Al in 1529 was een deel van het land van Veenhuizen, dat aan de noordoostkant van de toen nog niet drooggemaakte Heerhugowaard lag, door middel van kaden tegen het boezemwater beveiligd. De toenemende wateroverlast als gevolg van op de Waard uitmalende poldermolens leidde tot de overeenkomst van 1539 inzake de omlegging van de Langereis, een door het land van Veenhuizen naar de zeedijk bij Aartswoud lopende afwatering van de Geestmerambachtsboezem. De Heer van Veenhuizen kreeg hierdoor de mogelijkheid om zijn land binnen een bepoldering te brengen, die in 1545 blijkbaar nog niet werd bemalen. Vermoedelijk is de windbemaling in deze polder toch spoedig daarna ingevoerd. Op een van 1603 daterende kaart staat op de plaats van de huidige molen een binnenkruier aangegeven.
Het gedeelte polderdijk bij de molen maakt deel uit van een binnendijk, die na de overstroming van een groot gedeelte van West-Friesland in 1675, door verzwaring en verhoging van bestaande dijken tot stand kwam. Deze binnendijk liep van de voormalige zeedijk bij Aartswoud langs de Langereis tot aan de Berkmeer en moest bij doorbraak van de Drechterlandse of Vier Noorderkoggenzeedijk, de achtergelegen landen van Geestmerambacht en de Schager- en Niedorperkogge behoeden voor overstroming vanuit het oosten.
De molen is vóór 1864 vervijzeld. In 1879 werd aan de noordoostzijde van de polder een stoomvijzelgemaal bijgebouwd, maar dit moest in het begin van de jaren dertig verdwijnen voor de aanleg van de weg Niedorperverlaat - Hoorn. Ter vervanging van dit gemaal werd in 1934 naast de molen een elektrisch gemaal gebouwd, waarna de windmolen buiten gebruik kwam.
Na in de Tweede Wereldoorlog nog enige tijd in gebruik te zijn geweest, volgde stilstand en verval, sterker nog: rond 1957 wilde de polder wel van de molen af. Men wilde de molen laten slopen en op de fundering een nieuwe machinistenwoning bouwen. De Hollandsche Molen bracht het bestuur op andere gedachten: om te beginnen werd de woning in de molen verbeterd. In 1964 stak men een nieuwe roede (ter vervanging van een houten exemplaar) en werd ook het rietdek grondig hersteld. Evenwel bleef de molen toen buiten gebruik.
Een maalvaardige restauratie werd in 1971/72 uitgevoerd en daarna kwam de molen ook werkelijk weer in bedrijf. Dit ging - letterlijk - niet zonder slag of stoot: op 9 februari 1974 brak tijdens het malen de buitenroede. Deze gaf tijdens de val de binnenroede nog 'een tik' zodat ook die verboog. Nog hetzelfde jaar was deze schade al hersteld: de binnenroede werd gerepareerd en er kwam een nieuwe, nu ook gelaste, buitenroede.
Constructie
Het eiken achtkant staat op twee aan twee evenwijdig geplaatste penanten. Boventafelement, rolvloer, kuip en kap zijn al eens vernieuwd, vermoedelijk omstreeks het midden van de 19e eeuw.
De bovenas is een eerder gebruikte korte as, een voor Noord-Holland nogal ongebruikelijk type, waarvan er indeze provincie boven het IJ verder niet één meer aanwezig is. Te zien aan het opschrift erop is hij afkomstig uit een van de drie voormalige molens van de voormalige Binnenpolder onder Aartswoud. Omstreeks 1870-1880 is deze polder opgenomen in de bemaling van het Waterschap De Vier Noorder Koggen waarna de molens zijn afgebroken. Een as met nagenoeg gelijk opschrift is te vinden in de korenmolen te Sleen (Drenthe) en heeft dus dezelfde herkomst.
Duidelijk is te zien dat de voeghouten van de kap en de as bij elkaar horen, wat kan betekenen dat misschien zelfs de hele kap uit genoemde polder afkomstig is, of dat er tegelijk met de aanschaf van de ijzeren as een geheel nieuwe kap is gemaakt.
Oorspronkelijk was er een stutvang, maar deze is later veranderd in een Vlaamse vang.
Omstreeks 1892 zijn volgens overlevering door de gebroeders Poland, molenmakers te Heerhugowaard, in deze molen proeven genomen met een zelf uitgedachte, op een schroefpomp gelijkende en in de vijzelkuip liggende pompconstructie. Deze gaf blijkbaar bij voldoende wind veel water maar vormde een zodanige belasting voor de gaande werken dat de koningspil brak. Voor eigen rekening hebben zij toen een andere spil geplaatst.
Bij de restauratie in 1971-1972 is de molen tevens geschikt gemaakt voor diepere bemaling, door het aanbrengen van een langere vijzel en het verdiepen van de achterwaterloop. De molenvijzel heeft ook een elektrische aandrijving gehad, maar deze is in 2007 uit de molen weggehaald. In dezelfde tijd werd namelijk het elektrische gemaal naast de molen geheel gemoderniseerd. De molenvijzel draait tegenwoordig dus uitsluitend op windkracht!
Eind 2017 heeft men de houten kruirollen vervangen door stalen exemplaren.
b.jpg "2, Molen 00780 Veenhuizer molen (Heerhugowaard), Rob Pols (21-11-2009). | Database Nederlandse molens")
