Molen Bosmolen, Egmond aan den Hoef

Egmond aan den Hoef, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Bosmolen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
herbouwd
1993
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de Bosmolenpolder (van de Egmondermeer) op vrijwillige basis
adres
Hoeverweg 35
1934 PL Egmond aan den Hoef
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Bosmolen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
01101
oude dbnr.
B652
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 01101 Bosmolen (Egmond aan den Hoef)
Piet Glasbergen (2-9-2014).

locatie

plaats
Egmond aan den Hoef
plaatsaanduiding
gemeente
Bergen, Noord-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Egmond-Binnen, sectie G, nr. 1169
geo positie
X: 108533, Y: 517340
N: 52.64157, O: 4.70070
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Hoeverweg 35
1934 PL Egmond aan den Hoef
molenaar
Peter Heere
telefoon
072-511 0346
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
ja
op afspraak
ja
openingstijden
op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Eiken achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geteerde gepotdekselde planken.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Stalen vijzel Ø 1,80 m.; woning in de molen

versieringen

Zeer eenvoudige baard, zonder opschrift

Gevelsteen in de frontmuur van de achterwaterloop met het opschrift: „DE EERSTE STEEN AAN DIT VIJZELGEMAAL GELEGD DOOR R. KRAAKMAN CZ OUD 7 JAAR 19 MEI 1883"

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
63 houten rollen; binnenkruirad
vlucht
24,60 / 24,70 m.
vang
Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 55 kammen
Bovenbonkelaar 24 kammen
Onderbonkelaar 27 kammen
Vijzelwiel 31 kammen
Overbrengingsverhouding 1 : 2,00

hoogte
wiekvorm
Binnenroede Oud-Hollands; buitenroede systeem Fauël met steekborden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Straathof ✉︎ 71 binnen 1993 1993 binnen aanw. 24,60
Straathof ✉︎ 72 buiten 1993 1993 buiten aanw. 24,70
wiekverbeteringen

Bij de reconstructie van 1993 is de molen Oud-Hollands opgehekt. In 1999 kreeg de buitenroede het systeem Fauël (fokwieken) met steekborden.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Gieterij Hardinxveld ✉︎ 49 1993 1993 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
circa
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de Bosmolenpolder (van de Egmondermeer) op vrijwillige basis
molenmaker
?? (1565) Fa. Poland, Heerhugowaard (1993)
omwentelingen
geschiedenis

De Bosmolenpolder ontstond tijdens de droogmaking van de Egmondermeer in de 16e eeuw. Deze zeer grote droogmakerijk bestond, vanwege de verschillen in de diverse peilen, uit meerdere onderdelen. Eén daarvan was deze polder. 
Het bouwjaar van de Bosmolen werd altijd gesteld op 1565, of vlak daaromheen. Sinds 2021 kan over het bouwjaar van de huidige molen evenwel anders worden gedacht: onderzoek naar de leeftijd van het achtkant toegepaste hout heeft uitgewezen dat de eiken die hiervoor zijn gebruikt, in 1590 gekapt moeten zijn. Dit houdt in dat deze molen vermoedelijk iets jonger is, uit 1591 of 1592 is waarschijnlijk. De Bosmolen blijft hiermee een zeer oude molen.

In 1883 werd het scheprad vervangen door een vijzel, een grote herdenkingssteen herinnert hier nog steeds aan. In 1930 werd die vijzel voorzien van een Ericsson-installatie, zodat de bemaling niet langer afhankelijk was van de windkracht.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog stond deze molen met één roede. De Duitse bezetter eiste dat deze roede dwars kwam te staan: zo was er minder belemmering voor het dichtbij de molen gelegen vliegveld Bergen.

Niet helemaal duidelijk is, of de windkracht na 1945 nog gebruikt is. In 1953 werd de molen van zijn overgebleven roede en ook de bovenas ontdaan maar bleef steeds, als onderdak van het elektrisch gemaal, in behoorlijke staat bewaard.

Plannen om deze bijzonder mooi gelegen molen te rehabiliteren waren er al heel lang. Rond 1988 werd de Molenstichting Alkmaar en Omgeving daar speciaal voor opgericht. Het was toen ook mogelijk geworden, omdat inmiddels naast de molen een nieuw gemaal was gebouwd en de molen als poldergemaal niet meer nodig was.
Volledig herstel vond plaats in 1992/'93. Vervolgens heeft molenaar/bewoner Peter Heere het interieur geheel gereconstrueerd en tot een prachtig geheel gemaakt, alles zoveel mogelijk volgens oude indelingen en kleuren.

De molen staat uitsluitend met de vijzel 'aan', dus wordt er, als de molen draait, altijd ook gemalen.


aanvullingen

literatuur

Bart Slooten, 'De Egmonder- en Bergermeer: vier en een halve eeuw polder', in: Molenwereld 197 (2015) pp. 408 - 418.

foto's

foto's