Molen De Heimolen / Het Wapen, Baarle-Nassau

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1731

verdwenen

1920

1907 verbrand 1920 restant gesloopt

geschiedenis

De stenen molen van Baarle Nassau werd gebouwd door molenmaker Barent van Doesburg, die eveneens de nog bestaande molens van Tholen en Terheijden bouwde alsmede de verdwenen oliemolen aan het Van Coothplein.
De bouw vond plats in 1731 getuige een notariële akte:
1731, 23 augustus: bouw van de stenen molen van Baarle-Nassau.
Uit een notariële akte blijkt dat Barent van Doesburg de bouwer was van de nieuwe stenen molen aldaar. De akte luidde als volgt:
Compareerde voor mij Cornels Bollaerts openbaer notaris bij den Ed(ele) Rade en Leenhove van Brabant ende Landen van Overmaze in ‘s Gravenhage geadmitteert binnen de Stadt Breda Residerende, ter Presentie van de getuijgen genoemt, Mons(ieu)r Barent van Doesburgh, borger en Mr. Timmerman alhier, en Mons(ieu)r Adriaan Pijneburgh borger en Mr. Smith binnen dese Stadt, beijde aennemers geweest zijnde van den steenen windkoornmolen staende tot Baerle Nassauw in de Baronnije van Breda, dewelcke verklaerde bij dese te constitueren en volmagtigh te maecke Mons(ieu)r Johan Plemp borger en Mr. Mathematicus binnen de Stadt Rotterdam, omme uijtten naam van constituanten met Wijnant Santvoirt metselaar mede woonende tot Rotterdam voorn(oem)t, als van de costituanten den arbeijt wegens het metselwerk van den voorn(oemde) molen aengenomen hebbende voor de somme van drie hondert guldens, (en een silvere Ducaton tot drie guldens en drie stuijvers voor desselfs dogter) te reeckenen en te liquideren wegens de betalinge door de constituanten op schriftelijke ordre van hem Wijnant Santvoort aen sijne arbeijders gedaen en ’t geene bevonden sal werde hem Wijnant Santvoirt dien aengaende te competeeren te voldoen en betalen, daer van quitantie te nemen soo da behoort, en bij soo verre bevondt wert eenige penn(ingen) door de constituaten meer betaelt te zijn dan den gemelte Santvoirt competeert deselve penningen van hem Santvoirt ook te inne en te ontfangen, daer van quitantie te passeren, en ist nood te ageren en regt te plegen voor alle s’heeren hoven en geregten in alle hunne saecken dissent ede questien, jegen soo wel int eijschen als verweeren (…).

Informatie van Ton Meesters, 1 juni 2019

-----

Bredasche courant, 01-10-1836
Publiek Verpachten: De STEENEN WIND-KOREN-MOLEN met de daarbij beboorende BUIZINGE en LANDERIJEN te Baarle-Nasaau, voor. een lermjju van 6 jaren, ingaande 1° Jaouarjj 1837

Algemeen Handelsblad, 5 juni 1844
BAARLE NASSAU, 2 Junij.
In den nacht van gisteren werden de ingezetenen door het gelui der klok en het geroep van brand, iets hetwelk alhier zeldzaam is, uit den slaap gewekt, en weldra bespeurde men dat de steenen wind-korenmolen, dewelke tot het domein van Z.K.H. prins Frederik der Nederlanden behoort en door den molenaar Bruinzeels bemalen wordt, in lichte laaije vlam stond; niettegenstaande, in allerijl, alle mogelijke middelen tot blusschen zijn aangewend, is zulks evenwel vruchteloos geweest, als zijnde al het in zoodanigen molen aanwezige en daartoe behoorende houtwerk, geheel door de hevig woedende vlammen verteerd. De oorzaak van den brand is onbekend en naar men zegt is de molen voor brandschade verzekerd.

Op 30 december 1884 vestigde Jan Leonard Theeuwes zich in de gemeente Baarle-Nassau, waar hij de zogenaamde Heimolen kocht van de Nassause Domeinen. De Heimolen heette officieel "Het Wapen" en was een stenen bergkorenmolen, gelegen in het buurtschap Gorpeind.

Al op 2 november 1888 verzochtTheeuwes aan B en W van Baarle-Nassau vergunning tot oprichting van een stoomwerktuig ten einde verbonden te worden aan zijn wind- en korenmolen. Op 22 november werd de vergunning verleend.

In 1907 trof Johannes Leonardus het noodlot, de molen werd door brand geheel vernield. Hij werd niet meer opgebouwd. Theeuwes besloot in 1907 om een zuiggasmotor van 18 pk in de molen op het Gorpeind te plaatsen en op die manier te malen. Hiermee bleef hij malen tot 1918.

In dat jaar kocht Theeuwes de molen van Petrus Frans van den Burg aan de Alphenseweg. De maalderij aan het Gorpeind werd gesloten en samen met zijn zoon Frans Willem verhuisde hij naar de Alphenseweg. Daar nam Frans de molen definitief over van zijn vader, en vader verhuisde in 1920 terug naar het Gorpeind, waar hij in een huisje naast het oude molenaarshuis (waar zijn dochter in woonde) ging wonen. De resten van de molen aan het Gorpeind werden gesloopt.

Bron: Famileboek Theeuwes, H.A.J. Theeuwes (1998) ISBN 90-9012087-4.
Ed Ragas, 1 juni 2008