Molen Windlust, Vorstenbosch

Vorstenbosch, Noord-Brabant
b

korte karakteristiek

naam
Windlust
modeltype
Ronde molen, beltmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1900
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Kerkstraat 22
5476 KC Vorstenbosch
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Windlust via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
01931
oude dbnr.
B606
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 01931 Windlust (Vorstenbosch)
Frank Hendriks (10-6-2021)

locatie

plaats
Vorstenbosch
plaatsaanduiding
gemeente
Bernheze, Noord-Brabant
kadastrale aanduiding
Gemeente Nistelrode, sectie E, nr. 1959
geo positie
X: 166351, Y: 407071
N: 51.65236, O: 5.55123
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Kerkstraat 22
5476 KC Vorstenbosch
molenaar
Jan Smolenaers / Marcel Voorneman
telefoon
06-1626 2977
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Vrijdag 10.30 - 15.00 uur en op afspraak

toegangsprijzen

Vrij toegang!

winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Project: Zo gaat de molen. zie Cubebernheze.nl en Plein23.nl

bijzonderheden

Bezoek buiten openings tijden kunt u bellen naar: Marcel Voorneman 0616262977 Meestal als u voor een dichte deur staat zal Jan Smolenaers die tegenover de molen woont de deur voor u openen.

constructie

modeltype
Ronde molen, beltmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen, deels conisch, deels cylindrisch gemetseld; geheel gewit
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 16der kunststenen; sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige, met de vorm van de molenromp meegekromde baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift "Wind lust".

Op de achterbaard (zelfde kleurstelling als de voorbaard) eveneens de naam "Wind Lust".

plaats bediening
beltmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels. Kruilier.
vlucht
25,00 m.
vang
Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangtrommel.
overbrenging

Bovenwiel 67 kammen
Bovenschijfloop 32 staven, steek 12,6 cm.
Spoorwiel 73 kammen
Steenschijfloop 28 staven, steek 9,3 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 5,46

hoogte
van de belt: 3,00 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Groot Wesseldijk ✉︎ 92 binnen 2007 2008 binnen aanw. 24,90
Groot Wesseldijk ✉︎ 93 buiten 2007 2008 buiten aanw. 25,00
Derckx ✉︎ ? binnen 1970 1970 binnen 2008 25,04
Pot ✉︎ ? buiten ? buiten 2008 25,04
wiekverbeteringen

Deze molen heeft zeer lang zelfzwichting (met Oud-Hollandse voorzomen) gehad, eerst op beide roeden, later op één.
Vermoedelijk in 1935 is het systeem Van Bussel op beide roeden aangebracht, waarbij de zelfzwichting op de binnenroede gehandhaafd bleef en de buitenroede neusremkleppen kreeg.
Bij de restauratie van 1970 is weer Oud-Hollandse ophekking (met zeilen) aangebracht.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 205, Enthoven & Co, L.I.
Enthoven & Co, L.I.
✉︎ 205 1859 1860? aanw. 04,32
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

Deze beltmolen is oorspronkelijk gebouwd als grondzeiler. Bij de bouw moet gebruik zijn gemaakt van al bestaand materiaal: zo draagt het opvallend grote bovenwiel het jaartal 1723. Opmerkelijk is ook de oorspronkelijke brede inrit met een smalle deur ertegenover. Zo'n brede deur is voor een grondzeiler vrij zeldzaam (vgl. bijvoorbeeld de Heensche Molen). Het gewelf boven de inrit is op een bijzondere wijze gemetseld.

In 1900 vond verhoging van grondzeiler tot beltmolen plaats. Metselaar Antonius van de Wassenberg, schoonzoon van toenmalig eigenaar Piet Vermeulen, metselde de bovenste 2,5 m. van de romp zuiver te lood: zo kon de molen worden verhoogd én de kap ongewijzigd gehandhaafd blijven. De ramen van de voormalige steenzolder zijn bij deze gelegenheid in verticale zin vergroot tot deuropeningen. Vervolgens heeft men de inrijpoorten gemaakt en een aarden wal rond de molen opgeworpen.

Piet Rakels, afkomstig van een molenaarsgeslacht uit Deurne, was de laatste die hier de windkracht benutte en wel tot 1950. Daarna stond de molen stil en raakte in verval.

In 1970 onderging de molen, inmiddels eigendom van de gemeente, een flinke restauratie (met onder meer een nieuwe roede). Daarna draaide de molen zeer regelmatig; gemalen werd er niet meer.

In de 21ste eeuw werd de toestand slechter en moest de molen worden stilgezet. Kruien was toen al geruime tijd niet meer mogelijk; ook moest de staande roede worden onderstopt, vanwege de matige staat van de windpeluw. Tenslotte werden beide roeden kaalgezet en de staart verwijderd.
In april 2008 kreeg de molen nieuwe roeden, windpeluw en staart, waarna weer kon worden gedraaid.
 
In 2010 werd de molenberg voor een klein deel weggegraven om een toiletruimte te kunnen realiseren. Hierbij werd handig gebruik gemaakt van de ingang die in 1900 (vanwege de verhoging tot beltmolen) was dichtgemetseld.
Op 1 maart 2011 was de molen maalvaardig, nadat een nieuw koppel stenen was aangebracht en afgesteld. 18 maart 2011 werd voor het eerst sinds 1950 weer gemalen.

 

In december 2017 verwijderde molenmakerij Coppes het bovenwiel, om dit op te knappen. Als gevolg moest de molen uiteraard enige tijd stilstaan. Leuk is, dat hierbij, na verwijdering van de vulstukken, het fabrikaat van de bovenas is ontdekt: de Enthoven 205, uit 1859. Vooralsnog is aan te nemen, dat deze origineel voor de toen te bouwen molen is besteld. In de zomer van 2018 is het geheel herstelde bovenwiel weer aangebracht en de molen daarmee opnieuw maalvaardig. 

 

Eigenaren van deze molen waren:

  • Johannes der Kinderen 1860 - 1867
  • Piet Vermeulen (1867 - 1905)
  • L. Vermeulen (1905 -1909; werd broodbakker)
  • Piet Peters (1909 - 1918)
  • Martinus Goijaerts (1918 - 1923)
  • Jan Verhagen (1923 - 1927)
  • Toon Verbeek (1927 - 1929)
  • Toon Smolenaers (1929 - 1936)*
  • M.A. Smolenaers - Weekers (1936 - 1940)
  • Piet Rakels (1940 - 1970)**
  • Gemeente Nistelrode (1970 - 1994)
  • Gemeente Bernheze (1994 - heden)

 

* Toon Smolenaers kwam op 28 december 1936 om het leven door een klap van de molen.
** Piet Rakels trouwde de weduwe van Toon Smolenaars.

 

foto's

foto's