Molen De Rooseboom /De Rozenboom, Hantum

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1863

verdwenen

1970

1949 verwoest ca. 1970 restant afgebroken

afkomstig van

Leeuwarden/ Ljouwert (De Rooseboom)

geschiedenis

In 1862 kreeg Sijbren Klazes de Jong uit Oosterwolde, geboren te Holwerd, vergunning om in Hantum - Hantumhuizen een molen te bouwen. Deze is het volgende jaar gerealiseerd door overplaatsing van een achtkant uit Leeuwarden, genaamd 'De Rooseboom'. Deze dateerde uit 1789 en moest daar wijken voor het spooremplacement.

In 1903 werd De Jong 69 jaar en hij vond, dat het tijd werd om de molen in jongere handen te geven. Hij vestigde zich in Dokkum, en Hidde Siegert uit Woudsend werd de nieuwe molenaar van Hantum. In de dertiger jaren kreeg hij hulp van de jonge Wijtze Pieters Terpstra uit Hantumeruitburen, die hem zowel van de zorg voor de molen als van die voor zijn dochter verloste. In 1934 liet Siegert dan ook vol vertrouwen de molen over aan het jonge paar en vertrok naar Murmerwoude, waar hij in 1945 overleed.

Kort na 1940 liet Terpstra de molen van een dieselmotor voorzien. Vanwege brandstofschaarste gebruikte Terpstra tijdens de Tweede Wereldoorlog tijdelijk de molen in Nes (Tenbruggencatenummer 03225).

Bij een hevige storm op 1 maart 1949 ging het wiekenkruis met de gehele kap verloren: door een gebroken lange spruit kon de molen niet verkruid worden, het wiekenkruis sloeg achteruit draaiende op hol, de bovenas schoof naar buiten waarna de kap omlaag stortte.

Leeuwarder Courant, 2 maart 1949:
"De molen van Hantum die de welluidende naam van 'De Rozenboom' draagt, verloor zijn kap. De molenaar de heer Terpstra had even te voren nog getracht de zaak te redden. Tevergeefs had hij nauwelijks de molen verlaten of de kap met de machtige wieken stortte omlaag. De knecht had zich juist op tijd in veiligheid weten te brengen door een raam aan de achterkant. Een triest gezicht, die lamgeslagen wieken en die decimeters dikke balken, die zo zonder meer geknakt waren. Een triest gezicht, jawel, ook voor ons, maar toch in de eerste plaats voor de eigenaar, die z'n niet-verzekerd bezit in luttele seconden verloren zag en hoorde gaan."

In het Nieuwsblad van het Noorden van 2 februari 1953 wordt de storm van 1 maart 1949 vergeleken met de storm van 1 februari 1953. De windstoot in 1953 haalde 144 km per uur, die van 1949 127 km per uur.

Herstel stuitte op onoverkomelijke geldelijke bezwaren en daarom liet Terpstra de romp een stuk inkorten en dichtmaken zodat het bedrijf met motorkracht op gang kon blijven. Tien jaar later kwam ook aan de motormaalderij een einde, en sinds 1958 sleet de romp zijn dagen als opslagplaats van een fouragehandel. In de jaren 1970 werd het restant afgebroken. Een molensteen is bewaard gebleven in de Holwerder molen De Hoop.

Bronnen:
- "Noord-Oost-Friese korenmolens en hun molenaars", W.T. Keune, 1970.
- "Noordelijk Oostergo, De Dongeradelen", in de serie "Monumenten van Geschiedenis en Kunst", door Herma M. van den Berg, 's-Gravenhage 1983; p. 49-50.
- "De koren- en pelmolen De Rooseboom bij Hantum", art. door Warner B. Banga in De Utskoat nr. 130, juni 2008.