- bouwjaar
-
1832 aanwezig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- omwentelingen
- geschiedenis
-
Van de oudere geschiedenis van deze molen, de enig overgeblevene van het Bildt, is maar weinig bekend: op een kadastrale kaart, uitgegeven in 1832, staat op deze plaats een achtkante 'rogmolen' vermeld. Als dat de huidige molen is, is deze daar vermoedelijk neergezet met onderdelen van een gesloopte molen. De molenlocatie zelf is heel oud: al in 1570 stond hier een molen; ongetwijfeld een standerdmolen.
In 1869 was Johannes Jans van der Ley hier eigenaar. Hij combineerde de functie van molenaar met die van kastelein. Wat de molen betreft is dan sprake van een 'windkoren- en pelmolen'.
De molen raakte in 1954 buiten bedrijf. Op dat moment was het uiterlijk nogal potsierlijk, vanwege een stel duidelijk te korte tweedehands roeden (van de gesloopte molen van de Jellumer- en Beersterpolder) met Dekkerwieken: de vlucht bedroeg op dat moment niet meer dan 19 meter; de vier einden waren ruim een meter te kort!
In 1962 werd een stichting opgericht met als doel, de molen te restaureren. Tussen 1963 en 1967 volgde dan een moeizame restauratie: in 1966 werd de kap hersteld en vervolgens stak men nieuwe roeden (nu wel van goede lengte). Vervolgens werd, destijds nog ongebruikelijk in de molenwereld, op vrijwillige basis regelmatig gedraaid, onder meer door de bekende Friese molenvriend Jan de Beer.
In 2007 heeft de molen een flinke opknapbeurt gekregen: nieuwe stelling, nieuw riet op romp en kap en ook een sprinklerinstallatie. In 2020 moest het (toen totaal gare) spoorwiel geheel worden vernieuwd. Daarna was weer sprake van een maalvaardige molen.
De molen draait regelmatig waarbij soms wordt gemalen. Ook wordt les gegeven aan vrijwillige molenaars in opleiding.
Onderzoek naar de bovenas in 2019 leverde geen resultaat op. De as doet denken aan een Penn maar is dat zeer waarschijnlijk niet en bevat verder geen zichtbare aanwijzingen die uitsluitsel geven over het fabricaat. Vooralsnog is dit een interessant raadsel. In dat opzicht lijkt deze bovenas op zijn molen: over herkomst en bouwjaar is domweg heel weinig bekend! - trivia
De naam van deze molen is blijvend verbonden aan een historische schaatswedstrijd: "Het pact van Vrouwbuurtstermolen" werd gesloten door de vijf latere winnaars van de Elfstedentocht van 14 februari 1956. Zij zouden, als zij aan het eind nog aan kop lagen, niet verder strijden maar gezamenlijk over de finish gaan. Overigens was er na de Vrouwbuurstermolen nog een flink stuk te gaan.
Jan J. van der Hoorn, Aad de Koning, Jeen Nauta, Maus Wijnhout en Anton Verhoeven hielden woord en gingen tezamen als eerste over de eindstreep. Het mokkende bestuur van de vereniging "De Friesche Elf Steden" heeft dat jaar geen prijzen uitgereikt.