Molen Grutte Mûne / De Grote Molen, Broeksterwoude

Broeksterwoude, Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
Grutte Mûne / De Grote Molen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Vh. bemalen van de polder De Broek, thans buiten bedrijf
adres
Boargemaster Nautawei 4A
9108 AK Broeksterwoude
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Grutte Mûne / De Grote Molen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
03074
oude dbnr.
B49
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 03074 Grutte Mûne / De Grote Molen (Broeksterwoude)
foto: Edo Werkman (21-05-2011)

locatie

plaats
Broeksterwoude
plaatsaanduiding
gemeente
Dantumadiel, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Birdaard, sectie P, nr. 1026
geo positie
X: 193940, Y: 586870
N: 53.26695, O: 5.97082
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Belangrijk maar wordt aan één zijde sterk verminderd door beplantingen rond de vroegere molenaarswoning.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Boargemaster Nautawei 4A
9108 AK Broeksterwoude
molenaar
Rolf Dijkema
telefoon
0512-363722 (molenaar)
e-mail

website
social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Grenen achtkant, gedekt met riet, met stenen veldmuren
kap
Gedekt met riet
inrichting
Eén vijzel (voorheen twee).
plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk met 24 neuten; kruilier
vlucht
22,54 m.
vang
Vaste Vlaamse blokvang; vangbalk met duim; vangstok
overbrenging
Bovenwiel 66 kammen
Bovenbonkelaar 35 kammen, steek 11,8 cm.
Onderwiel 48 kammen
Vijzelwiel 42 kammen, steek 11,8 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,17
hoogte
wiekvorm
Zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Pot ✉︎ 1916 buiten 1901 1902 buiten aanw. 22,54
Pot ✉︎ 1917 binnen 1901 1902 binnen aanw. 22,54
wiekverbeteringen
Al zeer lang, in ieder geval vanaf 1902, heeft deze molen zelfzwichting op beide roeden gehad. In 1975 werd dit vervangen door zeilroeden. In 2011 keerde, nadat de roeden waren gerepareerd, de zelfzwichting terug.
bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 1211 1879 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Vh. bemalen van de polder De Broek, thans buiten bedrijf
molenmaker
Gerben van Wieren, Janum (1887)
omwentelingen
geschiedenis
In 1887 werd de Grote Molen van de Broekpolder door brand verwoest en in het zelfde jaar herbouwd door Gerben van Wieren uit Janum. Deze voorzag de waterlopen meteen van twee schroeven. Na ingebruikname van een stoomgemaal te Zwaagwesteinde in 1926 werd de grote schroef ingekort.
In 1934 werd de kleinste schroef overgebracht naar de zgn. Kleine Molen. In 1943 werd in de Grote Molen een centrifugaalpomp geplaatst, waarna de windkracht buiten werking kwam.

De molen werd gerestaureerd in 1959, 1975 en 1994. Inmiddels is de molen alleen nog maalvaardig in circuit, omdat hij niet meer is aangesloten op de Friese boezem.

Van de in 1934 verwijderde tweede schroef resteren nog de binnenwaterloop, het spil- en vijzelwiel en de toog in de muur. Het spoorwiel, dat met slechts één vijzel in de molen toch geen functie meer had, is rond 1986 verwijderd en draait nu in spinnekop-korenmolen De Vlijt te Koudum, ook weer als spoorwiel (maar dan om een steenschijfloop aan te drijven!).

In 2010/2011 volgde een nieuwe grote opknapbeurt, noodzakelijk vanwege de slechte staat van de roeden. Beide Potroeden werden vervolgens zorgvuldig hersteld en daarna opnieuw gestoken. Van de gelegenheid maakte men gebruik om de zelfzwichting, die zo'n 25 jaar afwezig was geweest, in ere te herstellen.

aanvullingen

unieke eigenschap
Deze molen heeft een uitzonderlijk hoge ûtskoat: men kan hier rechtop doorheen lopen.

foto's

foto's