Molen Lonnekermolen, Lonneker

Lonneker, Overijssel
b

korte karakteristiek

naam
Lonnekermolen
modeltype
Ronde molen, beltmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Lonneker Molenweg 80
7525 PC Lonneker
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Lonnekermolen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
02720
oude dbnr.
B790
Meest recente aanpassing
| Bezoekmogelijkheid
media-bestand
Molen 02720 Lonnekermolen (Lonneker)
Willem Jans (1-7-2001).

locatie

plaats
Lonneker
plaatsaanduiding
gemeente
Enschede, Overijssel
kadastrale aanduiding
Gemeente Lonneker, sectie D, nr. 1718
geo positie
X: 259807, Y: 474580
N: 52.24928, O: 6.92202
biotoopwaarde
2 (bedenkelijk)
landschappelijke waarde
Tamelijk gering; de molen is helaas uit veel richtingen door hoge beplantingen omgeven.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Lonneker Molenweg 80
7525 PC Lonneker
molenaar
Frank de Bont en diverse molenaars-in-opleiding.
telefoon
053-4310091 (winkel)
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Molen en winkel: woensdag 13.00 - 16.00 uur; zaterdag 10.00 - 16.00 uur.
Van 1 mei tot 1 november ook donderdag en zondag 13.00 - 16.00 uur.

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Op afspraak.
Met succes, want in 2024 zijn er tot dusverre al 23 aanmeldingen! 

bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, beltmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen, romp voorzien van een extra rietlaag.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Twee koppel 15der kunststenen; silo; buil; mengketel; sleepluiwerk; jacobsladder

versieringen

Zeer eenvoudige baard, wit geverfd, zonder opschrift

Windvaan met de initialen 'BWB' en 'het jaartal 1851.
(N.B. 'BWB' verwijst naar bouwheer Benjamin Willem Blijdenstein)

De extra rietlaag rond de stenen romp is voorzien van het jaartal '1995'.

plaats bediening
beltmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
IJzeren rollen; kruilier
vlucht
23,75 m.
vang
Vlaamse vang; vangbalk met duim; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 63 kammen
Bovenbonkelaar 30 kammen, steek 11,5 cm.
Spoorwiel 83 kammen
Steenschijflopen 25 staven, steek 9,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,97

hoogte
van de belt: 3,00 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Buurma ✉︎ 152 buiten 1984 1985 buiten aanw. 23,75
Buurma ✉︎ 153 binnen 1984 1985 binnen aanw. 23,75
wiekverbeteringen

Van 1925 tot 1962 had deze molen op beide roeden zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen. Bij een restauratie, die in 1964 werd voltooid, is dit verwijderd en gewone Oud-Hollandse ophekking (met zeilen) aangebracht.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Sallandia ✉︎ g.n. ? aanw. 04,10
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
eigendomshistorie

Sedert 9-4-2016 is het beheer van de Lonneker Molen overgegaan van de gemeente Enschede naar de Stichting Erfgoed Lonneker; de exploitatie is van de Stichting Lonneker Molen eveneens overgegaan naar de Stichting Erfgoed Lonneker

geschiedenis
Deze molen is opvolger van een in 1847 afgebrande voorganger. De resten daarvan werden door de weduwe Ten Dam-Weernink verkocht aan B.W. Blijdenstein, die tegenover de plaats waar de oude molen had gestaan aan de Lonneker Molenweg een stenen beltmolen liet bouwen. In 1851 werd deze nieuwe molen in gebruik genomen.

Vanaf de bouw in 1851 moet de molen problemen hebben gehad wat betreft vochtdoorslag: daarom had men reeds in 1865 de stenen romp van een extra rietdek voorzien. In 1964 werd deze merkwaardige constructie verwijderd; in 1995 werd deze wederom aangebracht. Blijkbaar was het vochtprobleem nog allerminst opgelost. 

Zeer opvallend en merkwaardig is, dat deze molen ook als verfmolen heeft gediend! In 1854 werd voor het eerst bericht over 'een verfhoutstoomwerktuig van 14 paardenkracht', die bovendien was voorzien van een stoommachine. Het is onduidelijk hoe lang de Lonneker Molen als verfhoutmolen dienst heeft gedaan. In 1865 werd hij nog met de benaming 'stoom-verfhoutmolen' aangeduid. Evenwel moet worden aangenomen dat in de molen in diezelfde tijd ook (op windkracht) graan werd vermalen.

Bij de roemruchte stormramp van 10 augustus 1925, die vooral in Borculo grote schade aanrichtte, werd ook deze molen beschadigd. De kap schoof gedeeltelijk van de romp maar bleef hangen. De molen werd hersteld en was in november 1925 weer maalvaardig.
Het moet een zware slag zijn geweest voor de familie Blijdenstein, op dat moment voor het eerst sinds jaren weer eigenaar: men had eerder in 1925 fors in de molen geïnvesteerd en onder meer zelfzwichting op beide roeden laten aanbrengen.

In 1964 verdween de zelfzwichting die deze molen dus sinds 1925 had. Na deze restauratie draaide de molen niet; dat gebeurde pas weer in 1985, nadat men een flinke opknapbeurt had uitgevoerd. 

Ook in 1925 was al duidelijk dat de omgeving om goed te kunnen malen bepaald niet ideaal was: op heel veel plaatsen was er rond de molen begroeiing. Dat is er in de loop der jaren alleen maar slechter op geworden. Maar ondanks die slechte omgeving wordt de molen regelmatig in werking gesteld, waarbij ook wel wordt gemalen.

In de nacht van 12 op 13 februari 2016 raakte de molen door brand behoorlijk beschadigd. Door de bijzondere constructie van een extra rietlaag om de stenen romp heen, bleef de schade beperkt tot die rietlaag zelf (die door de brandweer tijdens de brand deels werd verwijderd). Algehele verwoesting van de molen is in ieder geval voorkomen.
Kort na de brand werd duidelijk dat de schade aan molen en maalwerk niet onoverkomelijk was. De voor zaterdag 13 februari geplande feestelijke overdracht in erfpacht van de gemeente Enschede aan de Stichting Erfgoed Lonneker werd vanwege de brand uitgesteld en vond daarom plaats op 9 april. In diezelfde periode was al begonnen met herstel van het bijzondere rietdek. Al met al was deze molen betrekkelijk kort na de brand alweer maalvaardig.

In de zomer van 2020 begon een zeer ingrijpende klus: meest opvallend was het deels afgraven van de molenbelt, om een vochtwerende laag aan te kunnen brengen. Ook heeft men in de molen diverse balken herzien (aangegoten met kunsthars). Kort daarna was de molen weer maalvaardig.

 

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen wordt vernoemd naar het dorp waar hij staat.

unieke eigenschap

De enige stenen molen van Nederland met een extra rietbedekking.

literatuur
Esselink, Erwin, 'Molens in de stormramp van 1925', in: Molenwereld 141 (2010) 377-37.
Herman Kaptein, 'Nijverheid op windkracht' (Hilversum 2017), pp. 378-381.

foto's

foto's