Molen De Nieuwlandse Molen, Hoek van Holland

Hoek van Holland, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
De Nieuwlandse Molen
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
poldermolen
bouwjaar
herbouwd
1988
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de polder Nieuwland en Noordland, op wind- of elektrische kracht
adres
Nieuwlandse Molenpad 52
3151 XH Hoek van Holland
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Nieuwlandse Molen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
02772
oude dbnr.
B991
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 02772 De Nieuwlandse Molen (Hoek van Holland)
Luc Ruijgt (19-7-2015)

locatie

plaats
Hoek van Holland
plaatsaanduiding
gemeente
Rotterdam, Zuid-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Hoek van Holland, sectie A, nr. 220
geo positie
X: 69904, Y: 444756
N: 51.98468, O: 4.14842
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Belangrijk, fraai gelegen tussen ’s Gravenzande en Hoek van Holland.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Nieuwlandse Molenpad 52
3151 XH Hoek van Holland
molenaar
Luc Ruijgt / Rob van Zijll
telefoon
06-39678081
e-mail

social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden
op afspraak, als de molen draait en tijdens de Westlandse molendag (laatste zaterdag in juni)
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Eiken achtkant, gedekt met riet, op stenen onderbouw
kap
Gedekt met riet
inrichting

Stalen vijzel in de molen, Ø 1,80 m. op wind- of elektrische kracht; elektromotor 35 pk.

versieringen

Eenvoudige baard, meegebogen met de kuip, donkergroen geverfd, met het opschrift:
ANNO 1584
DE NIEUWLANDSE MOLEN

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 45 ijzeren rollen. Kruirad.
vlucht
23,80 m.
vang
Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 56 kammen
Bovenschijfloop 19 staven, steek 15,0 cm.
Onderwiel 37 kammen
Vijzelwiel 54 kammen, steek 12,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,02

hoogte
van de stelling: 5,60 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 200 buiten 1976 1976 buiten aanw. 23,80
Derckx ✉︎ 201 binnen 1976 1976 binnen aanw. 23,80
Pot ✉︎ 2154 buiten 1910 1910? buiten 1976 23,10
Pot ✉︎ 1511 buiten 1887 1887? buiten 1976 23,40
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
onbekend ✉︎ ? ? aanw. 05,15
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de polder Nieuwland en Noordland, op wind- of elektrische kracht
molenmaker
? (16e eeuw) Fa. Verbij, Hoogmade (1988)
omwentelingen
eigendomshistorie

Hoogheemraadschap van Delfland is eigenaar sinds 1 juni 1977; daarvoor de polder Nieuwland en Noordland

geschiedenis

De Staten van Holland en Westfriesland verleenden bij besluit van 16 juni 1580 vergunning tot het stichten van een molen in de polder Het Nieuwland, voor gezamenlijke rekening van de polders Het Nieuwland en Het Noordland. Met de bouw werd begonnen in 1580 maar deze duurde om onduidelijke redenen vier jaar. In 1584 werd de molen opgeleverd. Of dit de huidige molen betreft is niet duidelijk. Wel is deze molen zeer oud en oorspronkelijk als binnenkruier gebouwd.

De molen bemaalde de ca. 525 ha (opvoerhoogte tot 1,40 m.) grote polder tot 1947 met een scheprad. In de molen was tot dat jaar een woning aanwezig. In 1947 werd de woning uitgebroken en werd het scheprad vervangen door een schroefpomp met elektrische hulpaandrijving.
Rond 1948 brak tijdens het malen brand uit. Molenaar Van der Knijff kon het snel blussen. Het kort daarvoor aangebrachte halslager bleek de schuldige; dit was niet goed geconstrueerd en daardoor oververhit geraakt.

In 1962 werd de schroefpomp vervangen door een vijzel. In 1975/1976 werd een vrij omvangrijke restauratie uitgevoerd, waarbij de rietbedekking van de romp en de kap, alsmede het wiekenkruis vernieuwd werden.
In 1985 vroeg de Stichting Verbetering Tuinbouwstructuur Westland toestemming aan Delfland voor de ontwikkeling van glastuinbouw tot vlak bij de molen. In Delflands Keur is bepaald dat in verband met het windrecht niet hoger gebouwd mag worden dan 2,50 m. gemeten vanaf onderkant van de wiek in de laagste stand en dit over een afstand van 375 m. Dit hield in dat de molen verhoogd moest worden.
In overleg met Monumentenzorg en de afdeling Molenzaken van de Provincie Zuid-Holland, werd in 1988 overgegaan tot een verhoging van de molen met 5,60 m. en werd hiermee de tweede poldermolen in Zuid-Holland met stelling. Tevens is toen de centrifugaalpomp verwijderd en de pompkoker volgestort met zand.

De constructie van de stalen vijzel met spil was tot voor kort zodanig, dat de molen niet 'uit het werk' kon draaien. Door het aanbrengen van schietstaven is draaien 'zonder werk' sinds 2006 ook mogelijk.

Hoewel de constructie zeer waarschijnlijk uit 1580-1584 stamt, zijn er hooguit enkele onderdelen, zoals korbelen, delen van achtkantstijlen en het boventafelement, nog origineel. Wél is in de - zeer ruime - kap nog goed te zien dat de molen als binnenkruier werd gebouwd (al is die kap in het ruim 400-jarig bestaan ongetwijfeld tenminste één keer geheel vernieuwd); één kram is opzettelijk bewaard gebleven en ook de ogen van de andere (voormalige) krammen zijn nog aanwezig. Andere bijzonderheid in de kap is het vrij ver naar achteren liggende bovenwiel.

Generaties lang was de familie Van der Knijff hier molenaar; er wordt daarom wel gesproken van 'de molen van Knijff'. Tot in het begin van de twintigste eeuw was de molen vrijwel geheel geteerd. De oude Van der Knijff heeft toen op eigen initiatief een nieuwe kleurstelling ingebracht en de molenaars hebben tot ca. 1980 de molen ook altijd zelf geschilderd. Het meeste klein onderhoud werd in eigen beheer gedaan, soms met medewerking van bevriende tuinders.
Hoewel door de verhoging tot stellingmolen de windvang gehandhaafd bleef, is hierdoor wel het oorspronkelijke karakter van de molen sterk veranderd.

De molen draait geregeld, waarbij dan vaak de polder wordt bemalen.

In het najaar van 2011 is eerst de kap geheel opnieuw met riet gedekt; daarna is begonnen aan de romp. Op 18 december 2011 is de molen met het nieuwe rietdek met een bescheiden feest weer in werking gesteld.
Hier is het niet bij gebleven: zo zijn de koppen van de voeghouten in kunsthars aangevuld, is het hekwerk van het gevlucht geheel gereviseerd en zijn de roeden doorgehaald. Er is met succes een vogelwering onder de kap aangebracht om het al jaren slepende probleem van nestelende vogels tegen te gaan. Verder zijn de korte spruit en een korte schoor vernieuwd. Tenslotte is de molen geheel geschilderd.


aanvullingen

toelichting naam

Deze molen wordt vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.

unieke eigenschap

Merkwaardige is de plaatsing van de roosterhouten in de voeghouten: niet radiaal maar evenwijdig aan de lange spruit.

Bij de verhoging is de lage kruibank gehandhaafd. Dit is voor een stellingmolen uiterst ongewoon.

foto's

foto's