Molen Den Anker, Nieuwegein

Nieuwegein, Utrecht
v

korte karakteristiek

naam
Den Anker
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
pelmolen, oliemolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00247 c
oude dbnr.
V1284
Meest recente aanpassing
| Algehele revisie gegevens
media-bestand
Molen 00247 c Den Anker (Nieuwegein)
Ansichtkaart (collectie W. van Breenen),
rechts de Oudegeinse molen op zijn oude standplaats

locatie

plaats
Nieuwegein
plaatsaanduiding
aan de Doorslag oz.
gemeente
Nieuwegein, Utrecht
plaats(en) voorheen
Jutphaas
streek
Groene Hart
geo positie
X: 134601, Y: 449193
N: 52.03070, O: 5.08995

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
herbouwd
verdwenen
1916 onttakeld ? / na 1951
geschiedenis

07/8-04-1847: In de nacht van 7 op 8 april 1847 brak er brand uit in de windmolen Voorzorg, nog in 1847 werd een andere stellingmolen gebouwd die (later?) de naam Den Anker kreeg en eind 1847 in bedrijf kwam. 

09-03-1848: Op 9 maart 1848 vroeg eigenaar Samuel Tierie toestemming om bij de molen een stoomwerktuig te mogen oprichten "ten einde ten alle tijden derzelfde olieslagerij te kunnen doen laten werken". Snel na het gereedkomen van de stoomfabriek kwam Tierie op 14 december 1849 door verdrinking om het leven. Zijn weduwe verkocht de stoomoliefabriek voor ƒ 20.500 aan Jacob de Haan, olieslager uit Kralingen, en de windmolen en rosmolen voor ƒ 7100,11 aan Adrianus Baesjou, patentolie-fabrikant uit Dordrecht. 

www.museumwarsenhoeck.nl/

Uit diverse zaken wordt duidelijk, dat schoonvader en schoonzoon veel samenwerken en het land afstropen op zoek naar "handel". Zo komen beide heren in 1850 naar Jutphaas en kopen van de weduwe van Samuel Tierie de achtkantige windoliemolen, genaamd "Voorzorg" met de daarnaast gelegen paarden- of rosmolen "De Hoop" en het daarbij behorende pakhuis. Alles staande en gelegen langs de Hollandse IJssel voor de prijs van fl. 7.100,-.' Adriaan verandert de naam van de molen in "Den Anker".' Het vermoeden bestaat dat hij dat heeft gedaan uit bijgeloof, omdat de vorige eigenaar, Samuel Tierie, veel pech heeft ondervonden met genoemde molen, zoals onder andere door diverse branden. 


1864: Baesjon gaf de molen kennelijk een andere naam, want in 1864 verkocht hij de achtkante stellingmolen De Anker aan Hendrik Willem Verloop uit Utrecht. Het bedrijf diende onder 10 verschillende vennootschappen voor het bedrijven van olieslagerijen, zeepfabricage en de handel in olie, oliezaad, zeep, raap en lijnkoeken. In de volksmond heette de molen de Oliemolen van Verloop. 

1951: De buiten werking gestelde en als opslagruimte ingerichte molen werd in 1951 door Govert den Hartogh, als directeur van de N.V. Olieslagerij voorheen H.W. Verloop en Co., voor ƒ 30.000 verkocht aan de N.V. Persil Mij. Dit bedrijf bezat ook al de noordelijk gelegen lijnkoeken- en zeepfabriek. 

Bron: De historie van de windmolen, art. door G.H.P. de Waard in Cronyck de Geyn 1980, Historische Kring Nieuwegein

Aan de Doorslag in Jutphaas stond tot 1916 een oliemolen. De tweedehands molen werd gebouwd oorspronkelijk in 1660 te Wormerveer gebouwd, en in 1852 [moet zijn 1847. Red.] overgebracht naar Jutphaas. Het was een achtkante stellingmolen op een hoge stenen onderbouw. De laatste jaren dat er olie werd geperst, ging dat met stoomkracht.

Op korte afstand van deze molen stond de inmiddels verdwenen polderwipmolen van de polder Oudegein.
Bron: onbekend. 

Of het verhaal van de afkomst uit Wormerveer juist is is onzeker, we hebben daar geen enkele kandidaat kunnen vinden.
Red.

In 1659, 1660 en 1661 werden geen molens in Wormerveer gebouwd en in 1847 (ook de drie jaar daarvoor en vijf jaar daarna) werden er ook geen molens gesloopt met uitzondering van De Nachtegaal, een oliemolen die in 1852 naar Joure werd verplaatst.
Informatie van Ron Couwenhoven, 6 oktober 2019

aanvullingen

trivia

Op het vierde fotoblok worden afbeeldingen getoond van een zilveren maquette van deze molen. Het model is zeer fraai afgewerkt. In 1911 kreeg de heer H.C. Verloop dit model aangeboden door het personeel van Olieslagerij en Zeepziederij te Utrecht en de fabrieken te Oudewater, Amersfoort en Jutphaas. Dhr. H.C. Verloop was de laatste eigenaar van de firma H.W. Verloop, die destijds olieslagerijen had in Oudewater, Utrecht, Amersfoort en Jutphaas.
Foto's van de miniatuurmolen zijn ingestuurd door Dhr. O. Beaujon (kleinzoon van H.C. Verloop), 4 april 2008.

Ten Bruggencate noemt deze molen De Hoop.