Molen Ropta, Mitselwier / Metslawier

Mitselwier / Metslawier, Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
Ropta
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen, pelmolen
bouwjaar
herbouwd
1840
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan en het pellen van gerst, thans buiten bedrijf

adres
Roptawei 2
9123 JB Mitselwier
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03227
oude dbnr.
B105
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 03227 Ropta (Mitselwier / Metslawier)
Matthieu Hoogduin (9-10-2021)

locatie

plaats
Mitselwier / Metslawier
plaatsaanduiding
gemeente
Noardeast-Fryslân, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Nijkerk (fr), sectie C, nr. 1106
geo positie
X: 200471, Y: 598310
N: 53.36922, O: 6.07033
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot, maar de molen wordt rondom behoorlijk ingesloten door allerhande (lage) industriële bebouwing.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Roptawei 2
9123 JB Mitselwier
molenaar
Henny Vlasma / Leo Daane / Sytse Smits
telefoon
0519-297655 of 0519-574412
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Ropta via fietsnetwerk.nl
social media

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op stenen onderbouw
kap
Gedekt met riet
inrichting

Twee koppel 17der kunststenen, twee koppel pelstenen met complete pellerij; kammenluiwerk

versieringen

Steen boven ingang met tekst:
Deze molen gesticht in den Jare 1836 en 20 voet verhoogd in den Jare 1840 Door D.J. Sluijter en Vrouwe Jeltje J. Steenhuiszen.
Voor vriend en vijand sta 'k geheel, Gods regt beslist een ieders deel.


In toog boven ingang een sluitsteen met daarop rechterhand die een weegschaal vasthoudt.

In het rietdek is het jaartal ´1836` aangebracht

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk met 24 neuten; kruilier
vlucht
20,95 m.
vang
Hoepelvang (metaal). Vangbalk met duim; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 61 kammen
Bovenbonkelaar 32 kammen, steek 11,5 cm.
Spoorwiel 95 kammen
Steenschijflopen 24 staven
Pelschijflopen 20 staven, steek 9,0 cm.
Overbrengingsverhouding maalwerk 1 : 7,55
Overbrengingsverhouding pelwerk 1 : 9,05

hoogte
van de stelling: 5,75 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Buurma/Naaijer ✉︎ 324 binnen 1996 1996 binnen aanw. 20,95
Bremer (?) ✉︎ g.n. buiten 1950 1951? buiten aanw. 20,95
Gorter ✉︎ g.n. binnen 1949? 1949? binnen 1996 20,34
wiekverbeteringen

Onbekend is vooralsnog, wanneer deze molen op beide roeden zelfzwichting heeft gekregen. In 1949 was dit systeem aanwezig; in 1951 werd de buitenroede, met handhaving van de zelfzwichting, voorzien van een stroomlijnneus, die deed denken aan Van Bussel.
Rond 1965 moeten de kleppen zijn verwijderd en vervangen door ophekking voor zeilen, maar waren stroomlijnneus en bediening van de zelfzwichting nog aanwezig.
Na 1974 moet de stroomlijn zijn vervallen; in 1978 is de molen uitgerust met Oud-Hollandse ophekking (voor zeilen) en zijn de 'spin' e.d. verdwenen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 1388 1891 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan en het pellen van gerst, thans buiten bedrijf

molenmaker
R. van der Werf, Betterwird (1836) ?? (1840)
omwentelingen
geschiedenis

De molen werd in 1836 gebouwd door Romke van der Werf uit Betterwird in opdracht van David Jans Sluiter.
De eerste molen die gebouwd werd was een grondzeiler en deed maar 4 jaar dienst: bij zwaar stormweer in 1840 waaide de Ropta van zijn fundamenten. De molen werd bij die gelegenheid meteen berbouwd en verhoogd tot stellingmolen.
In 1889 werd de molen door bliksem getroffen, maar dit veroorzaakte geen ernstige schade.

In 1962 kwam de molen in eigendom van de toenmalige gemeente Oostdongeradeel. In 1971 vond een restauratie plaats en in 1978 werd een nieuw koppel maalstenen geplaatst. Intussen bleef het pelwerk van deze molen zeer goed bewaard. 

Opmerkelijk is de geschiedenis van beide roeden van deze molen: de binnenroede was vanaf de jaren '40 een geklonken Gorter, die in 1996 werd vervangen door een moderne gelaste roede. De Scheepswerf Gorter te Hoogezand was het laatste bedrijf in Nederland dat nog geklonken roeden kon leveren. Rond 1949 was dit afgelopen.
De buitenroede is, met haar diagonale stuiklassen, nog opmerkelijker. Fabricaat of nummer heeft de roed niet en of dit de allereerste Bremer is, zoals wel is beweerd, is niet duidelijk. Uit inmiddels via Allemolens te lezen archiefstukken van De Hollandsche Molen lijkt dit min of meer te concluderen en dan zou deze roede eind 1950 gemaakt moeten zijn. Volgens anderen zat de eerste gelaste Bremer echter in Noordhorn. Hoe dan ook lijkt de buitenroede van Metslawier de oudste nog draaiende gelaste roede van Nederland.
In januari 2012 heeft men in Metslawier deze roede gestreken om hem te kunnen repareren, enige tijd later werd hij weer gestoken.

 

foto's

foto's