Molen Bernadette, Nieuw-Wehl

Nieuw-Wehl, Gelderland
b

korte karakteristiek

naam
Bernadette
modeltype
Ronde molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Kerkhofweg 12
7031 JE Wehl
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Bernadette via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00867
oude dbnr.
B253
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 00867 Bernadette (Nieuw-Wehl)
Piet Glasbergen (24-5-2013).

locatie

plaats
Nieuw-Wehl
plaatsaanduiding
gemeente
Doetinchem, Gelderland
kadastrale aanduiding
Gemeente Wehl, sectie M, nr. 348
geo positie
X: 209618, Y: 442417
N: 51.96749, O: 6.18199
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Kerkhofweg 12
7031 JE Wehl
molenaar
H.Th. Ruijling
telefoon
0314-683237
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Op afspraak met de molenaar/eigenaar. 

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 16der kunststenen en één koppel 15der blauwe stenen; regulateur; sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd met rood afgebiesde krullen, met het opschrift 'Berna dette'

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels. Kruilier.
vlucht
21,50 m.
vang
Hoepelvang (metaal). Vangbalk met haak; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 49 kammen
Bovenbonkelaar 25 kammen, steek 11,5 cm.
Spoorwiel 69 kammen
Steenschijflopen 22 staven, steek 8,6 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,15

hoogte
wiekvorm
Binnenroede zwichtklep volgens Beckers met Van Bussel-achtige stroomlijnneus; buitenroede een Van Bussel-achtige stroomlijnneus.
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Groot Wesseldijk ✉︎ 54 buiten 1995 1996 buiten aanw. 21,50
Groot Wesseldijk ✉︎ 55 binnen 1995 1996 binnen aanw. 21,50
Beckers ✉︎ g.n. Binnen 1965 1965 Binnen 1996 21,50
Beckers ✉︎ g.n. Buiten 1965 1965 Buiten 1996 21,50
wiekverbeteringen

Rond 1940 heeft deze molen op de enige toen aanwezige (houten) roede een soort stroomlijn gehad, uitgevoerd in hout. Het deed enigszins denken aan dat van Dekker. Dit moet gehandhaafd zijn gebleven tot 1964. 
Bij de grote restauratie van 1964/65, toen voor het eerst metalen roeden werden gestoken, kreeg de binnenroede een Van Bussel-achtige stroomlijnneus met een grote zwichtklep, uitgevoerd door molenmaker Beckers. De buitenroede kreeg dezelfde stroomlijnneus. 

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Schretlen & Co, D.A. ✉︎ 235 1886 ? aanw. 04,00
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

Deze molen heeft vanaf de bouw veelvuldig gemalen, voornamelijk voor boeren in de omgeving.

In 1936 verspeelde de molen een (houten) roede en daarna werd de bedrijvigheid, tot leedwezen van de toenmalige molenaar, Alphons Senders, minder. 
Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft de molen evenwel, steeds met één roede, veel gemalen voor een ziekenhuis in Zevenaar. Intussen was die roede voorzien van een houten stroomlijnneus, die enigszins deed denken aan het systeem Dekker. Waarschijnlijk bedacht en uitgevoerd door de destijds bekende Gelderse molenmaker Kreeftenberg. 
Het blauwe koppel stenen in de molen kon, via onderaandrijving van de steenspil, ook motorisch worden aangedreven, maar ten tijde van de oorlog werd vooral gebruikgemaakt van de wind. Brandstof voor de petroleummotor, die destijds in de molen stond, was schaars en duur! 

In 1965 kreeg de molen dan zijn langverwachte restauratie. Molenmaker Beckers voorzag de (nieuwe) binnenroede van een kleppensysteem, dat later zijn naam zou krijgen. Het doet sterk denken aan het systeem Ten Have (Beckers was leerling van Ten Have), evenwel met een opvallend verschil met eerdere uitvoeringen: het raamwerk  ontbreekt grotendeels; in plaats daarvan stuit de grote zwichtklep tegen een aan de roede bevestigde lat.
Oorspronkelijk werd de andere roede, dus die zónder klep, van slechts twee zoomlatten voorzien, omdat ervan werd uitgegaan, dat geen zeil meer nodig zou zijn. De buitenroede had inderdaad zeer lang slechts twee zoomlatten, maar inmiddels is dit weer veranderd in drie en voert men ook hier weer zeil.

Opmerkelijk aan deze vrij kleine grondzeiler: er zijn drie toegangsdeuren. Ook opmerkelijk is hier het luiwerk: het paste maar amper in deze kleine molen en daarom ontbreekt (vermoedelijk al zeer lang) het gaffeltouw. Dus: om te kunnen luien moet de molen draaien! 

Bij het maalbedrijf behoorde vroeger ook de naast de molen gelegen boerderij, annex bakkerij en winkel. Naast de molen staat een loods (De Stoom genaamd), waar een elektrische maalstoel voor tarwemeel staat opgesteld. Ongetwijfeld stond hier ooit een stoommachine.
Dergelijke combinaties van molen en malerij zijn zeldzaam geworden. 

Vorige eigenaren:
B. Onstenk (1861-1863)
G. Langeler (1863-1864)
J.G.Schoenmaker (1864-1888)
F. Bosch (1888-1901)
Wed. F. Bosch (1901-1907)
W.A. Senders (1907-1920)
familie Senders (1920-1960)
A.F. en E.H. Senders (1960-1973)
H.J.W. Senders-Damen (1973-1986)
H.Th. Ruijling (1986 - heden)

foto's

foto's