Molen De Westerveer, Spanbroek

Spanbroek, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
De Westerveer
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de polder Westerveer, thans op vrijwillige basis
adres
Zomerdijk 18
1715 KJ Spanbroek
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Westerveer via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00772
oude dbnr.
B725
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 00772 De Westerveer (Spanbroek)
Marcel Stroo (10-5-2008).

locatie

plaats
Spanbroek
plaatsaanduiding
gemeente
Opmeer, Noord-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Opmeer, sectie I, nr. 333
geo positie
X: 126046, Y: 522660
N: 52.69060, O: 4.95897
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Zomerdijk 18
1715 KJ Spanbroek
molenaar
Coen Rood
telefoon
0229-574350
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Grenen achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geteerde gepotdekselde planken.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Houten vijzel Ø 1,50 m.

versieringen

Zeer eenvoudige baard, zwart geteerd, met op een aparte plank 'Westerveer'.
(N.B. voorheen was deze plank aangebracht op de windpeluw).

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
46 houten rollen; kruihaspel
vlucht
17,00 m.
vang
Stutvang; 4 vaste stukken. Vangbalk met klos, vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 46 kammen
Bovenschijf 21 staven, steek 12,6 cm.
Onderbonkelaar 25 kammen
Vijzelwiel 30 kammen, steek 12,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,83

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Rood ✉︎ g.n. binnen 1994 1994 binnen aanw. 17,00
Rood ✉︎ g.n. buiten 1994 1994 buiten aanw. 17,00
Waasdorp ✉︎ g.n. buiten 1950 1950? buiten 1994 17,00
Pot ✉︎ 2177 binnen 1910 1910? binnen 1994 17,00
wiekverbeteringen

In 1950 kreeg deze molen op de buitenroede het systeem Fauël. Bij het vervangen van de roeden in 1994 is dit weer gewijzigd in Oud-Hollands.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. ✉︎ 569 1870 1900c aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de polder Westerveer, thans op vrijwillige basis
molenmaker
Willem Rus, Oude Niedorp (1873)
omwentelingen
geschiedenis

De molen van de polder Westerveer is een in 1873 gebouwde achtkante bovenkruier. Hij bemaalde de 181 ha. grote polder Westerveer als onderbemaling van het waterschap De Vier Noorder Koggen.

Nadat eerst in het begin van de 16e eeuw afzonderlijk enkele bemalingen tot stand waren gekomen, werd door alle belanghebbende partijen in dit gebied in 1537 een akkoord gesloten, waarbij besloten werd om het gehele ambacht onder een gemeenschappelijke bemaling te brengen.
Daar de landen in dit uitgestrekte gebied vanouds nogal ongelijk van hoogte waren, heeft dit in de loop der tijd tot veel problemen en twisten en tot afpolderingen met een eigen onderbemaling geleid. Zo ook bij de polder Westerveer die vanouds vrij laag en op vrij grote afstand van de molens en het gemaal van De Vier Noorder Koggen lag. Omdat er zelfs bij een gewone waterstand wateroverlast was, is men in 1873 ertoe overgegaan om deze lage landen van de rest van het waterschap af te scheiden.
Voor de bemaling ervan is toen de huidige vijzelmolen gebouwd. Het werk werd voor ƒ 6220,-- aangenomen door molenmaker Willem Rus uit Oude Niedorp.

De polder werd totaan de laatste ruilverkaveling uitsluitend met windkracht bemalen, maar thans kan het water aflopen in de Westerkogge; daarmee is de laatste polder van Noord-Holland die alleen op windkracht werd drooggehouden, verleden tijd.

Sinds 2001 is de molen eigendom van de Stichting De Westfriese Molens.


Constructie
In het polderarchief bevindt zich een handgeschreven bouwbestek van deze molen, waarvan blijkbaar tijdens de bouw is afgeweken. Hij is niet, zoals bedoeld was als binnenkruier, maar als buitenkruier gebouwd. Ook is de vijzel wat kleiner gehouden en de overbrengingsverhouding in verband hiermee veranderd.
Het achtkant is gemaakt van grenenhout. De kap kruit op houten rollen, in een kuip zonder neuten. De bovenas is ouder dan 1873 en moet dus uit een andere molen afkomstig zijn en is hier volgens overlevering omstreeks 1900 aangebracht.
Deze kleine molen was tot kort voor 1908 bewoond.


aanvullingen

toelichting naam

Deze molen is vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.

unieke eigenschap

De polder Westerveer was de laatste polder van Noord-Holland die uitsluitend op windkracht werd bemalen.

foto's

foto's