in 1954.

In 1942 kreeg deze molen een andere bovenas, afkomstig van de in 1939 omgewaaide poldermolen 'Overwonnen' van de polder Stootshorn, dichtbij Noordbroek. Naar verluidt heeft het daarna nog even geduurd voordat ook andere roeden waren gestoken.
Deze bovenas is daarmee in ieder geval derdehands, want er is ook een foto uit 1911 van de molen 'Overwonnen' met een houten as.

In 1962 bracht molenmaker Roemeling uit Eexta voor ƒ 4.000,-- een nieuwe roede aan.

Anno 2022 moet aan deze molen het nodige gebeuren. Zo moeten beide roeden vervangen worden en wordt er momenteel nog maar beperkt met de molen gedraaid. Een grote herstelbeurt is begroot op € 200.000,--.

De molen heeft een paar opvallende constructiedetails: de maalstenen bevinden zich - ongebruikelijk in deze regio - op de stellingzolder. Verder was vóór de laatste restauratie geen steenkraan aanwezig: de stenen werden opengelegd met touwen en hijsblokken.

foto's: Molen 00551 De Noordstar (Noordbroek)

Geert de Wit (11-1-2009)

Molen 00551 De Noordstar (Noordbroek)

Sander Boom (2-7-2021)

Molen 00551 De Noordstar (Noordbroek)

Fijko Slijm (3-1-2010)

Molen 00551 De Noordstar (Noordbroek)

Martin E. van Doornik (16-5-2014).

Molen 00551 De Noordstar (Noordbroek)

Martin E. van Doornik (16-5-2014)

Molen 00551 De Noordstar (Noordbroek)

Martin E. van Doornik (16-5-2014)
De stelling is wat lager dan de steenzolder en de hoekpilasters lopen boven de stelling door en zijn in elkaar verwerkt met de hoeken van het tussenachtkant.

Molen 00551 De Noordstar (Noordbroek)

Vanaf de stellingzolder gezien, met links de pelschijfloop en achter de maalschijfloop. Op de voorgrond de staander van de steenkraan.
Martin E. van Doornik (16-5-2014).

Molen 00551 De Noordstar (Noordbroek)

Martijn Scholtens (4-10-2010)

Molen 00551 De Noordstar (Noordbroek)

Martijn Scholtens (4-10-2010)

Molen 00551 De Noordstar (Noordbroek)

Martin E. van Doornik (16-5-2014)

Molen 00551 De Noordstar (Noordbroek)

Martin E. van Doornik (16-5-2014)

Molen 00551 De Noordstar (Noordbroek)

Sander Boom (2-7-2021)
Het luiwerk. Rechts zijn nog restanten van het elektrische luiwerk te zien.