Molen Het Zwaantje / Huitebuurstermolen, Nijemardum / Nijemirdum

Nijemardum / Nijemirdum, Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
Het Zwaantje / Huitebuurstermolen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
herbouwd
1987
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de Huitebuursterpolder op vrijwillige basis
adres
Sânfeartsdyk nabij nr. 1
8566 JP Nijemirdum
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Het Zwaantje / Huitebuurstermolen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
06432
oude dbnr.
B109
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 06432 Het Zwaantje / Huitebuurstermolen (Nijemardum / Nijemirdum)
Pieter Zuijkerbuijk (3-9-2018)

locatie

plaats
Nijemardum / Nijemirdum
plaatsaanduiding
gemeente
De Fryske Marren, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Balk, sectie N, nr. 821
geo positie
X: 167568, Y: 540218
N: 52.84901, O: 5.57377
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Sânfeartsdyk nabij nr. 1
8566 JP Nijemirdum
molenaar
Wybren Siemensma / Mats Faber / Hiltsje Feenstra
telefoon
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, met stenen veldmuren
kap
Gedekt met riet
inrichting

Vijzel

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd met de opschriften 'Anno' '1893' en daaronder 'Zwaantje'. Op de windpeluw bevinden zich enige ornamenten in dezelfde stijl.

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk; 24 neuten. Kruilier.
vlucht
16,30 m.
vang
Hoepelvang (metaal). Vangbalk met haak; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 48 kammen
Bovenbonkelaar 31 kammen, steek 11,0 cm.
Onderwiel 34 kammen
Vijzelwiel 33 kammen, steek 11,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,60

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Dijkstra ✉︎ 1 binnen 2007 2007 binnen aanw. 16,30
Dijkstra ✉︎ 2 buiten 2007 2007 buiten aanw. 16,30
Draaisma ✉︎ g.n. binnen ? 1987 binnen 2007 16,30
Draaisma ✉︎ g.n. buiten ? 1987 buiten 2007 16,30
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Koning ✉︎ 201 1910 1987 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de Huitebuursterpolder op vrijwillige basis
omwentelingen
geschiedenis

Vanaf de bouw is de Huitebuurtsterpolder door deze molen bemalen. Totdat in 1956 onttakeling volgde en de romp daarna alleen nog als behuizing voor een Lister dieselmotor, die vanaf dat moment de vijzel aandreef, diende. Als zodanig bleef de molenromp in redelijke toestand bewaard.

In de vroege jaren '80 was de tijd rijp om deze kleine poldermolen weer als volwaardig windmaalwerktuig te herstellen. Voor de completering werden veel onderdelen gebruikt van de in 1983 afgebroken molen De Noordster in Het Bildt. Die in zeer slechte staat verkerende molen werd destijds gesloopt, omdat hij uit 1936 zou dateren (en dus te jong zou zijn voor de lijst van Rijksmonumenten). Een blunder van de buitencategorie: die molen dateerde uit 1818 en was bovendien voorzien van fraai gemetselde gebogen dubbele waterlopen, want het was zowel een uit- als inmaler. 1936 bleek het jaar waarin het Dekkersysteem was aangebracht... Een schrale troost bij deze volstrekt onterechte afbraak is dat een andere molen, deze molen dus, hierdoor kon worden herbouwd.

In 2007 heeft de molen een grote beurt ondergaan: vijzel, roeden en de vijzelbak zijn vervangen en ook is de gehele molen geverfd. Ook in 2009 en 2010 is divers werk uitgevoerd.
Begin 2016 werd de molen, in afwachting van herstel van het bovenwiel, tijdelijk stilgezet.
Maar in mei 2016 is het gerestaureerde bovenwiel teruggeplaatst en werd de molen daarmee weer maalvaardig na een half jaar stilgestaan te hebben. Diverse aangevreten stukken zijn vervangen door nieuw hout waarmee het oude wiel zijn authenticiteit behouden heeft.

Inmiddels zijn er aanwijzingen dat het bouwjaar moet worden bijgesteld: vermoedelijk is deze molen al in 1878 gebouwd en niet in 1893. In de Leeuwarder Courant van 2 augustus 1878 staat te lezen: "Gisteren vielen twee molenmakers van de as uit den nieuwen molen te Huiteburen onder Nijemirdum. Beide bekwamen zware kneuzingen en konden niet te voet gaan". Dit kan betekenen dat 'het Zwaantje' 15 jaar ouder is dan tot nu toe werd aangenomen. Maar het zou ook kunnen, dat in 1878 gebouwde molen in 1893 reeds ingrijpend moest worden hersteld of zelfs herbouwd. Wat was er in dat geval aan de hand: brand of stormschade?


aanvullingen

toelichting naam

De molen wordt "Het Zwaantje" genoemd, vermoedelijk sinds de restauratie van 1987.
De aanduiding "Huitebuurstermolen" is feitelijk juister, omdat hiermee het bemalingsgebied van de molen wordt aangegeven.

foto's

foto's