Molen van de Polder Kerk en Zanen

De Groote Polder onder Alphen werd van bemaling voorzien in 1474. De molen werd op het laagste punt geplaatst, vandaar de lange voorwaterloop (de Molenvliet) naar de Oude Rijn. De Groote Polder onder Alphen werd ook wel Groote Westeindsche Polder, later "Polder Agter de Kerk" genoemd.

Voor de uitwatering werd gebruik gemaakt van het bestaande Florissluisje in de Hooge Rijndijk. Dit diende voordien voor de slotgracht van 't Hof van Alphen, toen in bezit van Willem van Alkemade IJsbrandtsz. De slotgrachten lagen door het sluisje op boezempeil, en konden voortaan door de nieuwe molen worden doorgespoeld.

In 1649 kwam door vereniging met de zuidelijk aangrenzende Zanepolder (Tenbruggencatenummer 08102) de Polder Kerk en Zanen tot stand.

10-11-1838: Opregte Haarlemsche Courant

AANBESTEDING. Op Dingsdag den 20sten November 1838, des morgens ten 10 ure, zal in het Gemeentehuis te Alphen, door de Directie der Polders Kerk en Zanen en Rietveld, gelegen in de Gemeente Alphen, aanbesteed worden: Het onderhoud van twee achtkante WATER-MOLENS en een WIP-MOLEN, in gemelde Polders gelegen, met de verdere Onderhouds-Werken aan deze Polder. Zullende het Bestek en Conditien daarvan ter lezing liggen van den 1sten dezer tot daags voor de besteding, Zon- en Feestdagen uitgesloten , zoo op het Gemeentehuis te Alphen, als ook in het Logement te Boskoop, Aarlanderveen, Zwammerdam en Hazerswoude.

De wipmolen verbrandde op 11 augustus 1869. De brandverzekering keerde ƒ 11.368,70 uit, waardoor herbouw mogelijk werd.

Bronnen:
- Middeleeuwse watermolens in Hollands polderland, A. Bicker Caarten, 1990.
- De Viersprong molenbijlage bij nr. 51, 1997, Historische Vereniging Alphen aan den Rijn. Met dank aan H. van der Kaay.