Bouwjaar 1e kwart 19e eeuw (voor 1812), laatste vermelding 1840.
-----

In 1815 had Jelle Hotses van der Meulen (1772-1826), timmerman en zaagmolenaar te Oudkerk, een schuld van 1500 gulden. Kennelijk was dat nog steeds vanwege de opgerichte zaagmolen aan de Murk. Twee jaar eerder zou die vanwege schulden gedwongen verkocht worden, maar dat werd toen ternauwernood voorkomen.

01-03-1833: Leeuwarder courant

Verkooping van eenen Houtzaagmolen enz., te Oudkerk.

De Notaris Alma, te Bergum, daartoe Regterlijk gecommitteerd, zal, op Dingsdagen den 12 en 26 Maart 1833, telkens ten 2 ure na den middag, in de herberg van Fokke Hedzers Fokkema, te Oudkerk, ten overstaan van het Vredegeregt van het kanton Bergum, provisioneel en finaal presenteren te verkoopen:

1. Eenen Houtzaagmolen, hebbende 14 el en 8 palm vlugt, zeer geschikt om als Rog- en Pelmolen dienstbaar te worden gemaakt; voorts eene Woning, gequoteerd nummer 59 en Schuur, benevens een Tuin en Hoving met Vruchtboomen, cum annexis, groot ongeveer 35 v. roede, alles staande en geleegen te Oudkerk aan het Vaarwater.

enz.. Alles bij de Weduwe en de Erven van Jelle Hotzes van der Meulen, in leven Houtzaagmolenaar en Mr. Timmerman te Oudkerk, als eigenaren in gebruik. Het 1ste perceel terstond na de finale toewijzing, en de 2de en 3de perceelen den 12 Mei 1833 te aanvaarden.

Na Jelles dood verkochten de erfgenamen de molen en daarbij werd gezegd dat hij geschikt was om als rog- en pelmolen in te richten en een vlucht van 14,8 meter had. In maart 1833 werd houthandelaar en timmerman Jacob Romein (1791-1842) te Leeuwarden voor 2300 gulden de nieuwe eigenaar. Op de molen rustte een grondpacht van 5 gulden aan de school (!) van Oudkerk. Bij de koop kwamen nog “vier en zestig zagen en hengsels, drie paar klaauwen, een sleedketting, tien bouten, een spanmoker, twee kanthaken, een zethaak, een pikhaak, drie paar zeilen, twee sleeptouwen en eene trekzaag” die voor 175 gulden overgenomen moesten worden. 

Twee maand later verkocht Romein de helft voor 1150 gulden door aan de in Almenum geboren Marten Douwes de Vries (1794-1869) en die adverteerde eind mei als de nieuwe exploitant met prijzen voor het zagen van hout. Marten werkte al in 1822 als knecht op de molen en had het vak waarschijnlijk in zijn geboorteplaats geleerd.

De Vries en Romein verkochten de molen op 16 oktober 1840. Bijzonder is dat over de grondpacht van 5 gulden wordt gezegd: "doch slechts betaald wordende met vier guldens"! Het eerste bod was van timmerman en molenmaker Hotze Jelles van der Meulen in Oudkerk (1806-1883), de zoon van de eerste eigenaar. Daarna volgden verschillende biedingen elkaar snel op en Dirk Kuipers jr. (1795-1873) uit Buitenpost werd voor 3661 gulden uiteindelijk koper.

Kuipers verplaatste daarop het bedrijf naar Buitenpost.

Dick Bunskoeke, 11 mei 2020.