Molen Brassers Molen, Biggekerke

Biggekerke, Zeeland
b

korte karakteristiek

naam
Brassers Molen
modeltype
Ronde molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op professionele basis

adres
Oostweg 4
4373 RA Biggekerke
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Brassers Molen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
03556
oude dbnr.
B863
Meest recente aanpassing
| Tellerstand
media-bestand
Molen 03556 Brassers Molen (Biggekerke)
Jesse Bergquist (26-2-2022)

locatie

plaats
Biggekerke
plaatsaanduiding
gemeente
Veere, Zeeland
streek
Walcheren
kadastrale aanduiding
Gemeente Valkenisse, sectie G, nr. 202
geo positie
X: 26225, Y: 391467
N: 51.49749, O: 3.53260
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Zeer groot maar wordt uit sommige hoeken beperkt door beplantingen

contact en bezoek

bezoek/postadres
Oostweg 4
4373 RA Biggekerke
molenaar
Sjaak Brasser / Ruben de Vos
telefoon
0118-551323
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden

Winkel: dinsdag t/m zaterdag 9:00 - 12:00 en 13:00 - 18:00 uur. 
Niet op zondag.

toegangsprijzen
winkelinformatie

Verkoop van allerhande meel- en streekproducten; verder dierenvoeding en artikelen voor de ruitersport. 

meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Op afspraak; voor info zie mailadres. 

AKG lid
ja
bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen, geheel wit gekalkt
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Twee koppel 16der blauwe stenen; centrifugaalbuil; sleepluiwerk; elektrisch luiwerk

versieringen

Aardige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift 'Anno 1712' en onderaan een kleine uitgezaagde fles; een verwijzing naar Vlissingen (waar Biggekerke ooit toe behoorde).

Gevelsteen, links naast de westelijke toegangsdeur, met in rode ingehakte letters het opschrift:
"1896 2 mei 1936
NICOLAAS REMIJN
* GOES 5-IV-1878
molenaarsknecht bij
ADRIAAN BRASSER
Ik werk reeds VEERTIG jaar
als maalkecht bij den molenaar
Een goede BAAS was steeds mijn deel
geen ARBEID was mij ooit te veel".

N.B. Deze gevelsteen werd door jhr. mr. F.L.J. van Rijckevorsel aangeboden bij het veertigjarig jubileum van Klaas Remijn. Klaas Remijn (1878-1951) was naast een leven lang molenaarsknecht bij Brasser ook een bekend verzamelaar van molenansichtkaarten.

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; 24 ijzeren rollen. Kruilier.
vlucht
21,50 m.
vang
Stutvang; 4 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 62 kammen
Bovenbonkelaar 33 kammen, steek 10,1 cm.
Spoorwiel 82 kammen
Steenschijflopen 26 en 23 staven, steek 7,9 cm.
Overbrengingsverhoudingen 1 : 5,93 en 1 : 6,70

hoogte
wiekvorm
Binnenroede Oud-Hollands; buitenroede systeem Fauël met automatische remkleppen
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 352, Straathof
Straathof
✉︎ 352 binnen 2021 2023 binnen aanw. 21,50
media-bestand
Roede 265, Straathof
Straathof
✉︎ 265 buiten 2012 2012 buiten aanw. 21,50
Derckx ✉︎ 507 binnen 1985 1985 binnen 2023 21,50
media-bestand
Roede 214, Derckx
Derckx
✉︎ 214 buiten 1977 1977 buiten 2011 21,50
Pot ✉︎ 2465 binnen 1920 1952 buiten 1977 21,50
De Troye ✉︎ g.n. buiten 1899 1899 buiten 1951 21,50
Pot ✉︎ 518 binnen 1869 1869 binnen 1985 21,50
wiekverbeteringen

Deze molen kreeg in 1977 op de (toen nieuwe) buitenroede het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen. Dit systeem werd in 2012, toen deze roede vervangen werd, weer aangebracht, maar nu in aluminium. De binnenroede heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 17, Boddaert & Co.
Boddaert & Co.
✉︎ 17 1869 1869 aanw. 04,06
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op professionele basis

omwentelingen
geschiedenis

Deze korenmolen werd in 1712 in opdracht van de stad Vlissingen gebouwd en steeds voor zeven jaar verpacht. Pieter Olbertijn kocht in 1792 de molen van de stad en verkocht deze in 1833 aan Jan Olbertijn.

