De naam Kraanhuis, geheel links op de afbeelding, herinnert aan de hijskraan waarmee een sluisdeur tussen Kolk en Achterwater, die zich onder het kraanhuis bevond, kon worden opgehesen. Volgens beschrijvingen uit de 18e eeuw was de kraansluis afgesloten door een grote schuif- of schotdeur, die door middel van raderen werd opgetrokken. Dit optrekken gebeurde door twee sluisknechten, die ieder in een soort tredmolen liepen, waardoor de grote raderen van de hijskraan in beweging werd gebracht. Door het optrekken van de schuifdeur kon het water in de Kolk via het Achterwater naar de Achterhaven, waar de waterstand gelijk was aan de Maas. waarmee deze in open verbinding stond, worden afgevoerd. In de grote schotdeur waren bovendien nog vier kleinere schuiven aangebracht, die door liggende windassen werden bediend. De Aelbrechtskolk was een schutsluis. Zo konden de schepen het verschil in waterstand overbruggen. Via het Kraanhuis kon een groot verschil in de waterstand worden genivelleerd. In 1836 raakte de kraan in onbruik. Het hijsmechanisme werd verwijderd en de sluis tussen de Kolk en het Achterwater werd dichtgemetseld. Het Achterwater werd in 1850 gedempt. De plaats waar het water onder het Kraanhuis door stroomde is op de afbeelding nog te zien.
Bronnen:
- Kroniek van Delfshaven
- Zienenweten
Bij de afbeelding: De Kolk gezien vanaf de brug over de Grote Sluis. Links het Kraanhuis met de tredmolens voor de bediening van de sluisdeur. Die doorgang verbond de Kolk via het Tussenwater met de Achterhaven. Links de Oude Kerk, nu de Pelgrimvaderskerk, en molen De Distilleerketel op het Middenhoofd. De huidige Piet Heynbrug was toe nog een smalle loopbrug.