Molen Udema's molen, Finsterwolde (Ganzedijk)

Finsterwolde (Ganzedijk), Groningen
b

korte karakteristiek

naam
Udema's molen
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen, pelmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

adres
Ganzedijk 71
9684 EP Finsterwolde
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Udema's molen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00561
oude dbnr.
B321
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 00561 Udema's molen (Finsterwolde (Ganzedijk))
Matthieu Hoogduin (24-11-2013)
De molen is versierd vanwege de doop van de molen.

locatie

plaats
Finsterwolde (Ganzedijk)
plaatsaanduiding
gemeente
Oldambt, Groningen
kadastrale aanduiding
Gemeente Finsterwolde, sectie D, nr. 782
geo positie
X: 270578, Y: 581166
N: 53.20473, O: 7.11730
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Ganzedijk 71
9684 EP Finsterwolde
molenaar
Michel Steemers / Jacqueline Sollart
telefoon
06- 83549736
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
ja
op afspraak
ja
openingstijden
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen
1 zolder met allerlei molen informatie.
bijzonderheden
Zondag 13-17 uur

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met dakleer, op stenen onderbouw
kap
Gedekt met verticaal gepotdekselde delen
inrichting

Twee koppel maalstenen en twee pelstenen; sleepluiwerk

versieringen

Zeer eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, zonder opschrift.

Kleine gevelsteen met de opschriften A.I.L.N. en 1868

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Voeghoutenkruiwerk; kruilier met kabel en stellinghaak
vlucht
19,50 m.
vang
Vlaamse vang; vangbalk met haak; vangstok; pal
overbrenging

Bovenwiel 67 kammen
Bovenbonkelaar 34 kammen
Spoorwiel 96 kammen
Pelschijfloop N 24 staven
Pelschijfloop Z 23 staven
Steenschijfloop O 27 staven
Steenschijfloop W 28 staven
Overbrengingsverhoudingen 1 : 7,01 / 6,75 (maalwerk) en 1 : 7,88 / 8,22 (pelwerk)

hoogte
van de stelling: 6,30 m.
wiekvorm
Binnenroede Oud-Hollands; buitenroede systeem Fauël met remkleppen
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Bremer/Dunning ✉︎ 307 buiten 2009 2009 buiten aanw. 19,50
Buurma ✉︎ 41 binnen 1974 1974? binnen 2009 19,50
Buurma ✉︎ 42 buiten 1974 1974 buiten aanw. 19,50
wiekverbeteringen

Zeer lang heeft de buitenroede zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen gehad. Later was dit op beide roeden aanwezig, de buitenroede bovendien met neusremkleppen en de voorzomen half-verdekkerd. De binnenroede had toen een Van Bussel-achtige stroomlijn.
Na herstel van de diverse stormschade van 1972 en 1973 kreeg de molen op beide roeden weer Oud-Hollands met zeilen.
Veel later, niet helemaal duidelijk is wanneer, is de buitenroede voorzien van het systeem Fauël (fokwieken) met bedienbare neusremkleppen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Muinck Keizer, J.M. de ✉︎ 112 1903 1903? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

omwentelingen
geschiedenis

De molen is gelegen aan de westzijde van het Zijldiep en is gebouwd in 1868 voor rekening van Antonie Josephus (Lubberts) Nieland, die de ruïne kocht van een ter plaatse afgebrande molen, gebouwd in 1854.
In 1890 werd Eltjo Dates Rentema eigenaar. Die bleef dat tot zijn overlijden op 31 januari 1918, waarna zijn zoon Tunjes Rentema de molen overnam. Vlak voor zijn overlijden in 1925 werd diens zoon Date Rentema eigenaar en ook die bleef dat tot zijn dood, 5 augustus 1946. 

Op 1 november 1946 kocht Jan Udema de molen (die op dat moment vanwege het overlijden van Date Rentema dus stilstond). Udema's eigen molen te Kroonpolder was door oorlogshandelingen in april 1945 onherstelbaar vernield. Willem Hendrik Udema, Jan Udema's zoon, heeft ook nog met de molen gemalen en verkocht deze in 1961 aan de toenmalige gemeente Finsterwolde.

Ten gevolge van de zware stormen van november 1972 en april 1973 raakte de molen behoorlijk beschadigd; kort daarna volgde herstel door de firma Roemeling & Molema.

Vanaf 1974 is de molen weer aan het draaien gebracht, nu op vrijwillige basis. Tot 1987 deed Theo J. Gibcus dat, daarna nam Gerda Koster dat over. Zij bleef hier tot op hoge leeftijd actief († 25 februari 2020). In 2016 had zij assistentie gekregen van Michel Steemers, één van de huidige molenaars.

Dit is één van de drie Groninger molens met de lange spruit tussen bovenwiel en windpeluw (de andere twee zijn de 'Zeldenrust' te Nieuw-Scheemda en de 'Eva' te Usquert).

 

aanvullingen

toelichting naam

Dat deze molen 'De Hoop' zou heten, is een misverstand. Volgens mededeling uit Finsterwolde heeft deze molen nooit een naam gehad, wél de aanduidingen Rentema's en later Udema's molen.
Op 24 november 2013 is de molen officieel met de naam "Udema's Molen" gedoopt, naar de laatste beroepsmolenaar. Dat is in lijn met de naamgeving van een aantal molens in de omgeving. De 'doop' werd Verricht door twee dochters van wijlen molenaar Udema.

wetenswaardigheden

Ganzedijk kwam begin 2008 in het nieuws nadat plannen bekend werden, dit uit ongeveer 60 huizen bestaand gehucht vanwege leegstand en verpaupering min of meer van de kaart te vegen. Slechts de molen en twee oude huizen zouden mogen overleven. Na veel protesten, vooral uit Ganzedijk zelf, werd alles opgeschort. Vanaf 2010 zijn hele stukken gerenoveerd en ziet het er allemaal veel beter uit.

foto's

foto's