Molen De Spiering / Spring in 't Veld, Amsterdam

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1725

of 1737

verdwenen

1874

gesloopt

voorganger

Amsterdam (De Spring in 't Veld / De Roo Olymolen (2e))

geschiedenis

De molen stond op het bolwerk 'Amstelveen'. Amsterdam had in 1658 26 bolwerken, waarvan er op 25 een molen stond.

De Spiegelgracht werd in de tweede helft van de 17e eeuw gegraven. Het was een dwarsgracht die liep van de Prinsengracht naar de (Lijn-)Baansgracht. Er was geen waterpoort of wat voor soort mogelijkheid dan ook om van de Spiegelgracht direct naar de Singelgracht te varen. De nieuwe Spiegelstraat en haar verlengde, de Spiegelgracht, waarvan de bebouwing ca. 1665 is begonnen, dankt haar naam aan zeepzieder en burgemeester Hendrick Dircksz. Spiegel (1598–1667). Hij volgde de graafwerkzaamheden op de voet, en kwam ze persoonlijk inspecteren. Aanvankelijk was het Spiegelkwartier een levendige, maar arme buurt met allerlei bedrijfjes, zoals horlogemakers, stoelenbekleders, meubelmakers en loodgieters.

Adrianus Knipscheer was sinds 1755 eigenaar van de helft van De Spring op het bolwerk Amstelveen en was vele malen overman van het korenmolenaarsgilde. Op 26 juni 1765 nam hij een kwart van De Kraai (Tenbruggencatenummer 08343) over.

De tekening geeft een zicht op het bolwerk Amstelveen met een molen welke nummer 17 droeg en die reeds in 1661 de Spring in ’t Veld of de Roo-Olymolen heette. Hij heeft echter nog andere namen gedragen: De Spring, de Spiering, De Post en de Oliepot. De laatste is het langst in zwang gebleven. In 1813 werd de molen officieel aangeduid als de Oliepot staande op het bolwerk Amstelveen terzijde van de Weteringpoort.

De Singelgracht tussen Leidsepoort en Weteringpoort werd in 1872 genormaliseerd waarbij het bolwerk Amstelveen werd doorgegraven en tot gracht bestemd. De in 1877 gebouwde brug voor het Rijksmuseum ligt bijna geheel op de plaats van het voormalig bolwerk.

De molen moet in of na 1874 gesloopt zijn. Niet onmogelijk is dat de molen elders herbouwd werd; de laatste eigenaar was een aannemer J. Maas, die de molen nog na de aanzegging gekocht had.

Bronnen ondermeer:
- "Molenbranden in Amsterdam (III) -- De Kraai", artikel in "Amstelodanum" juli/augustus 1989. Met dank aan H. van der Kaay en Theo Bakker.
- Informatie van ondermeer J. Vondeling en Theo Bakker.

nog waarneembaar

Een gevelsteen waarop de achtkante molen is afgebeeld, zit ingemetseld in het pand Singel 188. De steen is vermoedelijk wel oud, hoewel natuurlijk nooit zeker is of hij van 1737 dateert.
-----

Uit een recente opname (Google Streetview sept. 2017) blijkt dat de steen van nieuwe kleuren is voorzien, nu met een mooie blauwe achtergrond.
Stefan Boumans, 4 aug. 2018.