Molen De Zwaan, Ouderkerk aan de Amstel

Ouderkerk aan de Amstel, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
De Zwaan
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Draaivaardig
bestemming

Vh. bemalen van de Klein-Duivendrechtse en Binnenbullewijkerpolder, thans buiten bedrijf. Woning

adres
Binnenweg 2
1191 AA Ouderkerk aan de Amstel
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00280
oude dbnr.
B693
Meest recente aanpassing
| Constructie
media-bestand
Molen 00280 De Zwaan (Ouderkerk aan de Amstel)
Piet Glasbergen (11-11-2014).

locatie

plaats
Ouderkerk aan de Amstel
gemeente
Ouder Amstel, Noord-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Ouder-Amstel, sectie C, nr. 140
geo positie
X: 122099, Y: 479596
N: 52.30335, O: 4.90483
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Groot maar wordt verminderd door beplantingen.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Binnenweg 2
1191 AA Ouderkerk aan de Amstel
molenaar
E.J. Jonker
telefoon
020-4963992 of 06-21537490
e-mail

website
social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

In gebruik als woning

fietsroute
fietsroute in de buurt van De Zwaan via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Eiken achtkant, gedekt met riet; aan de onderzijde vier velden met stenen muren en vier velden met laag metselwerk en gepotdekselde delen
kap
Gedekt met riet
inrichting

Gaandewerk, op bovenwiel na, geheel uitgebroken. Vh. ijzeren scheprad in de molen.
Woning in de molen

versieringen

Aardige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met enige ornamenten en het opschrift 'De Zwaan'

Op de begane grond aan de schepradzijde twee gevelstenen met resp. de tekst
"IN STEEN VERNIEUWD IN DEN JARE 1888" (dit slaat op de vernieuwing in steen van de waterlopen en vier velden van de onderbouw)

"ZOO OVERHEID ALS BURGER
VOOR 'T SCHOON VAN NEERLANDS ERF
ONTRUKTEN DEZEN MOLEN
AAN 'T SLOOPENDE BEDERF
Ao DI 1950"

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 47 ijzeren rollen. Kruirad met lage bank.
vlucht
25,52 / 25,62 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal; scharnierende stut..
overbrenging

Bovenwiel 63 kammen, steek 13,2 cm.
Rest gaandewerk niet meer aanwezig

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 679 buiten 1991 1991 buiten aanw. 25,62
Derckx ✉︎ 680 binnen 1991 1991 binnen aanw. 25,52
Pot ✉︎ 1834 binnen 1899 1929> binnen 1990 25,50
Pot ✉︎ 830 buiten 1874 1874? buiten 1990 25,25
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Sterkman & Zn, wed. A. ✉︎ ? 1863 aanw.
wateras
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 712 1870 1870? 1975
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Draaivaardig
bestemming

Vh. bemalen van de Klein-Duivendrechtse en Binnenbullewijkerpolder, thans buiten bedrijf. Woning

omwentelingen
eigendomshistorie

Stadsherstel Amsterdam is eigenaar sinds 1 augustus 2016. Daarvoor was dit Vereniging De Hollandsche Molen te Amsterdam sinds 1972; daarvoor de Stichting Molen bij Ouderkerk sinds 1949.

geschiedenis

De omstreeks 1638 als binnenkruier gebouwde molen bemaalde voorheen de 356 ha. grote Klein-Duivendrechtse en Binnenbullewijkerpolder op de Amstel (de boezem van Amstelland).
Op 22 juli verkregen de ingelanden van de buurt Klein-Duivendrecht en een deel van de Binnenbullewijk octrooi tot bedijking van hun voordien met Amstellands boezem gemeen liggende landen.
Ten oosten grensde de daardoor ontstane polder aan de Westbijlmer- en Laanderpolder, waarvan hij slechts gescheiden was door afdamming van sloten en door een eigen windmolen bemalen werd. In 1879 kwam ten behoeve van een in het gebied van beide polders uit te voeren vervening, door samenvoeging de Verenigde Westbijlmer- en Klein Duivendrechtse polder tot stand.

De uitgeveende gronden zijn begin 1900 drooggemaakt en de hierdoor ontstane polder, de Nieuwe Bullewijk genoemd, werd bij Statenbesluit van 21 december 1909 gereglementeerd. Bij overeenkomst van 20 mei 1909 werd bepaald dat het resterende deel van de Verenigde Westbijlmer- en Klein Duivendrechtse polder haar overtollig water onder zekere voorwaarden op de veel dieper gelegen droogmakerij mocht laten aflopen. De taak van de beide windmolens was daarmee in feite overgenomen door het stoomgemaal van de polder Nieuwe Bullewijk. Begin 1910 trad de overeenkomst in werking. De molen van de Westbijlmer- en laanderpolder is nadien half afgebroken en uiteindelijk geheel verdwenen.

De molen van de Klein-Duivendrechtse en Binnenbullewijkerpolder bleef staan, maar raakte sterk in verval. In 1949 werd hij overgedragen aan de speciaal ten behoeve van het behoud van deze molen opgerichte "Stichting Molen bij Ouderkerk", waarna in 1950 een restauratie plaatsvond.
Na jaren als vakantieverblijf en weekendwoning te hebben gediend, volgde in 1972 overdracht aan "De Hollandsche Molen" te Amsterdam.

In 1975 werd de molen uitwendig gerestaureerd en inwendig geheel tot woning ingericht. Alle gaande werken, behalve het toen al niet meer aanwezige onderwiel, werden verwijderd. Dit omdat toen al duidelijk was, dat deze molen toch nooit meer op één of andere manier maalvaardig zou kunnen en morgen worden: vanwege de verzwaring van de Amsteldijk werd toen ook de voorwaterloop gedicht. Scheprad en wateras zijn voor gebruik elders ter beschikking gesteld aan de Stichting De Utrechtse Molens.
Sinds de voltooiing van de laatste restauratie wordt de molen af en toe door de bewoner aan het draaien gebracht.

In 2009 kreeg de molen een geheel nieuw rietdek en werd de windpeluw vernieuwd

 

aanvullingen

toelichting naam

De familie De Zwaan uit Amsterdam schonk in 1950 een fors bedrag om deze molen, die toen al geruime tijd stilstond en in verval was, te restaureren. Als tegenprestatie kreeg de familie de molen als weekendverblijf en de molen later de familienaam.

foto's

foto's