Molen Poldermolen E, Stompetoren

geschiedenis

toestand

werkend

bouwjaar

1634

bedrijfsvaardigheid

Maalvaardig

bestemming

Bemalen van Polder E van Waterschap de Schermer, thans op vrijwillige basis

afkomstig van

Oterleek (Ondermolen bij Rustenburg, oost)

omwentelingen

eigenaar

Schermer Molens Stichting

eigendomsvorm

Stichting

eigendomshistorie

De Schermer Molens Stichting is eigenaar sinds 1-01-2014, daarvoor was dat de Stichting Schermer Molens sinds 1964, daarvoor het Waterschap de Schermeer.

geschiedenis

Deze molen werd in 1634 gebouwd als ondermolen van een driegang, die zich bevond tussen Oterleek en Rustenburg, maar kreeg al in 1635 zijn definitieve, huidige, locatie. Ook de andere molens van deze driegang werden in die tijd verplaatst. 
Dit kwam vaak voor: bij droogmakerijen was het zaak, een waterplas zo snel mogelijk leeg te malen. Als eenmaal 'de bodem in zicht' was, werden de molens vaak weer verplaatst naar diepere gedeelten. Recent onderzoek heeft aangetoond dat in de Schermer tijdens de feitelijke droogmaking vrijwel alle thans nog aanwezige molens eerst elders hebben gefunctioneerd, voordat zij hun huidge plaats kregen. 

Deze molen bemaalde vanaf 1635 de 332 ha. grote polder E van de Schermer op de Noordervaart, die deel uitmaakt van de Schermerbinnenboezem. De molen werd in de tweede helft van de 19e eeuw vervijzeld en in 1929 buiten bedrijf gesteld.

In de jaren erna is de molen als woning in gebruik gebleven. In de loop van de jaren '70 van de 20ste eeuw volgde, onder invloed van vrijwillig molenaarschap het draaivaardig maken. Sindsdien is de molen veelvuldig aan het draaien gebracht. 

In het voorjaar van 2002 werd bekend dat een subsidie is toegewezen door de Rijksdienst voor de Monumentenzorg en het VSB-fonds, bestemd voor het restaureren van alle 11 molens van de Schermer. Voor Poldermolen E betekende dit het volgende: een nieuwe houten vijzel, vijzelwiel, wachtdeur, kroosbrug, nieuwe buitenroede, vijf velden nieuw riet, windpeluw vervangen, een hek om de molen geplaatst en de waterlopen gerestaureerd. De vijzelkom is in verband met de verlaagde polderpeil verdiept zodat de vijzel goed in het water staat. Inmiddels is ook de verbinding naar de Noordervaart in ere hersteld, zodat de molen als vanouds op de Schermer-binnenboezem kan uitmalen.

De in april 2003 gestoken nieuwe buitenroede verving een zeer oude Potroede, nr. 923 (ca. 1876), die waarschijnlijk uit de Beemster afkomstig is; in de Beemster hadden de roeden een iets grotere hekafstand dan in de Schermer. Deze oude roede wordt thans los bewaard bij de museummolen aan de Noordervaart.

In 2022 bleek ook de binnenroede aan vervanging toe. In april 2023 arriveerde een nieuwe roede bij de molenmaker. Inmiddels is de oude roede kaalgezet en is steken van de nieuwe een kwestie van tijd.