Molen Vogelzicht, Kuitaart

Kuitaart, Zeeland
b

korte karakteristiek

naam
Vogelzicht
modeltype
Ronde molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Frederik Hendrikstraat 75
4584 LL Kuitaart
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Vogelzicht via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
04201
oude dbnr.
B889
Meest recente aanpassing
| Tellerstand
media-bestand
Molen 04201 Vogelzicht (Kuitaart)
Pieter Zuijkerbuijk (14-12-2019)

locatie

plaats
Kuitaart
plaatsaanduiding
gemeente
Hulst, Zeeland
streek
Oost-Zeeuws-Vlaanderen
kadastrale aanduiding
Gemeente Hontenisse, sectie K, nr. 1123
geo positie
X: 60808, Y: 372988
N: 51.33827, O: 4.03544
biotoopwaarde
2 (bedenkelijk)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Frederik Hendrikstraat 75
4584 LL Kuitaart
molenaar
Daan van Jole / Tina de Cock- van Jole
telefoon
06-49959964
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Als de molen draait en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Schoolbezoek mogelijk, neem hiervoor contact met de molenaar via 06-49959964.

bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met houten schaliën
inrichting

Eén koppel 16der blauwe en één koppel 16der kunststenen; haverpletter; sleepluiwerk; elektromotor (anno 1904).

versieringen

Eenvoudige baard met witte bies en aan beide zijden een zespuntige, witte ster met de tekst 'ANNO 1865'.

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; ijzeren rollen. Kruirad (Vlaams model).
vlucht
22,74 / 22,84 m.
vang
Stutvang; 3 scharnierende stukken. Vangbalk met haak (vangbalk boven het voeghout); vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 57 kammen
Bovenschijfloop 32 staven, steek 10,9 cm.
Spoorwiel 70 kammen
Steenschijflopen 28 staven, steek 9,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 4,46

De haverpletter wordt aangedreven door een kamwiel met 33 kammen op het spoorwiel en verder via drijfriemen

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 174, Straathof
Straathof
✉︎ 174 binnen 2002 2003 binnen aanw. 22,74
media-bestand
Roede 175, Straathof
Straathof
✉︎ 175 buiten 2002 2003 buiten aanw. 22,84
Pot ✉︎ 2741 binnen 1936 1960 buiten 2000 22,34
Pot ✉︎ 1995 binnen 1904 1936? binnen 2000 21,50
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As g.n., Wauters Koeckx
Wauters Koeckx
✉︎ g.n. 1890? 1890 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

molenmaker
De Moor, St. Niklaas (1865)
omwentelingen
geschiedenis

De Belgische molenmakers De Moor uit Sint Niklaas bouwden deze molen in opdracht van Jos van Jole. In 1911 werd zijn zoon T. van Jole eigenaar; deze werd in 1950 opgevolgd door zijn zoon A.M.Th. "Wies" van Jole.
Tot 1957/58 werd op windkracht gemalen met twee koppel 16der kunststenen. 

De molen met drie zolders is opgetrokken uit rode baksteen. De stenen raam- en deurboogjes zijn sierlijk rood geverfd met witte voegen. Het handluiwerk met gaffelwiel komt voornamelijk ten zuiden van de grote rivieren voor.

Op de begane grond stond voorheen een haverpletter. In de vlakbij gelegen maalderij was een dubbele maalstoel met een koppel 15er blauwe en kunststenen aanwezig, in gang gezet door een 20 PK elektromotor. Voorheen deed een dieselmotor als vertraagd tussendrijfwerk dienst. 
Uniek is het smalspoor tussen molen en maalderij dat in principe nog kan functioneren. 

De in 1970 uitgevoerde grote restauratie was zeer ingrijpend: staart, kap, zolders en het complete kruiwerk werden vernieuwd. De kruilier maakte plaats voor een rad (in Vlaamse stijl naar het nog aanwezige origineel maar niet helemaal nauwkeurig) en de zwaar werkende ijzeren rollen op ijzeren vloer werden vervangen door een Engels kruiwerk. Beide koppel stenen werden bij verwijderd, waarna één nieuw koppel 16der kunststenen werd geplaatst.

Wies van Jole maalde daarna weer, maar een groot succes werd het niet meer: zo spoorde de stand van de hekkens en borden op de roeden (in Zeeuws-Vlaanderen meestal zeer vlak) niet met de overbrenging. Als gevolg kwam de molen langzaam op gang en was, eenmaal op snelheid, niet goed meer te vangen. Dit was echter niet alleen te wijten aan die minder nauwkeurige restauratie: de molen draaide al jaren met uit verschillende (polder)molens afkomstige tweedehands roeden, iets wat ook geen goede invloed op het functioneren kan hebben gehad.
Het gevolg: afnemende bedrijvigheid en tenslotte stilstand en verval. Omstreeks 1990 was de molen niet maalvaardig meer te noemen en in 2000 werd uit voorzorg het hekwerk van de roeden verwijderd. 

Vervolgens moest serieus over de toekomst van de molen worden nagedacht. Probleem hierbij was dat de familie Van Jole, eigenaar vanaf de bouw, niet zomaar afstand kon en wilde doen van haar bezit. Er kwam evenwel een oplossing: een stichting (met daarin een duidelijke vertegenwoordiging van de familie Van Jole). 

Hierna volgde een restauratie in fasen, uitgevoerd door de Middelburgse molenmaker Johan Hoefkens. Zeer verheugend was dat de nogal 'verrestaureerde' kap zijn vroegere verhoudingen en uitstraling, zoals het over de korte spruit getimmerde achterkeuvelens, terugkreeg; ook het Vlaamse kruirad is volgens oude proporties gereconstrueerd én - belangrijk voor de maalvaardigheid - de tuigage van de (nieuwe) roeden sloot veel beter dan vóór 2000 aan op de overbrengingsverhouding. 
 
Op 4 september 2004 werd, met het lichten van de vang, de molen feestelijk in gebruik genomen. Dit door de loco-burgemeester van de gemeente Hulst, tezamen met Wies van Jole.

Wies van Jole overleed 22 januari 2012 op 96-jarige leeftijd. De molen wordt nog altijd door een Van Jole bemalen. 

aanvullingen

literatuur

'Bij het overlijden van Wies van Jole', in: Molenwereld 157 (2012)  94 - 95.

foto's

foto's