Molen De Wachter, Zuidlaren

Zuidlaren, Drenthe
b

korte karakteristiek

naam
De Wachter
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
oliemolen, korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan en het slaan van olie, thans op vrijwillige basis; museum

adres
Havenstraat 36
9471 AM Zuidlaren
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Wachter via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00682
oude dbnr.
B37
Meest recente aanpassing
| Bezoekmogelijkheid
media-bestand
Molen 00682 De Wachter (Zuidlaren)
Henk de Goede (13-10-2018)

locatie

plaats
Zuidlaren
plaatsaanduiding
gemeente
Tynaarlo, Drenthe
kadastrale aanduiding
Gemeente Zuidlaren, sectie K, nr. 1067
geo positie
X: 242651, Y: 568859
N: 53.09938, O: 6.69585
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Havenstraat 36
9471 AM Zuidlaren
molenaar
Edsard te Cate / Alwin de Vries / Ton Kolkman / Richard Wiersema
telefoon
050-409 0308 bgg / 06-31385631
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Mei t/m september woensdag 13.30 - 16.30 uur en zaterdag 10.00 - 16.30 uur. 

toegangsprijzen

zie website - www.dewachter.nl

winkelinformatie

Brood, snoep, specerijen, souvenirs

meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

op verzoek worden graag de arrangementen toegezonden.

bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op stenen onderbouw met aangebouwde schuren
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 16der blauwe en één koppel 16der kunststenen; één stel kantstenen; divers oliewerk; kammenluiwerk

versieringen

Gevelsteen met het opschrift:
"Oliemolen De Wachter
Verbouwd door
J.D. Medendorp
&
P. Medendorp-de Hoogh
1975"

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Voeghoutenkruiwerk; kruirad
vlucht
22,00 m.
vang
Stutvang; vangbalk met duim; vangstok; pal
overbrenging

Bovenwiel 63 kammen
Bovenbonkelaar 33 kammen
Spoorwiel 89 kammen
Steenschijflopen 33 en 29 (2x) staven
Overbrengingsverhouding resp. 1 : 5,15 en 5,86

hoogte
van de stelling: 9,55 m.
wiekvorm
Systeem Fauël met handbediende remkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 68, Molema
Molema
✉︎ 68 binnen 2015 2015 binnen aanw. 21,75
media-bestand
Roede 69, Molema
Molema
✉︎ 69 buiten 2015 2015 buiten aanw. 21,75
Gorter ✉︎ g.n. binnen 1948 1948 binnen 2015 22,00
Gorter ✉︎ g.n. buiten 1948 1948 buiten 2015 22,00
wiekverbeteringen

Zeer lang heeft deze molen op beide roeden zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen gehad. Bij groot herstel (o.m. nieuwe roeden) in 1946 is het systeem Dekker met neusremkleppen aangebracht. De zelfzwichting bleef.
Tenslotte is, nadat dit systeem in onbruik was geraakt (zo ontbraken jarenlang de kleppen van de zelfzwichting) omstreeks 1983 gekozen voor het systeem Fauël (fokwieken) met zeer grote remkleppen en zeilen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Muinck Keizer, J.M. de ✉︎ 121 1904 1904? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan en het slaan van olie, thans op vrijwillige basis; museum

molenmaker
Kruijer, Assen(?) (1851) J.D. Medendorp, Zuidlaren (1968 en later)
omwentelingen
eigendomshistorie

De Stichting Koren- en Oliemolen De Wachter is eigenaar sinds 1989; daarvoor was dat jarenlang J.D. Medendorp.

geschiedenis

De molen werd in 1851 gebouwd in opdracht van Van Bon. Tot 1895 bleef de molen in zijn familie; in dat jaar werd het eigendom van de familie Medendorp.

De molen was vanaf de bouw ingericht als koren- en oliemolen. De aandrijving bestond uit één koningspil, die vanaf de kap naar beneden liep tot 4 meter boven de begane grond. In 1898 werd een stoommachine van 40 pk. geïnstalleerd voor het aandrijven van de olieslagerij. Het oliewerk werd vanaf dat moment aangedreven door de stoommachine en de korenmolen door windkracht. De lange koningspil werd dan ook ingekort.

De stoomolieslagerij bleef tot 1935 in gebruik en werd later deels verkocht. In 1950 eindigde het graanmalen op windkracht.

Vanaf 1968 heeft molenmaker Medendorp zijn eigen molen stukje bij beetje gerestaureerd; eerst het molentechnische gedeelte, later volgde reconstructie van het oliewerk. Inmiddels was dit door de omvang een project geworden van vele personen.

Sinds de tachtiger jaren is de binnenkant van de molen in oude staat hersteld. Het museumcomplex omvat naast de windkorenmolen een olieslagerij, vier dienstvaardige stoommachines, een specerijen-maalderij, een smederij, een molenmakerswerkplaats, ambachtelijke bakkerij en kruidenierswinkeltje uit de jaren twintig van de vorige eeuw. Tevens kan op bepaalde dagen gevaren worden met raderstoomboot De Jonge Wachter. 
In 2009 is het complex uitgebreid met een klompenmakerij, een stelmakerij (houtbewerking) en een grote tentoonstelling (400 m2) van oude gebruiksvoorwerpen, gewichten en weegwerktuigen, en gereedschappen. Ook het originele beeld van Berend Botje staat in deze uitbreiding opgesteld.

In de zomer van 2015 is de molen stilgezet omdat beide roeden vervangen moesten worden. Op 5 oktober werden de oude roeden gestreken en meteen vervangen door nieuwe.

Een paar technische details:
Hoewel de as doorboord is en de ´spin´constructie aanwezig, geschiedt de bediening van de grote remkleppen vooralsnog met de hand. Er wordt echter gewerkt aan bediening van de remkleppen door de bovenas.
Nog iets opmerkelijks: de zeilen worden hier niet normaal aangebracht, maar opgetrokken aan kabeltjes en katrollen bovenaan het hekwerk bij de askop. Op de dagen dat er niet gedraaid of gemalen wordt is hier op het wiekenkruis dan ook geen zeil aanwezig.

foto's

foto's