Molen D, Schagerbrug

Schagerbrug, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Molen D
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de afdeling D van de Zijpe en Hazepolder, thans op vrijwillige basis

adres
Grote Sloot 414
1751 LM Schagerbrug
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Molen D via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
02551
oude dbnr.
B707
Meest recente aanpassing
| Tellerstand
media-bestand
Molen 02551 Molen D (Schagerbrug)
Eric van der Eijk (18-10-2008)

locatie

plaats
Schagerbrug
plaatsaanduiding
gemeente
Schagen, Noord-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Zijpe, sectie B, nr. 880
geo positie
X: 113784, Y: 535974
N: 52.80945, O: 4.77595
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Groot maar wordt verminderd door beplantingen.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Grote Sloot 414
1751 LM Schagerbrug
molenaar
Abel van Loenen
telefoon
06-22304226
e-mail

social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Grenen achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geteerde gepotdekselde planken.
kap
Gedekt met riet
inrichting

IJzeren scheprad, Ø 5,40 m., breed 0,36 m., met 24 bladen, op houten wateras.
Woning in de molen.

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd met wit afgebiesde krullen, met het opschrift 'P D'

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 72 houten rollen. Binnenkruirad.
vlucht
23,50 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 59 kammen
Bovenschijfloop 25 staven, steek 13,4 cm.
Onderschijfloop 15 staven
Onderwiel 79 kammen, steek 15,7 cm.
Overbrengingsverhouding 2,26 : 1

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Blom ✉︎ ? binnen 2023 2023 binnen aanw. 23,50
Blom ✉︎ 8 buiten 2017 2017 buiten aanw. 23,50
Vaags ✉︎ 241 buiten 2010 2010 buiten 2017 23,50
Derckx ✉︎ 478 binnen 1984 1987 binnen 2023 23,50
Derckx ✉︎ 477 buiten 1984 1987 buiten 2010 23,50
Pot ✉︎ ? buiten ? buiten 1984? 23,50
Pot ✉︎ ? binnen ? binnen 1984? 23,50
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

over de wieken

12 oktober 2017 is de gedeelde roede gestreken, de nieuwe werd 8 november gestoken en nog geen week later was de molen weer maalvaardig.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 760 1871 1871? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de afdeling D van de Zijpe en Hazepolder, thans op vrijwillige basis

molenmaker
D. van Veen (1839)
omwentelingen
eigendomshistorie

Stichting de Zijper Molens sinds 1999; daarvoor C. Otter

geschiedenis

Molen D is een in 1839-1840 gebouwde achtkante binnenkruier. Hij bemaalde de 198 ha. grote afdeling D van de Zijpe- en Hazepolder op de Schermerboezem.

Blijkens een van omstreeks 1571-1572 daterende kaart heeft er ten tijde van de eerste bedijking van de Zijpe in deze afdeling geen molen gestaan. Vanaf het begin van de tweede bedijking blijkbaar wel, want op de van 1600 daterende kaart van de Zijpe staat op deze plaats een binnenkruier aangegeven.
In 1839 brandde poldermolen D af, waarna de huidige molen voor ƒ 8080,-- door D. van Veen werd gebouwd. Van Veen zette een, gezien de vlucht, zeer robuuste molen neer: het achtkant is zwaar uitgevoerd.

In 1950 werd de bemaling van deze afdeling overgenomen door de aangrenzende afdeling E, die al eerder op elektrische bemaling was overgegaan. Molen D werd buiten bedrijf gesteld en raakte geleidelijk in verval.

In 1958 volgde, voor een symbolisch bedrag, de verkoop aan een particulier. Deze laatste kreeg de verplichting, de molen te onderhouden. Hiervan kwam vrijwel niets terecht en diverse malen wisselde de molen nog van eigenaar/bewoner.
De laatste particuliere eigenaar, Cees Otter, zag wél kans om de situatie voor deze molen, tevens zijn woning, te verbeteren: een flinke restauratie, met tussenpozen uitgevoerd tussen 1987 en 1989, maakte molen D weer maalvaardig en sindsdien was deze ook geregeld in bedrijf, meestal door Otter zelf. 
Tien jaar later, 1999, verkocht Otter zijn molen aan de Stichting De Zijper Molens en verhuisde.

Bij de laatste herstelbeurt is het onderschijfloop verkleind, waardoor het scheprad duidelijk langzamer loopt dan voorheen; daarnaast is dat rad ook verdiept, zodat de tasting is verbeterd. Dat nieuwe onderschijfloop is toen ook voorzien van kunststof staven.

In 2010 kreeg de molen een nieuwe buitenroede, maar als gevolg van de problematiek rond dit type (gedeelde) roeden is ook deze molen in 2017 stilgezet. Het bestuur van de stichting De Zijper Molens handelde evenwel bijzonder alert: een nieuwe roede was snel besteld, waarna men de gedeelde roede kaalzette en op 12 oktober streek. De nieuwe roede is vervolgens op 8 november gestoken en 14 november 2017 was de molen weer maalvaardig.
Hiermee was deze molen de allereerste waar de problemen rond de gedeelde roeden waren overwonnen.

In 2023 werd vastgesteld dat ook de binnenroede aan vervanging toe was. Deze is in september dat jaar gestreken, waarna meteen de nieuwe roede werd gestoken.

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen wordt aangeduid naar de afdeling van de Zijpe en Hazepolder die hij kan bemalen.

foto's

foto's