Molen No.3, Aarlanderveen

Aarlanderveen, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Molen No.3
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Drooggemaakte Polder aan de Westzijde van Aarlanderveen (derde trap)

adres
Kortsteekterweg 24
2407 AG Alphen aan den Rijn
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Molen No.3 via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00050
oude dbnr.
B941
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 00050 Molen No.3 (Aarlanderveen)
Frank Hendriks (26-1-2020)

locatie

plaats
Aarlanderveen
plaatsaanduiding
gemeente
Alphen aan den Rijn, Zuid-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Alphen aan den Rijn, sectie B, nr. 1230
geo positie
X: 108708, Y: 458888
N: 52.11628, O: 4.71134
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Grenen achtkant, gedekt met riet, op gemetselde voet van 2,00 m.
kap
Gedekt met riet
inrichting

IJzeren scheprad in de molen, Ø 6,30 m.; breed 0,48 m.
Woning in de molen

versieringen

Sierlijke baard, lichtblauw geverfd met enig geel geverfd lofwerk, met tussen de koppen van voeghouten en steunder het opschrift 'herbouwd 1823' en daaronder 'JDDz' en' WVE'.
(N.B. JDDz staat voor: Joannis Damen Dzn., degene die deze molen in 1823 herbouwde).

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 48 houten rollen. Kruirad.
vlucht
27,15 / 27,35 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel.
overbrenging

Bovenwiel 65 kammen
Bovenschijfloop 36 staven, steek 12,5 cm.
Onderschijfloop 24 staven
Onderwiel 93 kammen, steek 15,5 cm.
Overbrengingsverhouding 2,15 : 1

hoogte
wiekvorm
Systeem Fauël met steekborden op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Straathof ✉︎ 336 binnen 2019 2019 binnen aanw. 27,15
Straathof ✉︎ 337 buiten 2019 2019 buiten aanw. 27,25
Derckx ✉︎ 535 buiten 1986 1987 buiten 2019 27,35
media-bestand
Roede 239, Derckx
Derckx
✉︎ 239 binnen 1977 1977 binnen 2019 27,15
Pot ✉︎ 1936 buiten 1903 1903 buiten 1987 27,00
Pot ✉︎ 1766 binnen 1896 1896 binnen 1977 27,00
wiekverbeteringen

Vanaf 1936 was deze molen op beide roeden uitgerust met het systeem Dekker. In 1966 werd dit vervangen door het systeem Fauël (fokwieken). In eerste instantie waren dat vaste fokken, later kregen deze steekborden.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. ✉︎ 189 1858 aanw. 04,25
wateras
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. ✉︎ 284 1861 1915 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Drooggemaakte Polder aan de Westzijde van Aarlanderveen (derde trap)

molenmaker
Johannis Damen, Leur (1823)
omwentelingen
eigendomshistorie

De Stichting Molenviergang Aarlanderveen is eigenaar sinds 1963, daarvoor was dat steeds de Drooggemaakte Polder aan de Westzijde van Aarlanderveen.

geschiedenis

Deze molen is bovenmolen de Drooggemaakte polder aan de westzijde van Aarlanderveen (ca. 450 ha) en heeft een opvoerhoogte van 1,25 m. Tot de dag van vandaag is de molen in bedrijf voor deze bijzondere polder: een polder met drietrapsbemaling en een vierde molen die een apart gedeelte als onderbemaling voor zijn rekening neemt.

De oorspronkelijke molen werd in 1786 gebouwd door Gerrit van Eijk, molenmaker te Korteraar voor ƒ 9150,-- en Leenderd van der Starre, metselaar te Zevenhuizen, voor ƒ 2045,--.
In juli 1823 brandde die molen tot op de onderbouw af. De herbouw werd op 20 augustus 1823 aangenomen door Johannis Damen Dz. te Leur voor ƒ 9999,--. Op de uit 1786 daterende veldmuren werd een geheel nieuwe molen gebouwd. Deze dient de polder tot de dag van vandaag. 

Jarenlang was deze molen zonder grote problemen in bedrijf, tot in de 21ste eeuw. Toen moest enige malen flink worden ingegrepen om de maalvaardigheid instand te houden. 
In april 2010 werd begonnen met een herstelbeurt waarbij de kap opnieuw met riet werd gedekt; spantring en roosterhouten werden hersteld en waar nodig vernieuwd. Er kwam een nieuwe staartbalk, bovenschijf en gang kammen in het bovenwiel. Daarna is de woning in de molen grondig onderhanden genomen.

Eind 2018 moest deze molen opnieuw stilstaan: het onderwiel was 'op' en diende geheel te worden vernieuwd. Op 8 november heeft men het oude wiel verwijderd en daarna volgde het monteren van het nieuwe. Op 22 november was de molen alweer maalvaardig. 

Hier bleef het bepaald niet bij: in april 2019 begon een nieuwe, ingeplande, zeer grote herstelbeurt. Voor- en achterwaterloop werden grondig nagekeken en daartoe enige tijd drooggezet. Ook kreeg het achtkant geheel nieuw riet en werden beide roeden vervangen. 
Op 4 oktober 2019 kon de molen, nadat al proefgemalen was, er weer vol tegenaan nadat het enige dagen stevig had geregend. De bemaling was zolang verzorgd door het elektrisch hulpgemaal. 

Molenaars op deze molen:
Gerrit van Duuren (ca. 1800 - vermeld in 1816)
Cornelis van der Bijl (tussen 1831 en 1850)
Leendert van der Bijl (vermeld rond 1885)
Dirk van Harten (vermeld eind 19e eeuw)
Dirk van Harten Dzn. (ca. 1942 - 1966)
Pieter Slingerland (1966 - 1968)
Leo Witteman (1968 - 1969)
Pieter 'Piet' van den Bosch (1969 - 2009)
Eric van den Bosch (2009 - 2020)
Joël Grootendorst (2020 -     

aanvullingen

toelichting naam

De molen wordt, ter onderscheiding van zijn buurmolens, aangeduid met een cijfer.

foto's

foto's