Molen De Volksvriend, Gemert

Gemert, Noord-Brabant
b

korte karakteristiek

naam
De Volksvriend
modeltype
Ronde molen, beltmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
2016
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Oudestraat 90
5421 WG Gemert
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Volksvriend via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
01593
oude dbnr.
B1352
Meest recente aanpassing
| Tellerstand
media-bestand
Molen 01593 De Volksvriend (Gemert)
Marcel van Nies (6-7-2017)

locatie

plaats
Gemert
plaatsaanduiding
gemeente
Gemert-Bakel, Noord-Brabant
kadastrale aanduiding
Gemeente Gemert, sectie M, nrs. 5288, 5289 en 5290
geo positie
X: 176014, Y: 395350
N: 51.54672, O: 5.69015
biotoopwaarde
landschappelijke waarde
Niet onbelangrijk maar wordt sterk verkleind door een nabijgelegen silo (die de windvang van de molen uit een belangrijke hoek ook grondig bederft!).

contact en bezoek

bezoek/postadres
Oudestraat 90
5421 WG Gemert
molenaar
Twan van Bommel / Twan Rooijakkers / Jos van Dommelen
telefoon
06-12140835
website
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 10:00 - 16:00 uur; dinsdag 18:30 - 22:00 uur. 

toegangsprijzen
winkelinformatie

Meelverkoop

meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, beltmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

1 koppel 16der blauwe en 1 koppel 16der kunststenen; steenkraan; sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, rood geverfd, op de koppen van de voeghouten aangebracht, met in forse witte letters het opschrift: "A. van Roy en zoon".

Grote achterbaard, rood geverfd met witte bies, met daarop de naam 'De Volksvriend".

Roeden en stroomlijnneuzen zijn opvallend in diagonale lijnen rood, wit en blauw geverfd.
Veel andere zaken zijn hier zeer nadrukkelijk geel geverfd.

plaats bediening
beltmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
27,50 m.
vang
Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangtrommel.
overbrenging

Bovenwiel 73 kammen, steek 12,2 cm
Bovenrondsel 38 staven
Spoorwiel 97 kammen, steek 9 cm
Steenrondsels 34 staven
Overbrengingsverhoudingen  1 : 5,48

hoogte
van de belt: 3,20 m.
wiekvorm
Systeem Van Bussel met neusremkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 1827, Pot
Pot
✉︎ 1827 buiten 1899 1913> buiten aanw. 27,60
media-bestand
Roede 1828, Pot
Pot
✉︎ 1828 binnen 1899 1913> binnen aanw. 27,50
wiekverbeteringen

De molen kreeg in 1937 op de binnenroede het stroomlijnsysteem Van Bussel, in 1942 gebeurde dit ook met de buitenroede.
Bij de reconstructie van 2016/17 heeft men opnieuw het systeem Van Bussel toegepast, ditmaal met neusremkleppen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
onbekend ✉︎ ? ? aanw. 05,62
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

voorganger
omwentelingen
eigendomshistorie

De Molenstichting Gemert-Bakel is eigenaar sinds 2014, daarvoor was dat de familie Van Roy.

geschiedenis

Op 8 mei 1888 kreeg molenaar Van den Boomen vergunning voor de oprichting van een nieuwe molen. Vervolgens was deze molen vele jaren in bedrijf, maar kreeg langzaam maar zeker gezelschap van een graanbedrijf, dat uitgroeide tot een heuse meelfabriek. Voor de molen betekende dit ook, dat deze gezelschap kreeg van een enorme graansilo op korte afstand. Dit deed (en doet nog steeds) sterk afbreuk aan de dominerende functie die deze molen vanouds had. 

In de jaren '70 van de 20ste eeuw raakte de molen als gevolg van het graanbedrijf buiten gebruik, maar werd er nu en dan nog wel gedraaid. Evenwel ging de staat van onderhoud langzaam achteruit en toen op een zekere dag tijdens het draaien een roede uit de askop schoof, was het draaien afgelopen. Vervolgens werd een roede gestreken, in 1997 volgde de andere. Beide roeden bleven daarna los bij de molen bewaard.

De gedeeltelijk onttakelde molen stond er in de jaren daarop steeds slechter bij, vooral de kap. De roep om herstel van deze grote molen kwam er evenwel ook (en die werd steeds luider). 

De kentering kwam: op 22 januari 2014 kocht de Molenstichting Gemert Bakel de molen voor een symbolisch bedrag waarna op 4 februari de kap eraf werd gehaald en de romp wind- en waterdicht gemaakt.

Toen eenmaal begonnen was, ging het ook snel: op 29 november 2016 werden de geheel herstelde kap en roeden weer geplaatst resp. gestoken. Niet lang daarna werden staart, schoren en stroomlijnneuzen aangebracht en op 19 april 2017 stelde gedeputeerde Henri Swinkels de molen officieel in bedrijf.
De rehabilitatie van deze molen was daarmee grotendeels voltooid, zij het dat de omgeving nog altijd sterk wordt bepaald door de naastgelegen graansilo.

Beide Potroeden, die dus in de late 20ste eeuw waren gestreken en los bij de molen waren blijven liggen, zijn na uitvoerige reparatie weer gestoken. Oorspronkelijk waren zij gemaakt voor molen D2 van de grote groep molens die de Drooggemaakte Polders van Bleiswijk en Hillegersberg bemaalde.

 

aanvullingen

toelichting naam

Opmerkelijk is dat in Liessel, nog geen 20 kilometer van Gemert, een ronde stenen beltkorenmolen staat (qua opzet dus zeer goed vergelijkbaar met 'Gemert') met precies dezelfde naam. Verder komt die nergens in Nederland voor.

foto's

foto's