bouwjaar
bestemming

Bemalen van de polder Tochmaland, thans op vrijwillige basis

molenmaker
J.B. Donders, Tilburg (1893)
afkomstig van
omwentelingen
geschiedenis

Deze molen is een van de grotere molens van Friesland en nog grotendeels authentiek. Hij bemaalde van 1893 tot 1946 de polder Tochmaland, groot 550 ha.

De polder werd gesticht in 1892, toen een aantal boeren besloot iets te doen aan de wateroverlast in dit wat dieper gelegen deel van het landschap. Er werden een ringdijk aangelegd en een aantal sloten gegraven; vervolgens kocht men een molen, waarbij de keus viel op de voor de sloop te koop staande houtzaagmolen Welgelegen van houthandel K&J Wilkens te Veendam. Deze werd te Kollum herbouwd door - zeer opmerkelijk - J.B. Donders, molenmaker uit Tilburg; deze had iets goedkoper ingeschreven dan een collega uit Kollum.

Het nieuwe waterschap Tochmaland gaf nog wel iets extra’s uit aan gele steentjes voor de voet van de molen. Dat vond men toch mooier dan rode baksteen. Er werd een molenaar aangesteld en een jaar later werd ook de nieuwe molenaarswoning voltooid. Die is nog steeds herkenbaar in de boerderij naast de molen.

Direct na de Tweede Wereldoorlog ging het polderbestur over op elektrische bemaling; daartoe werd een gemaaltje naast de molen gebouwd. Even leek het erop dat de molen toen zou worden afgebroken maar de burgemeester adviseerde daaraan geen uitvoering te geven. 
Op 30 december 1948 kreeg de gemeente de molen in eigendom.  en liet hem restaureren. Dat bleek weer nodig in 1963. De molen werd toen uitwendig hersteld maar raakte door de stilstand toch snel weer in verval. Rond 1979 was de toestand zeer slecht te noemen. 

In 1981/'82 volgde een grote restauratie die een maalvaardige molen opleverde. De molen kreeg onder meer een nieuwe houten vijzel. 
Bij de plaatsing van de elektromotor in oktober 1997 is de vijzel voorzien van een metalen lagering. Het putlager wordt sinds die tijd automatisch gesmeerd. Eind 2017 ontstonden problemen met de vijzel, toen een deel van de duigen losraakte. Dit werd korte tijd later hersteld. 
Enkele jaren terug is een nieuwe elektromotor in de molen geplaatst, waarna het gemaaltje naast de molen kon worden afgebroken. 

In 2025 krijgt de molen nieuwe roeden.