Molen De Koornbloem, Goes

Goes, Zeeland
b

korte karakteristiek

naam
De Koornbloem
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Paardeweg 8
4461 BR Goes
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Koornbloem via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
01657
oude dbnr.
B877
Meest recente aanpassing
| Tellerstand
media-bestand
Molen 01657 De Koornbloem (Goes)
Michel Dellebeke (23-6-2022)
Derde maal proef draaien van de molen na omvangrijke restauratie, zonder problemen. De kleurstelling is grotendeels terug naar de situatie in de jaren 70, toen de molen nog in gebruik was met Van Riet-wieken.

locatie

plaats
Goes
plaatsaanduiding
gemeente
Goes, Zeeland
kadastrale aanduiding
Gemeente Goes, sectie D, nr. 5652
geo positie
X: 50796, Y: 392149
N: 51.50870, O: 3.88614
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot maar een nabijgelegen zeer hoge TV-zendmast werkt sterk verkleinend.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Paardeweg 8
4461 BR Goes
molenaar
Jasper Boonman
telefoon
06-40900085
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

In de regel zaterdag 10.00 - 16.00 uur. Groepen op afspraak. 

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Op afspraak

bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 17der blauwe en één koppel 17der kunststenen; één koppel 16der blauwe stenen; regulateur; buil; sleepluiwerk; afschietwerk; enige restanten van een pelwerk.
Elektrisch aangedreven (deels in bijgebouw): twee maalstoelen; mengmachine; twee elevatoren; twee graanpletters; mengketel; graanreiniger en borstelbuil. De antieke 30 PK elektromotor (geplaatst 1940) is nog aanwezig maar niet meer aangesloten.

versieringen

Eenvoudige plaatijzeren baard (op de koppen van de voeghouten aangebracht), donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de opschriften "DE KOORNBLOEM" en ANNO 1801.

Bij de zuidelijke ingang een (behoorlijk beschadigde) gevelsteen met de volgende tekst:
"Deze molen is gesticht door P. Remijn. Met toestemming van de Leden der Raad en Directeuren dezer stad.
Den eerste steen is gelegt door ld Remijn Pz op den 9 april 1801 en den laatste door Cs. Steyn.
Dat gy niet wilt Dat u geschiet Doet het ook Aen een ander niet".
(N.B. De beschadigingen aan deze steen zijn deels veroorzaakt door een granaatscherf die hier tijdens de Tweede Wereldoorlog tegenaan ketste).

Ook in de sluitsteentjes boven de zuidelijke en noordelijke ingang staat ingehakt: 'ANNO 1801'.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels. Kruirad.
vlucht
23,06 / 22,90 m.
vang
Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 57 kammen
Bovenschijfloop 33 staven, steek 14,4 cm.
Spoorwiel 121 kammen
Steenschijflopen 40 en 2 x 36 staven, steek 7,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 5,23 en 2 x 1 : 5,81

hoogte
van de stelling; 6,80 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 549 binnen 1987 1987 binnen aanw. 23,06
media-bestand
Roede 360, Derckx
Derckx
✉︎ 360 buiten 1980 1980 buiten aanw. 22,90
Pot ✉︎ ? binnen ? binnen 1987 23,00
Pot ✉︎ 761 buiten 1872 buiten 1980c 23,04
wiekverbeteringen

Van 1956 tot 1970 had de binnenroede het systeem Van Riet. De buitenroede heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
NSBM Fyenoord ✉︎ g.n. 1844 1844? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
eigendomshistorie

De gemeente Goes is eigenaar sinds 1954.

geschiedenis

Dit is de enige overgebleven molen van de elf molens die Goes ooit telde. Vroeger was deze stad onder andere een getijkorenmolen (aan de Kleine Kade 43), evenals een boekweit-, windkoren-, schors-, windolie- en windhoutzaagmolen rijk. Voorganger van deze molen was een oliemolen, een standerdmolen die in 1771 afbrandde.

Aan de noordzijde is een garage aangebouwd met daarnaast een woonhuis. Op de plaats van deze woning werd in 1809 een roskorenmolen gebouwd, die omstreeks 1867 plaats maakte voor het eerste woonhuis. Het huidige woonhuis dateert pas uit 1939.
Rond 1850 bleek de molen belast met een eeuwigdurende erfpacht van ƒ 150,-- per jaar ten gunste van de stad Goes.

In 1885 kwam de molen in bezit van L. de Jonge F.Czn, die in 1939 met F.C. de Jonge een vennootschap onder firma oprichtte. Nadat de weduwe van eerstgenoemde in 1954 failliet ging, werd de gemeente Goes eigenaar. Tot medio 1967 huurde het graanbedrijf M.J. Snoep en Zn. de molen.

De maalinrichting omvat een buil, graanschonings- en mengmachine, evenals twee elevators en een hijsinrichting voor de zakken; ook heeft deze molen vroeger nog een pelsteen gehad. De nog aanwezige 30 PK elektromotor uit de Tweede Wereldoorlog dreef bij windstilte alle machines en elevatoren aan. In een apart pakhuis waren tot 1967 ook nog een door een elektromotor aangedreven haverpunter en reinigingsmachine aanwezig.
Vrijwel alles wat hier ooit is aangebracht ten behoeve van het malen en verwerken van graan is nog aanwezig en daarmee is dit een van de meest compleet uitgeruste korenmolens van Nederland. 

In 1970 onderging de molen een restauratie, waarbij het dakleer van de kap, delen van de staart en stelling werden vernieuwd. Tevens maakte het systeem Van Riet op de binnenroede weer plaats voor Oud-Hollandse ophekking.
Ook in 1995/96 vond een grondige restauratie plaats aan metselwerk, stelling, staartbalk en schoren, alle zolders en een deel van het drijfwerk.

In september 2002 heeft men de molen rechtgezet: door het langzaam wegzakken van de vestingwal waar de molen op is gebouwd, was de stenen romp steeds schever gaan staan en dat moest gecorrigeerd worden.

In maart 2020 droeg Bert Boonman, na bijna 50 jaar trouwe dienst, het molenaarschap over aan zijn zoon Jasper.

In de loop van 2020 werd duidelijk dat deze molen een nieuwe, zeer uitvoerige, restauratie nodig had: voegwerk vernieuwen, balkkoppen aangieten, kruiwerk aanpakken, delen van de stelling vervangen en ook het gaandewerk grondig nazien. Daarbij hoorde ook het maalvaardig maken van de motoraandrijving op het spoorwiel: die was nog steeds aanwezig maar allang buiten bedrijf. Ook zouden de roeden worden gecontroleerd en de ophekking in ieder geval geheel vernieuwd.

In februari 2021 zette men de molen vanwege de restauratie stil, waarna werd begonnen. In juni 2022 liep deze zeer ingrijpende herstelbeurt, zonder twijfel de grootste die deze molen ooit in zijn bestaan heeft ondergaan, op zijn einde: 16 juni draaide de molen, compleet met zeilen, op proef. 
Op 9 september volgde de feestelijke ingebruikname.

Een opmerkelijk detail over de bovenas: deze is vanouds zeer kort geweest en rust aan de achterzijde, als ging het om een Rotterdamse of Schiedamse molen, in een penstoel. In het nabijgelegen Kloetinge bevindt zich ook een molen met een dergelijke as en die dateert uit dezelfde tijd. Dat kan geen toeval zijn!

 

foto's

foto's