Molen Doris Mooltsje, Oudega

Oudega, Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
Doris Mooltsje
modeltype
Spinnenkop, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van polder 34, thans op vrijwillige basis
adres
Brekkenpaad 1a
8614 JB Oudega
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Doris Mooltsje via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
03306
oude dbnr.
B117
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 03306 Doris Mooltsje (Oudega)
Teake Visser (29-5-2016)

locatie

plaats
Oudega
plaatsaanduiding
gemeente
Súdwest Fryslân , Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Heeg, sectie J, nr. 36
geo positie
X: 165040, Y: 556790
N: 52.99798, O: 5.53675
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Brekkenpaad 1a
8614 JB Oudega
molenaar
Piet de Vries
telefoon
0515-419588
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
bijzonderheden

constructie

modeltype
Spinnenkop, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Achtkante ondertoren, gedekt met leipannen, op gemetselde klippen van 60 cm. hoog.
kap
Gedekt met houten delen
inrichting

Houten vijzel Ø 1,00 m. met drie gangen

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk op onderzetel; kruirad
vlucht
15,50 m.
vang
Vaste Vlaamse blokvang uit vier stukken, uitgevoerd als trekvang
overbrenging

Bovenwiel 43 kammen
Bovenbonkelaar 22 kammen, steek 11 cm.
Onderwiel 42 kammen
Vijzelwiel 39 kammen, steek 9,6 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,10

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands met a-symmetrisch getimmerde achterzomen
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Hiemstra ✉︎ g.n. binnen 1998 1998 binnen aanw. 15,50
Hiemstra ✉︎ g.n. buiten 1998 1998 buiten aanw. 15,50
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering gehad.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Jellema ✉︎ g.n. 1998 1998 aanw. 03,80
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
ondertoren deels eind 18e eeuw
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van polder 34, thans op vrijwillige basis
molenmaker
K. Hiemstra, J. Hofstra, S. Jellema e.a. (1996)
omwentelingen
geschiedenis
De molen dateert in oorsprong waarschijnlijk in het laatst van de 18e eeuw, gezien de in de ondertoren voorkomende jaartallen 1791, 1792 en 1793. De molen maalde het water van polder 34 uit op de Brekken.De oorspronkelijke schroefdiameter bedroeg ca. 1,20 m. en was geplaatst in een houten schroefbak. 


In 1935 volgde onttakeling; de ondertoren werd ter hoogte van de bovenste bintbalken afgezaagd en vervolgens met zinken platen gedekt. Hierin plaatste men vervolgens een gemaal.

In de jaren '90 van de 20ste eeuw ontstonden plannen om dit interessante, historierijke én nog steeds aan boezemwater gelegen molenrestant te completeren.
In 1995 werd met de herbouw begonnen door o.a. molenmaker Hiemstra uit Tzummarum met hulp van vrijwilligers. In oktober 1997 werd het bovenhuis geplaatst, in het late voorjaar werden de roeden gestoken en op 13 juni 1998 volgde de feestelijke ingebruikname.
De achtkante ondertoren werd gedekt met gebakken leipannen (waarmee de Babuurstermolen te Tjerkwerd zijn unieke status 'verloor'...).

In 2001 vonden reparaties aan het gaandewerk plaats: de oude wielen, nog afkomstig van de spinnekopmolens 't Op te Oppenhuizen en de Geeuwpoldermolen, voldeden toch niet en zijn toen vervangen dan wel grotendeels vernieuwd.

In 2003 is deze molen op de lijst van Rijksmonumenten geplaatst.

aanvullingen

toelichting naam

De molen werd (al voor de grote restauratie/reconstructie) vernoemd naar Doris Hoekstra; deze was hier vele jaren molenaar en kwam tragisch om het leven toen hij in een sloot nabij de molen verdronk.

wetenswaardigheden

Voor degene die naar deze molen op zoek gaat: er zijn in Fryslân drie dorpen met de naam Oudega: in de gemeenten De Fryske Marren, Súdwest-Fryslân en Smallingerland. Doris Mooltsje staat in Oudega, Súdwest-Fryslân.

unieke eigenschap

Van de poldermolens onder de spinnekoppen is dit qua vlucht de grootste (alleen de tot korenmolen verbouwde spinnekop te Koudum is met 16,40 m. groter).

literatuur

Jan Hofstra, "Doris Mooltsje draait weer", in: Molens 51 (1998), pp. 14 - 17.

foto's

foto's