Molen De Witte Molen / Looimolen, Nijmegen

Nijmegen, Gelderland
b

korte karakteristiek

naam
De Witte Molen / Looimolen
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1916 / 1933 / 1980 / 1983
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op professionele basis

adres
Looimolenweg 13-15
6542 JN Nijmegen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Witte Molen / Looimolen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00266
oude dbnr.
B255
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 00266 De Witte Molen / Looimolen (Nijmegen)
Marcel van Nies (20-8-2016)

locatie

plaats
Nijmegen
plaatsaanduiding
gemeente
Nijmegen, Gelderland
kadastrale aanduiding
Gemeente Neerbosch, sectie I, nr. 1468
geo positie
X: 186395, Y: 427670
N: 51.83674, O: 5.84272
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Looimolenweg 13-15
6542 JN Nijmegen
molenaar
Hans Titulaer
telefoon
024-378 1843 of 06-53667686
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden
dindag tot vrijdag 13.30 - 17.00 uur en zaterdag 10.00 - 14.00 uur
toegangsprijzen
winkelinformatie
Meelproducten van biologisch geteelde granen
meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
AKG lid
ja
bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen, geheel gewit
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Twee koppel 16der kunststenen op windkracht; één koppel 14der kunststenen, elektrisch aangedreven; graanreiniger; silo's; twee mengketels; zakkenklopper; sleepluiwerk; elevator

versieringen

Aardige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met in wit op donkergroene fonds de opschriften 'De Witte Molen' en daaronder '17 60'.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels. Kruilier.
vlucht
25,60 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangtrommel. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 71 kammen
Bovenbonkelaar 35 kammen
Spoorwiel 86 kammen
Steenschijflopen 28 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 6,23

hoogte
van de stelling: 6,15 m.
wiekvorm
Systeem Fauel met remkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 300 buiten 1979 1979/1983 buiten aanw. 25,60
Derckx ✉︎ 301 binnen 1979 1979/1983 binnen aanw. 25,60
wiekverbeteringen

Van 1916 tot 1933 had deze molen zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen op beide roeden.
Toen volgde het systeem Dekker (met zeilen) voor jaren. Omstreeks 1976 stond de molen, uitgediend, met kale roeden.
Nadat rond 1978/79 alle plannen voor een nieuw bedrijf waren gerealiseerd, kreeg deze molen op beide roeden het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen.
Na de ernstige brand van 1981 is de molen later, omstreeks 1983, opnieuw voorzien van fokken met remkleppen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Nijmeegsche IJzergieterij ✉︎ 1 1982 1983 aanw.
Schretlen & Co, D.A. ✉︎ 144 1868 1916 1981 05,15
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op professionele basis

molenmaker
?? (1760) J.C. Quist, Nijmegen (1916) Fa. van Beek, Oude Wetering (1933) Fa. Coppes, Bergharen (1979) Fa. Coppes, Bergharen (1983)
omwentelingen
geschiedenis

Deze molen is in 1760 gebouwd ter vervanging van een in dat jaar verbrande standerdmolen, die eigendom was van Mauritz de Bruyn en Jan Broesterhuysen. Die standerdmolen stond niet op dezelfde locatie, maar vermoedelijk op de stadswal. Op de nieuwe plek verrees een ronde stenen beltmolen.

In 1916 werd, ter verbetering van de windvang, de stenen romp hoger opgetrokken met een cilindrisch gedeelte. Als gevolg daarvan was het wiekenkruis (dat dus niet werd verlengd) niet meer bereikbaar voor behandeling van de zeilen. Daarom werd alles voorzien van zelfzwichting en de staart verlengd. Deze molen bood op die manier een zeer uitzonderlijke aanblik.
Langzaam maar zeker groeide alles uit tot maalbedrijf, hetgeen voor de windkracht slechte gevolgen had: in 1928 werd de molen grotendeels uitgesloopt en verbouwd tot maalderij.

In 1933 werd dit, onder invloed van de crisisjaren (brandstof was duur en wind gratis!) weer gewijzigd, niet in het minst de molen zelf: die kreeg een lage stelling (met behoud van de belt) terwijl onder de stelling - op de belt dus - een pakhuis werd gebouwd. De lange staart werd weer van normale lengte, er kwamen Dekkerwieken en een grotendeels nieuw gaandewerk waarbij, zeer uitzonderlijk voor een bovenkruier, één rechtstreeks door het bovenwiel aangedreven koppel stenen werd aangebracht.

Omstreeks 1955 moet aan het op windkracht malen een einde gekomen zijn: toenmalig molenaar Teunis Jansen overleed en zijn opvolgers kochten een hamermolen.

In 1974 kwam de toen al jaren buiten bedrijf zijnde en vervallen molen in bezit van de gemeente Nijmegen.
In 1978-1979 volgde een ingrijpende restauratie, met daarbij een grote ombouw tot stellingmolen. Zonder pardon heeft men de - nog steeds aanwezige - belt afgegraven!
Naar de geest van die tijd bracht met fokwieken met zeilen aan en kreeg de molen een meer gebruikelijk gaandewerk, met spoorwiel en steenschijven.

Deze situatie was geen lang leven beschoren: op 6 november 1981 werd de nog maar pas gerestaureerde molen door een felle binnenbrand geteisterd, vermoedelijk als gevolg van vonken bij laswerk. Van buiten leek de schade mee te vallen maar het binnenwerk was vrijwel verwoest.

Het heeft twee jaar geduurd voordat de molen hersteld was. Er moest ook heel wat gebeuren: zo heeft men van de stenen romp het door de brand aangetaste bovenste gedeelte geheel afgebroken en daarna weer opgemetseld.

Na dit grote herstel kwam de molen opnieuw als ambachtelijk maalwerktuig in bedrijf en is dat nog steeds.

 

aanvullingen

toelichting naam

Naast de huidige naam "De Witte Molen" staat de molen bekend als "Looimolen"; de molen was vroeger namelijk ook runmolen.
Wanneer de naam "De Witte Molen" in gebruik kwam, is niet bekend; de stenen romp wordt inderdaad al zeer lang gewit.

unieke eigenschap

Een molen die vaak van uiterlijk en innerlijk is veranderd en in dat opzicht uniek!

foto's

foto's