- naam
- De Dog
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Bemalen van de Castricummerpolder, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Geesterweg 22
1911 NB Uitgeest - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 00032
- oude dbnr.
- B730
- Meest recente aanpassing
- | Conversie
Molen De Dog, Uitgeest
Uitgeest, Noord-Holland
bestaande molen

locatie
- plaats
- Uitgeest
- plaats aanduiding
- gemeente
- Uitgeest, Noord-Holland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Uitgeest, sectie B, nr. 8495
- geo positie
-
X: 109.370, Y: 505.628N: 52.53639, O: 4.71468
- biotoop waarde
- Vrij groot maar wordt vanaf de zuidzijde duidelijk verminderd door uitbreidingen van Uitgeest
- biotoop toelichting
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Geesterweg 22
1911 NB Uitgeest - molenaar
- Peter Heeremans / Edwin Blok
- telefoon
- 0251-313349
-
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
- op afspraak
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museum informatie
- gericht op scholen
- ja
- informatie voor scholen
- Na telefonische afspraak
- bijzonderheden
levensloop
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Bemalen van de Castricummerpolder, thans op vrijwillige basis
- molenmaker
- Vredenduin, Zaandam (ontwerp, K. Poland, Heerhugowaard (molenmakerswerk), 1896.
- voorganger
- omwentelingen
constructie
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Grenen achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geverfde gepotdekselde planken.
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Vijzel (geklonken metalen beschoeping op houten balk), Ø 2,11 m.
Geen woning in de molen- versieringen
Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de opschriften 'De Dog' en '1896'.
In één van de velden op het achtkant is in het riet het jaartal '1896' aangebracht.
kenmerken windmolens
- plaats bediening
- grondzeiler
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- 73 houten rollen; kruirad
- vlucht
- 26,00 m.
- vang
- Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 47 kammen
Bovenbonkelaar 23 kammen, steek 16 cm.
Onderbonkelaar 45 kammen
Vijzelwiel 41 kammen, steek 12,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,24- hoogte
- wiekvorm
- Systeem Fauël met steekborden op beide roeden
- wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Straathof 315 binnen 2018 2018 binnen aanw. 25,80 Straathof 316 buiten 2018 2018 buiten aanw. 25,80 Vaags 314 buiten 2014 2014 buiten 2018 26,00 Vaags 315 binnen 2014 2014 binnen 2018 26,00 Derckx 462 binnen 1983 1983 binnen 2013 26,00 Burger g.n. buiten 1964 1964 buiten 2013 25,50 onbekend ? buiten ? 1942 buiten 1964 26,00 Pot 2388 binnen 1916 1916 binnen 1983? 25,80 - wiekverbeteringen
Van 1943 tot 1964 had deze molen op beide roeden het systeem Dekker; dat werd toen gewijzigd in het systeem Fauël (fokwieken) met steekborden.
- over de wieken
Op 19 maart 2018 kreeg deze molen nieuwe roeden ter vervanging van de gedeelde exemplaren.
- bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 1189 1878 1896 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 35854
- inventarisnummer
- NH095
eigendom
- eigenaar
- Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
- eigendomsvorm
- Waterschap
geschiedenis
De windbemaling van de 645 ha grote Castricummerpolder moet tussen 1544 en 1630 zijn ingevoerd: in dat laatste jaar stond hier reeds een achtkante molen. In 1893 heeft men ter versterking van de bemaling naast de molen een stoomvijzelgemaal gebouwd.
De huidige molen werd in 1896 gebouwd, nadat een voorganger was afgebrand. Die brand was een regelrechte ramp: op 6 december 1895 sloeg tijdens hevig noodweer de bliksem in en als gevolg brandde de molen af. Twee dochters van molenaar Klaas Ooijevaar kwamen daarbij om het leven. De ramp bleef niet beperkt tot De Dog: ook de iets verder gelegen Dorregeestermolen brandde geheel af en ook daar verloor een molenaarsdochter het leven. Een ooggetuige van deze gebeurtenissen schrok zich (letterlijk) dood.
In het daaropvolgende jaar is, naar ontwerp van de Zaanse molenmaker Vredenduin, de huidige molen gebouwd. Deze molen werd niet meer bewoond: er werd gelijktijdig een aparte molenaarswoning gebouwd. Aan te nemen is, dat zo werd besloten vanwege de dodelijke slachtoffers in de wél bewoonde voorganger.
In de jaren '30 zag het er voor deze molen problematisch uit: de stoomketels van het gemaal waren versleten en vervolgens vervangen door een ruwoliemotor. Het gemaal kon het werk daarna zo goed aan, dat de molen in de praktijk min of meer buiten bedrijf kwam.
Oorlogsomstandigheden, waaronder schaarste van brandstoffen, zorgden voor hernieuwde belangstelling voor gebruik van windkracht. Er werd gesproken over verdekkering, maar uitgerekend toen (1942) brak de buitenroede.
Het heeft De Hollandsche Molen in die tijd moeite gekost om het polderbestuur ten gunste van de molen te laten beslissen. Nadat men in 1942 een andere, tweedehands, roede had gestoken, kreeg de molen inderdaad Dekkerwieken.
In 1964, toen de buitenroede werd vervangen, kreeg de molen fokken. Om het (tamelijk kleine) bovenwiel zat oorspronkelijk een stutvang, maar deze toen door het aanbrengen van een buikstuk gewijzigd in een Vlaamse vang.
De vijzel heeft een houten balk met daarop geklonken ijzeren beschoeping. Deze constructie kwam vroeger meer voor, maar is in Noord-Holland verder niet meer in een molen aanwezig. De vijzel is bijzonder kort en tegelijk zeer breed en in staat om bij gunstige wind enorm veel water te verzetten. De Dog is nog regelmatig voor de bemaling in bedrijf.
In 2007 werd rond de molen fors gekapt en gesnoeid; zowel de windvang als de landschappelijke waarde zijn hierdoor verbeterd. Dat neemt niet weg dat vanuit zuidelijke richtingen de bebouwing van Uitgeest toch wel dicht bij de molen is komen te staan.
In het voorjaar van 2014 werden twee nieuwe gelaste gedeelde roeden gestoken. Rond 2017 gold dat type roeden niet langer als betrouwbaar en heeft men De Dog, met vele andere molens die met dergelijke roeden waren uitgerust, stilgezet.
Begin februari 2018 waren nieuwe roeden, nu ongedeeld, in de maak bij Straathof. Op 19 maart zijn deze gestoken.
In januari 2022 heeft men het onderlager van de vijzel grondig nagekeken en vervolgens herplaatst. De molen was daarna weer geheel maalvaardig.
aanvullingen
- toelichting naam
De voorganger van de huidige molen werd in ieder geval al in 1864 'De Dog' (of: 'Dogmolen') genoemd.
foto's
- foto's
-
Molen 00032 De Dog (Uitgeest)Piet Glasbergen (18-1-2016)Molen 00032 De Dog (Uitgeest)Willem Jans (13-5-2006).Molen 00032 De Dog (Uitgeest)Jan de Goede (23-9-2018)Molen 00032 De Dog (Uitgeest)Piet Glasbergen (11-11-2014).Molen 00032 De Dog (Uitgeest)Piet Glasbergen (11-11-2014).Molen 00032 De Dog (Uitgeest)Piet Glasbergen (11-11-2014).Molen 00032 De Dog (Uitgeest)Willem Jans (13-5-2006).
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | tekstbijdragen over de motor in deze molen insturen (indien van toepassing)
- foto's
- foto's insturen