Molen Oostmolen, Mijnsheerenland

Mijnsheerenland, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Oostmolen
modeltype
Wipmolen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
herbouwd
2012
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de polder Mijnsheerenland van Moerkerken, thans op vrijwillige basis
adres
Provincialeweg 7
3271 LW Mijnsheerenland
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Oostmolen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
01982
oude dbnr.
B1059
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 01982 Oostmolen (Mijnsheerenland)
Abel van Loenen (18-10-2014).

locatie

plaats
Mijnsheerenland
plaatsaanduiding
gemeente
Hoeksche Waard, Zuid-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Mijnsheerenland, sectie F, nr. 144
geo positie
X: 95793, Y: 424131
N: 51.80267, O: 4.52880
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Provincialeweg 7
3271 LW Mijnsheerenland
molenaar
Jan Bruins / Fred de Rooij
telefoon
06-19941504
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
bijzonderheden
woensdag en zaterdag van 10-16 uur, als de molens in bedrijf is en op afspraak

constructie

modeltype
Wipmolen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ondertoren, gedekt met riet, op veldmuren van 0,60 m.
kap
Bovenhuis geheel zwart geteerd
inrichting

Open ijzeren scheprad buiten de molen, Ø 6,40 m.; breedte 0,60 m.
Woning in de molen (niet in gebruik)

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk; kruihaspel
vlucht
27,40 / 27,50 m.
vang
Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met haak;vangstok. Kneppel; pal.
overbrenging

Bovenwiel 67 kammen
Bovenschijfloop 29 staven
Onderschijfloop 19 staven
Onderwiel 79 kammen
Overbrengingsverhouding 1,80 : 1

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 256, Vaags
Vaags
✉︎ 256 buiten 2011 2012 buiten aanw. 27,50
media-bestand
Roede 257, Vaags
Vaags
✉︎ 257 binnen 2011 2012 binnen aanw. 27,40
media-bestand
Roede 160, Bremer
Bremer
✉︎ 160 binnen 1969 1969 binnen 2010 27,20
media-bestand
Roede 161, Bremer
Bremer
✉︎ 161 buiten 1969 1969 buiten 2010 27,20
Pot ✉︎ 2127 buiten 1909 1909 buiten 1969 27,68
Pot ✉︎ 2128 binnen 1909 1909 binnen 1969 27,50
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 8, Penn & Comp, F.J.
Penn & Comp, F.J.
✉︎ 8 1849 1849? aanw. 04,46
wateras
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Penn & Comp, F.J. ✉︎ ? 1858 1858? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de polder Mijnsheerenland van Moerkerken, thans op vrijwillige basis
molenmaker
Corstiaen Joostsz., Dordrecht (1616) Fa. Dirkse, Mijnsheerenland (1969) Fa. Vaags, Aalten (2011/12)
omwentelingen
eigendomshistorie

De Stichting Molens Hoeksche Waard is eigenaar sinds 6 november 2018, daarvoor was dat de Stichting Molens Binnenmaas.

geschiedenis

Vanouds werd de polder Moerkerken (ca. 1325 ha, opvoerhoogte 1,55 m) bemalen door twee molens, de Westmolen en de Oostmolen. De Westmolen werd, nadat deze al enige jaren buiten bedrijf was, in 1928 gesloopt.
De Oostmolen is volgens het recentste onderzoek (2013) gebouwd in 1616.

De Oostmolen kwam in 1948 buiten bedrijf en heeft nog tijdelijk dienst gedaan na de watersnoodramp van 1953.
In 1962 kocht de gemeente Mijnsheerenland de Oostmolen, die in 1984 na de herindeling eigendom van de gemeente Binnenmaas werd. Vanaf 1992 was de wipmolen in beheer bij de gemeentelijke Molenstichting Binnenmaas en momenteel reservegemaal voor de polder.

Bij de restauratie van 1969/70, die de molen redde na langdurig verval, is het uiterlijk nogal gewijzigd: de wat hoekige verhoudingen van het bovenhuis (daterend uit 1909) werden vloeiender en ook verviel de lange spruit. Als wipmolen werd het geheel stellig iets fraaier maar tegelijk ook minder karakteristiek.

In 2003/2004 werd de in de ondertoren aanwezige woning gereconstrueerd en in een fraaie kleurstelling geverfd.
De staartbalk is afkomstig van de voormalige Oude molen van de polder Het Westmaas Nieuwland in Mijnsheerenland: goed is nog te zien waar kruirad en schoren bevestigd waren. Verder zijn de vulstukken rond de bovenas overduidelijk gemaakt van een oude houten as, zeer waarschijnlijk de laatste houten as die deze molen had.

Eind 2010 is begonnen met een grote restauratie: vooral het uit 1909 daterende bovenhuis verkeerde in zeer slechte staat, maar ook aan de constructie van ondertoren en koker waren gebreken geconstateerd. Opmerkelijk is dat besloten werd om het gehele onderhuis, met daarbij de authentieke molenaarswoning, te demonteren om die in de werkplaats van de molenmaker volledig te herstellen.
Als gevolg was vanaf het voorjaar van 2011 op de plaats van de molen tijdelijk vrijwel niets te zien!

In het late najaar van 2011 is de ondertoren teruggeplaatst en vervolgens van nieuw riet voorzien. Een volledig gerestaureerde en maalvaardige molen was in het najaar van 2012 gereed. De laatst overgebleven wipmolen van de Hoekse Waard kon er weer tegenaan!


aanvullingen

toelichting naam

Tot 1928 had de polder Moerkerken twee molens: de West- en de Oostmolen. De Westmolen, een zeer grote achtkante molen, werd in dat jaar gesloopt; de Oostmolen bleef.

literatuur

Paul Groen, De Oostmolen Mijnsheerenland: een bijzondere restauratie, in: Molenwereld 186 (2014), pp. 394 - 413.

foto's

foto's