Molen De Leijen, Staphorst

Staphorst, Overijssel
b

korte karakteristiek

naam
De Leijen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het malen van graan voor de restaurantkeuken.
adres
Gemeenteweg 364
7951 PG Staphorst
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Leijen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
02630
oude dbnr.
B814
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 02630 De Leijen (Staphorst)
Coen Manche (9-9-2023)

locatie

plaats
Staphorst
plaatsaanduiding
gemeente
Staphorst, Overijssel
kadastrale aanduiding
Gemeente Staphorst, sectie AD, nr. 447
geo positie
X: 213023, Y: 519362
N: 52.65863, O: 6.24478
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Gemeenteweg 364
7951 PG Staphorst
molenaar
Coen Manche
telefoon
06-29355418 of 06-15310483
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
zaterdag 10.00 - 13.00 uur en op afspraak.
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op gemetselde voet
kap
Gedekt met riet
inrichting

Een koppel 17der kunststenen; buil; regulateur; kammenluiwerk

versieringen

Geen echte baard, maar twee eenvoudige plankjes, tussen voeghoutkoppen en steunder, met daarop de naam 'De' 'Leyen' (zie ook 'Geschiedenis').

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Voeghoutenkruiwerk; kruirad
vlucht
21,20 m.
vang
Vlaamse vang, vangstok
overbrenging

Bovenwiel 57 kammen
Bovenbonkelaar 30 kammen, steek 11,0 cm.
Spoorwiel 92 kammen
Steenschijfloop 29 staven, steek 8,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,03

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Vaags ✉︎ 99 buiten 2003 2004 buiten aanw. 21,40
Vaags ✉︎ 100 binnen 2003 2004 binnen aanw. 21,20
Buurma ✉︎ 16 binnen 1970 1971 binnen 2004 21,00
onbekend ✉︎ ? buiten ? buiten 2001 21,20
wiekverbeteringen

Van 1947 tot 1971 was deze molen op beide (houten) roeden uitgerust met het systeem Van Bussel.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Muinck Keizer, J.M. de ✉︎ 140 1907 1946 aanw. 05,35
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het malen van graan voor de restaurantkeuken.
omwentelingen
geschiedenis

Deze molen is gebouwd in 1854 in het buurtschap 'De Leijen' in het toen al behoorlijk van molens voorziene Staphorst. Hij is ook de laatste complete windmolen van deze gemeente gebleken, wél bleven hier nog diverse molenrestanten bewaard. Vanaf de bouw tot ver in de 20ste eeuw was deze molen eigendom van de familie De Weert. 

In de loop van de 20ste eeuw moet de windkracht al minder zijn benut: in 1926 is er al sprake van een motormaalderij.
In 1947 volgde echter een opleving toen de molen grondig werd hersteld. Onderdelen van de in 1946 afgebroken "Molen van Everts" uit Bonnerveen werden hierbij gebruikt en dat heeft voor iets opmerkelijks gezorgd: de (kennelijk uit Bonnerveen afkomstige) voeghouten zijn te kort ten opzichte van het achtkant en daarom kan deze molen geen baard voeren: men heeft moeten volstaan met een paar planken! Minstens zo belangrijk was dat deze molen toen (voor het eerst) een ijzeren bovenas kreeg en beide roeden werden voorzien van het stroomlijnsysteem Van Bussel.

Met dit wiekenkruis moet de molen ook weer hebben gemalen: foto's uit de jaren '50 en de vroege jaren '60 tonen steeds een molen met zeilen. In latere jaren is die activiteit evenwel verdwenen waarna de molen in verval raakte.

In 1970/71 volgde een wat moeizame restauratie, waarbij eerst het rietdek werd vernieuwd en pas later ook werk werd verricht aan het wiekenkruis: zo kreeg de molen voor het eerst een metalen roede, in dit geval de binnenroede.

In de vroege ochtend van 15 juli 1985 werd de molen door brand getroffen. Dit gebeurde na blikseminslag (ondanks de aanwezigheid van een bliksembeveiliging). Door snel en juist optreden van de brandweer bleef de schade beperkt tot de kap: die was zwaar beschadigd. Herstel volgde al snel, in 1986.

Na een roedebreuk in 2001 heeft het een paar jaar geduurd voordat e.e.a weer was hersteld en is er een tijdlang met één roede gedraaid; in de zomer van 2004 was alles weer compleet. Sindsdien heeft 'De Leyen' voor het eerst in zijn bestaan twee metalen roeden.
In 2005 is door vrijwilligers het nodige achterstallig onderhoud verricht, waarna er weer regelmatig werd gedraaid.

Sinds oktober 2018 is de molen eigendom van het echtpaar Jarno en Cindy Eggen, zij zijn tevens eigenaar van restaurant De Groene Lantaarn.
Nadat zij het restaurant hadden gerenoveerd was eind 2019 de molen aan de beurt. Na het nodig opknap- en opruimwerk kregen molenmaker Johannes Kooistra en molenaar Hans Alberts de molen weer echt maalvaardig: al het gaandewerk gericht, vastgezet en waar nodig aangepast, de stenen iets afgeslagen, gescherpt en ingemalen. Anton Wolters (van 'De Lelie' te Ommen) heeft zijn vakkennis ingezet om een goed maalsel te krijgen. Op 13 september 2020 was het zover dat er rogge en harde tarwe gemalen kon worden voor gebruik in de restaurantkeuken.


aanvullingen

toelichting naam

De naam 'De Leijen' is in feite de naam van het tot Staphorst behorende buurtschap waar deze molen staat. Ongetwijfeld werd hij vroeger aangeduid als "de molen op de Leijen".

foto's

foto's