Molen Groetpolder, De Grote Molen, Kolhorn

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1844 - 1845

verdwenen

circa 1926

geschiedenis

De concessie tot het bedijken van de polder Waard en Groet werd verleend bij 's Konings besluit van 5 juli 1843 no. 42, aan de "Maatschappij tot inpoldering en bebouwing van de Waard- en Groetgronden". De voorwaarden werden vastgesteld door de Minister van Binnenlandse Zaken bij resolutie van 2 augustus 1843. Door het Kolhornerdiep werd en wordt de polder in twee delen gescheiden: de Waard(polder) en de Groet(polder).

De droogmakers wilden in de Groetpolder een molen plaatsen op het laagste punt, halverwege aan de oostzijde, uitslaand op afwateringskanaal van Geesterambacht. Doch Geestmerambacht weigerde hiervoor toestemming te geven, waardoor men gedwongen was de molen aan de westzijde te plaatsen, op een van de hoogste plaatsen van de polder en uitslaand op het Boerensluiskanaal, de uitwatering van de Niedorper strijkmolens (Tenbruggencatenummer 02773 k).
Vanwege het lastige drooghouden van de polder, besloot men in 1850 een tweede molen te bouwen, De Kleine Molen (Tenbruggencatenummer 02773 l). Deze pompte het polderwater uit een nieuwe sloot langs het afwateringskanaal van Geestmerambacht via een duiker rechtstreeks in de Zuiderzee. In 1867 werd de noordelijke molen vervangen door een grotere.

In 1875 werd in de Groetpolder een stoomgemaal gesticht, in het boorden bij de schutsluis. Waarschijnlijk was dit al de vervanger van een stoomgemaal uit 1871. Toen had het bestuur namelijk vergunning gekregen voor het plaatsen van een stoommachine van het fabrikaat Ruston Proctor & Co. te Lincoln, Engeland. Dat was een machine van 14 pk die men had aangeschaft voor aandrijving van een vijzel en een centrifugaalpomp. In de praktijk bleek deze machine echter een te klein vermogen te leveren voor het beoogde doel. Daarom besloot men in 1875 hem te vervangen door een grotere machine van 32 pk. De oude machine werd voor ƒ 1800 verkocht aan Klaas Renszoon Blaauboer van zaagmolen De Nijverheid in 't Zand (Tenbruggencatenummer 07531).

In 1936 werd de Groetpolder bemalen door een dieselmotor van 55 pk, gekoppeld aan een centrifugaalpomp, opbrengst ca. 50 m3 per minuut. Bovendien stond er een reservegemaal, bestaande uit een locomobiel, gekoppeld aan een centrifugaalpomp.

Door de aanleg van het Kanaal Omval-Kolhorn werd de noordwestelijke punt, met de voormalige standplaats van De Grote Molen, van de rest van de polder gescheiden.

Bronnen:
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", Mr. G. de Vries Azn., 1864.
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", tweede uitgaaf, Jhr. Mr. J.W.M. Schorer, 1894.
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", derde uitgaaf, D. Kooiman, 1936.
- "Van Houtzaagmolen "De Nijverheid" tot Stoomhoutzagerij Blaauboer en Cie. ('t Zand)", door Kees Otter, in "Zijper Historie Bladen" 2001 nummer 3, pag. 3-11. Met dank aan H. van der Kaay.
- "De Waard- en Groetpolder, deel 4. Historie van het landschap", art. door Henk Komen in Informatieblad mei 2015, Stichting Historisch Niedorp.