Molen Sint Victor, Zeeland-Oventje

Zeeland-Oventje, Noord-Brabant
b

korte karakteristiek

naam
Sint Victor
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

adres
Verbindingsweg 3
5411 NP Zeeland
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
06398
oude dbnr.
B579
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 06398 Sint Victor (Zeeland-Oventje)
Tony Hop (5-3-2023)
Bij het steken van een nieuwe roe in 2020 is naar wens van molenaar Van der Ven de kleurstelling naar het gevlucht weer teruggebracht naar hoe dit oorspronkelijk in het begin van zijn stroomlijntijdperk is geweest.

locatie

plaats
Zeeland-Oventje
plaatsaanduiding
gemeente
Maashorst, Noord-Brabant
kadastrale aanduiding
Gemeente Zeeland, sectie H, nr. 2018
geo positie
X: 175304, Y: 410235
N: 51.68054, O: 5.68078
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Groot; wel enige windbelemmering door bebossing op NO.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Verbindingsweg 3
5411 NP Zeeland
molenaar
Ben van der Ven
telefoon
0486-451395
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Op afspraak (molenaar woont tegenover de molen)

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

Molenaar woont tegenover molen

fietsroute
fietsroute in de buurt van Sint Victor via fietsnetwerk.nl
social media

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met Icopal
kap
Gedekt met Icopal
inrichting

Eén koppel 17der en één koppel 16der kunststenen; regulateur; twee mengketels, sleepluiwerk. In de kelderruimte een hamermolen.

versieringen

Eenvoudige baard, op de koppen van de voeghouten getimmerd, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift 'St. Victor'.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels. Kruilier.
vlucht
23,10 m.
vang
Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangtrommel.
overbrenging

Bovenwiel 51 kammen
Bovenbonkelaar 27 kammen, steek 12,6 cm.
Spoorwiel 93 kammen
Steenschijflopen 20 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 8,78

hoogte
van de stelling: 4,00 m.
wiekvorm
Systeem Van Bussel met neusremkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Beijk ✉︎ 9 binnen 2019 2020? binnen aanw. 23,00
Derckx ✉︎ 715 binnen 1992 1993 binnen 2020? 23,10
Bremer ✉︎ 24 buiten 1957 1958? buiten aanw. 23,50
Pot ✉︎ 1765 binnen 1896 1957 binnen 1993 23,15
wiekverbeteringen

In 1942 werd de molen op beide roeden gestroomlijnd met het systeem Van Bussel. Sinds het herstel na de stormschade van 1973 is dit systeem bovendien voorzien van remkleppen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
onbekend ✉︎ ? ? 1938 aanw. 04,02
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

molenmaker
Gebr. v. Aspert, Heeswijk (1938)
omwentelingen
eigendomshistorie

De gemeente Maashorst is eigenaar sinds 1-1-2022. Daarvoor was dat de per die datum opgeheven gemeente Landerd.

geschiedenis

In 1938 werd deze molen te Oventje geplaatst; dit ter vervanging van een op 10 augustus 1925 door een wervelstorm verwoeste zeskante molen. Dertien jaar lang moest men het in het Oventje zonder molen stellen, omdat molenaar Van der Ven na de ramp een motormalerij had opgericht.
Maar Van der Ven bleek toch teveel een windmolenaar: na ruim 12 jaar kocht hij de voor de sloop te koop staande molen te Mariaheide aan, liet deze vervolgens afbreken en in het Oventje weer opbouwen. Op 14 september 1938 werd de molen feestelijk in bedrijf gesteld.
Overigens was de molen te Mariaheide ook niet nieuw; deze was daar in 1898 neergezet met gebruikmaken van een (vermoedelijk) Zaans achtkant.

In 1955 moest de molen vanwege een slechte roede worden stilgezet. Twee jaar later volgde herstel, waarbij een nieuwe binnenroede werd gestoken en de houten stelling vervangen door een achtkante ombouwing, waarvan het betonnen dak als stelling dienst ging doen. Molenaar Van der Ven had zich intussen twee jaar beholpen met een kleine hamermolen. Mengketel en luiwerk werden elektrisch aangedreven.
Op 14 december 1957 werd de molen weer in gebruik genomen; er kon weer met twee koppel stenen plus regulateur (voor beide koppels) en luiwerk op windkracht gewerkt worden.

De molen was veelvuldig in bedrijf, tot bij de zeer zware storm van 3 april 1973 een deel van het wiekenkruis werd vernield. Hierdoor kwam onverwacht een einde aan het malen op windkracht. De molen werd daarna wel hersteld maar van bedrijfsmatig malen is niet veel meer gekomen. Deels was dit ook te wijten aan de schaalvergroting in de landbouw die plaatsvond: molenaar Van der Ven ging niet veel later door als varkensboer. Inmiddels is dat ook weer verleden tijd en is dat bedrijf verdwenen. Maar Van der Ven laat de molen nog geregeld draaien.

Vóór de laatste grote restauratie waren op de roeden en Van Busselneuzen brede banen geschilderd in de Hollandse driekleur. Staart en kruibok waren donkergroen geschilderd, evenals de grote toegangsdeuren. De donkergroene (toen plaatijzeren) baard had een gegolfde witte rand en in grote witte letters stond de naam ST VICTOR. Windpeluw en voorkeuvelens waren rood en de waterdeuren wit.

Op grond van de constructie is wel verondersteld dat deze molen oorspronkelijk, dus vóór de eerste verplaatsing naar Mariaheide, een hennepklopper is geweest. De constructie van een 'los' onderachtkant en een tafelement boven de beltdeuren, met daarboven dubbele (in hoogte) bintlaag met slechts 2 bintbalken per laag wijzen daarop. Helaas is deze theorie nogal wankel. In 1938 is, om de vlucht te kunnen vergroten, de stelling een verdieping lager geplaatst, waardoor het tussentafelment zich nu boven de stellingzolder bevindt.
Dit is één van de zeer weinige Brabantse molens met een lange spruit in het midden van de kap. Of ook dit wijst op een Zaanse oorsprong, moet vooralsnog worden betwijfeld.
Vroeger kwam het (met name in Brabant en Limburg) vaker voor, maar thans is deze molen, tezamen met die van Budel-Schoot, de enig overgeblevene waarbij achtkant en kap gedekt zijn met rode Icopal bedekking, in plaats van teerpapier.

 

aanvullingen

literatuur

Willem Roose, "De Familie Van der Ven op Het Oventje, mulders in hart en nieren", in: De Nieuwe Molenwereld 7 (2021), pp. 42 - 47.

foto's

foto's