In 1852 werd Hendrik Brasser Pzn., afkomstig uit Koudekerke, eigenaar. Hij overleed echter al in 1863, slechts 40 jaar oud. Zijn weduwe, Kornelia Brasser-Simonse, hertrouwde in 1864 met de van de Dijkmolen te Westkapelle afkomstige Adriaan den Hollander.
Vervolgens was Zacharias Brasser eigenaar. Ook deze werd niet oud: hij overleed op 17 december 1900 op 44-jarige leeftijd. Nadat bedrijf en molen vervolgens enige tijd te koop hadden gestaan, kocht in 1902 zijn weduwe Janna Brasser-Wijkhuijs de zaak (en dus de molen). Via vererving werd in 1916 Adriaan Brasser eigenaar; in 1952 ging het bedrijf over naar een volgende Zacharias Brasser en weer later naar diens zoon Adriaan, beter bekend als Adri (deze overleed 29 december 2021). 
Anno 2021 vormen Zacharias 'Sjaak' Brasser en diens neef Ruben de Vos de zevende en achtste generatie die ambachtelijk maalt.

In het bij de molen gelegen pakhuis is tegenwoordig een mechanische maalderij met dubbele maalstoel ingericht. In de winkel worden, naast allerhande meel- en streekproducten, ook een groot assortiment diervoeders en benodigdheden voor de ruitersport verkocht.

Deze molen is sinds de bouw onafgebroken in bedrijf gebleven. Dat betekent natuurlijk niet, dat er nooit iets moet worden vernieuwd: in 1977 werd de buitenroede vervangen en in 1985 de binnenroede; in beide gevallen nadat de oude roede tijdens het malen was gebroken.
Nadat in 1977 een nieuwe gelaste roede was gestoken, werd deze meteen voorzien van fokken met automatische remkleppen. Het was de eerste en vooralsnog enige wiekverbetering hier. In 1980 werden zowel bovenwiel als -bonkelaar vernieuwd. De laatste vernieuwingen waren het spoorwiel in 1996 en de steenzolder in 1998.

Op 30 november 2011 werd de buitenroede gestreken, nadat bij een controle was gebleken dat een stuiklasnaad was gescheurd en de plaatdikte hier en daar te gering was geworden. Brasser moest enige tijd met één roede malen.
Een nieuwe buitenroede werd op 11 juli 2012 gestoken. Deze is thermisch verzinkt (was nog niet eerder op een niet-gedeelde roede toegepast) en wederom voorzien van fokken met automatische remkleppen, ditmaal echter in aluminium.

In 2021 bestelde Sjaak Brasser een nieuwe binnenroede. Deze werd in december dat jaar geleverd en vervolgens bij de molen neergelegd. Steken was er vooralsnog niet bij.
Pas in de late zomer van 2023 kwam het vervolg hierop: op 21 augustus was de firma Straver druk bezig met het kaalzetten van de oude binnenroede. Tegelijk werkte men aan de ophekking van de nieuwe. Op 28 augustus werd dan de oude binnenroede gestreken en de nieuwe gestoken. Niet lang daarna maalde Brassers molen als vanouds. 

Nog een paar technische details:
De vangstukken zijn niet meer verbonden via maanijzers (de groeven daarvan zijn nog goed te zien), maar door een rondgaande ijzeren band aan de buitenzijde.
De achterzijde van de bovenas is om opwippen tegen te gaan verzwaard met een ijzeren ketting en stukken ballast.

Een opmerkelijke conclusie over het wiekenkruis in de 19de eeuw: nadat in 1985 de oude binnenroede was gebroken, bleven de restanten nog enige tijd bewaard. Zo kon worden vastgesteld, dat dit een zeer oude Potroede, met het (bijzonder lage) nummer 518, was. Deze moet in 1869, direct nadat de gietijzeren bovenas was aangebracht, zijn gestoken. Bewijs hiervoor staat de Middelburgsche Courant van 2 september 1869: daarin biedt molenaar Den Hollander "een stuk molenas" én een houten roede te koop aan.
In dit verband is het evenwel ook opmerkelijk dat deze molen pas in 1952, meer dan 80 jaar dus nadat een ijzeren as en roede waren gestoken, voor het eerst een metalen buitenroede kreeg.

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen heeft geen echte naam, maar wordt wel aangeduid als 'Brassers Molen', naar de familie die hem sinds 1852 in bezit heeft en bemaalt.

literatuur

Frans Weemaes, 'Over een molenverzameling (2)', in: Molenwereld 164 (2012) 392 - 396.
Willem Staat, Twee eeuwen molenaars Brasser, in: De Nieuwe Molenwereld 2 (2018), pp. 37 - 42.

trivia

Tijdelijk maar één roede hebben hoeft geen beletsel te zijn om veel te draaien: in 2012 werden in een half jaar tijd 382.000 omwentelingen gemaakt (wat dan niet door twee hoeft te worden gedeeld...).

foto's

foto's