De naam Erfgooier behoeft een nadere verklaring.
Erfgooiers zijn Gooise boeren, die hun koeien 's zomers lieten grazen op gemeenschappelijke weidelanden, de zogenaamde Meenten. De Gooise boerderijen liggen meestal midden in de dorpen, vaak zonder directe verbinding met de landerijen. Op de zogenaamde Engen werd er landbouw bedreven, vroeger voornamelijk rogge en boekweit. De zogenaamde Maatlanden, pal tegen de (nu voormalige) Zuiderzee aan, werden niet beweid en alleen gebruikt voor het hooi als wintervoeding.
Al dit gemeenschappelijke grondgebruik mondde uiteindelijk uit in het ontstaan van de Erfgooiers. In 1404 werd in de eerste "Schaarbrief" vastgelegd dat de mannelijke boeren van het Gooi tot in eeuwigheid gebruik mochten maken van de gronden, mits zij (man uit man in het Gooi geboren = erfenis van Gooiers, vandaar de naam) op deze gronden blijven wonen. Met name in het naburige dorp Blaricum wonen er nog steeds Erfgooiers.
Martin E. van Doornik.
Op 25 juli 1876 legde molenaar J. van Dompselaar de eerste steen. Omdat hij veel voor de erfgooiers maalde, kreeg hij van hen het ‘ schaarrecht’, dat wil zeggen het recht zijn vee te weiden op de gronden van de erfgooiers. Toen de molen in 1921 werd afgebroken raakte hij dit recht weer kwijt.
J. Dompselaar was familie van W. Dompselaar die op molen De Lelie te Kortenhoef maalde.
De Gooi- en Eemlander : nieuws- en advertentieblad, 21-10-1876
Aan den Vaartweg alhier nadert de nieuwe steenen korenmolen van den Heer Van Dompselaar zijne voltooiing. LI. Dinsdag werd er met goed gevolg de ijzeren as op gebracht, die cirka 5000 kilo's zwaar is. De molen is veel hooger dan den ouden, welke nu nog dienst doet en eerlang zal worden afgebroken.
Nieuwe Tilburgsche Courant, 17 jan. 1897:
"Te Hilversum werd dezer dagen aan den molen 'de Erfgooijer' eene nieuwe roe gestoken. Terwijl men met dit werk zou beginnen, kwam aan de voordeur van de woning een flink uitziend man, van nog geen dertig jaren oud, die een aalmoes vroeg. De dienstbode zeide, dat hij maar naar achteren moest gaan.'Toen de man aldaar aan den molenaar zijne vraag herhaalde, zeide deze, dat hij voor het ophijschen toevallig juist een man tekort kwam. Er was dus gelegenheid om mee te werken, waardoor hij in een uur twee kwartjes kon verdienen. De bedelaar verscheen daarin geen lust te hebben: hij ging heen en den straatweg op, om voort te gaan met bedelen. Blijkbaar vond hij dat aangenamer dan werken, en misschien ook wel voordeliger."
Molen 01049 j De Erfgooier (Hilversum)
Tekening van de molen in 1880: collectie M.E. van Doornik
nog waarneembaar
De molenstenen van de Erfgooier gebruikt als tuinafscheiding
Molen 01049 j De Erfgooier (Hilversum)Tekening van de molen in 1880:
Molen 01049 j De Erfgooier (Hilversum)Foto: Maarten van Scheppingen, 17 juni 2009
Molen 01049 j De Erfgooier (Hilversum)Schaalmodel gemaakt door M.E. van Doornik
